Ging het een paar jaar geleden veel over AliExpress, tegenwoordig zijn het Shein en Temu die aan de Europese weg timmeren. Mogelijk voegt TikTok zich daar binnenkort bij, met een marketplace en/of zelfs een eigen warenhuis. De Chinezen drukken een steeds grotere stempel op ons online retaillandschap en het einde is nog lang niet in zicht. Je leest erover in de AvO-bode, met deze keer niet één, maar twee maanden e-commercenieuws pakweg in vijf minuten. Onder andere ook over het einde van Google’s koopknop en over Zalando’s save now, buy later (wut?) #SNBL.

Vanaf Bonaire: hopi plaser di lesa!

1. Chinese opmars

Wat is de belangrijkste ontwikkeling op de Nederlandse e-commercemarkt tot nu toe dit jaar? Da’s de vraag die ik mezelf stelde aan de andere kant van de oceaan. Al snel dacht ik aan Shein, dat over twee jaar groter wil zijn dan H&M en Zara samen, en aan Temu, pas sinds een paar maanden actief in Nederland. In de VS heeft Temu (“a once-obscure Chinese startup”) Shein inmiddels ingehaald als het om verkopen gaat, zo becijferde Bloomberg. In ons land prijkt de nieuwkomer (“Imagine if Amazon and TikTok had a baby”) fier bovenaan de lijstjes met de populairste winkelapps. Hoe anders is de situatie nu dan nog geen twee jaar geleden, toen er minder pakjes uit China kwamen nadat de btw-vrijstelling op orders tot € 22,- was afgeschaft. “Zeg maar dag tegen spotgoedkope onlinespullen uit China”, heette het toen. Maar de Chinezen zijn terug, en hoe. Geef ze ook maar eens ongelijk: waarom zouden ze produceren voor westerse merken en retailers, maar de verkoop aan hen overlaten?

Leestip -> Op Chinatalk.nl schrijft Ed Sander regelmatig treffende analyses over Shein, Temu en de evolutie van e-commerce in China.

2. Waterig zonnetje

Hoe zit het dan met de ontwikkeling van de online detailhandel in Nederland? Het CBS noteert een omzetplus van 5,2% in juni. Na de min van 9,4% in januari is het de vijfde maand met méér internetverkopen dan vorig jaar in dezelfde maand. De post-pandemische tegenwind mag zijn gaan liggen, de groei blijft wel achter bij die van de totale detailhandel én bij de inflatie.

Wat betreft het online aandeel in de totale retailbestedingen is Nederland teruggekeerd op de pre-pandemische trendlijn, rapporteerde CBRE deze maand op basis van cijfers tot en met eind vorig jaar, “having seen no additional growth as a result of the pandemic”. Inmiddels zullen we onder de trendlijn zijn gedoken.

Het gras aan de andere kant van de Noordzee is overigens niet groener: na een ‘joyless June’ hadden Britse online retailers 26 (!) onafgebroken maanden van omzetkrimp achter de rug.

3. Nieuwe balans in sportartikelen

In de sportartikelenbranche lijkt offline terrein terug te winnen op online, afgaand op verschillende recente berichten. Zo legt Intersport de komende jaren de nadruk op zijn flagship stores, omdat duidelijk is geworden dat online groei zijn grenzen heeft volgens voorman Frank Geisler. Klanten komen nu eenmaal graag naar fysieke winkels voor advies, en uiteraard kunnen ze daar ook internetbestellingen doen.

Geisler zal blij zijn met de nieuwe adidas-baas Björn Gulden (foto): “Wir müssen den Handel wirklich, wirklich, wirklich wieder ernst nehmen”, tekent Handelsblatt uit diens mond op. Het directe verkoopaandeel, de afgelopen jaren opgelopen tot 30% bij de Duitse sportgigant, zal de komende jaren niet groeien. Ook Nike haalt de banden met retailers aan, “as cracks in the direct-to-consumer model begin to show”, aldus het Amerikaanse Business Insider.

4. “D2C-potentie ligt vooral offline”

“FMCG CEOs: Is DTC Dead?”, is de prikkelende kop boven een uitgebreide LinkedIn-post van Frederic Fernandez over directe verkoop (D2C ofwel DTC) door fabrikanten. De strategisch adviseur in de markt voor fast moving consumer goods deelt een lange lijst met inzichten gebaseerd op uitgebreid eigen onderzoek, onder andere naar (vaak teleurgestelde) investeerders en naar directe verkoopinitiatieven en strategieën van grote fast movers. Hij concludeert onder meer dat het meeste directe verkooppotentieeel (D2C) in de branche niet online ligt, maar offline.

5. Bye Buy on Google

Google en e-commerce, een echt succes werd het nog nooit. Pogingen om van Google een online winkelcentrum te maken sneefden keer op keer. Remember Froogle met Google Checkout, Google Express en bijvoorbeeld Google Shopping Auctions. Onlangs maakte de ‘anti-Amazon’ bekend te stoppen met Buy on Google, althans voor search en shopping. (De koopoptie, die eigenlijk nooit verder kwam dan de VS, blijft na 26 september alleen op YouTube beschikbaar.) Voor de Amerikaanse e-commercestrateeg Rick Watson is het allemaal geen verrassing: volgens hem kloppen de intenties simpelweg niet: “The goal of Google is to get you off Google.”

6. TikTok’s webwarenhuis

Een terugkerende vraag is ook of social media kunnen uitgroeien tot webwinkelwalhalla’s. Hebben gebruikers wel een koopintentie als ze door hun tijdlijn akkeren of korte video’s consumeren? Meta kwam al van wat koude kermissen thuis, TikTok lijkt echt te geloven dat het kan. Al sinds enige tijd probeert het Chinese bedrijf internationaal potten te breken met zijn marketplace TikTok Shop, met wisselend succes. Naar verluidt openen zeer binnenkort in de VS de virtuele deuren van TikTok Shop Shopping Centre, waarin het bedrijf zelf ‘made in China’ artikelen aan de Amerikaanse man brengt. “The app seeks to replicate the success of other popular China-founded shopping platforms Shein and Temu”, schrijft the Wall Street Journal. Heb je ze weer.

NB Londen huisvestte deze zomer ’s werelds eerste fysieke TikTok shop #popup

7. Zalando in SNBL

Zalando is de eerste klant van Savrr, een Duitse start-up in ‘save now buy later’. Hoe werkt deze tegenhanger van ‘buy now pay later’? Klanten stellen een spaardoel bij een webwinkelier en ze leggen maandelijks geld in om dat te bereiken, legt Ecommerce News Europe uit. Als het zover is, kunnen ze het bedrag besteden in de webwinkel in kwestie (Zalando in dit geval). Incentive: de bonus die spaarders opstrijken. Ze krijgen bijvoorbeeld twee tientjes extra als besteedbaar tegoed als ze hun spaardoel van € 200,- hebben behaald. Willen ze het ingelegde geld terughalen en ergens anders voor gebruiken, dan kan dat. Maar dan komt de spaarbonus – uiteraard – te vervallen.

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …:

1. … Spar als eerste Nederlandse supermarkt doorpakt op Thuisbezorgd.nl, door meer dan vijftig winkels aan het bestelplatform te koppelen. Én dat Thuisbezorgd.nl nu ook op zijn homepage duidelijk maakt dat er meer is dan maaltijden:

Lees ook de analyse die ik voor Emerce schreef over de kalverliefde tussen supers en maaltijdbezorgers.

2. … ’s werelds grootste pizzaketen Domino’s in zee gaat met een extern bestelplatform. #trendbreuk De keten sloot een mondiale marketingdeal met Uber Eats, maar blijft de deegschijven zelf bezorgen. Domino’s CEO Russell Weiner verklaart. “Domino’s will still be the face our customers see at the door, while Uber will be providing us with adequate data to understand delivery efficiency and incrementality. Meanwhile, Domino’s own e-commerce platform will continue to be the place our customers can go to access our best deals and industry leading loyalty programme.”

3. … de ‘Westlandse bol.com’ (sic) geen succes is gebleken. Bestelplatform Winkel in Westland, opgetuigd met gemeenschapsgeld, is niet meer. Ondernemers hebben er “weinig tot niets aan gehad”, erkent het college. “De verwachting leefde dat de online winkelstraat een geschikt instrument was om een bijdrage te leveren aan de levensvatbaarheid van Westlandse ondernemingen. Uit onderzoek blijkt dat de online winkelstraat die bijdrage niet heeft geleverd.”

4. … wehkamp wel erg selectief heeft geput uit zijn jaarcijfers voor de persverklaring die het onlangs uitstuurde: “sterke vooruitgang” hier, “veerkrachtige financiële prestaties” daar. Over het explosief gestegen netto verlies van 22,7 miljoen euro rept het bedrijf niet (RTL Nieuws wel). Wehkamp spreekt over 9% omzetverlies, althans als je elektronicasales via de gewezen partner BCC buiten beschouwing laat. Neem je die wel mee, dan is de omzetval een stuk groter (15%), zoals is ter zien in het jaarverslag. Het bedrijf uit Zwolle is nog wel groter dan drie boekjaren geleden (pre-corona), benadrukt het, maar toen telde kleertjes.com nog niet mee.

5. … met de samenbundeling van ChannelEngine en Vendiro Leiden nog sterker komt te staan als het mekka van de marketplace-koppelingen.

6. … Booking.com in het eerste kwartaal van dit jaar 45% van de boekingen via het eigen betaalplatform zag lopen. Kassa, zo schrijft het FD. Vijf jaar geleden was het aandeel nog nihil. De toenmalige CEO Gilian Tans vertelde me destijds desgevraagd: “Zeker bij kleinere properties kan Booking.com helpen met payments. Het is klein, maar groeiend.”

7. … Ikea’s chatbot Billie heet – vast een hommage aan de iconische kast met die naam –, net als de chatbot van bol.com. De puber die denkt zo’n beetje alles te weten viert dit jaar al zijn vijftiende verjaardag.

Je las de AvO-bode van juni en juli 2023. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

PS Wist u dat op Bonaire (#1): volop online wordt besteld bij Nederlandse en andere internationale webshops, maar dat die pakjes niet aan huis worden bezorgd? Bewoners van het eiland zonder postcodes kunnen ze afhalen bij het postkantoor, waar pakketbergen verrijzen, zo leerde een rondleiding. De foto (©AvO) is gemaakt bij de vuilstort in Kralendijk.

Producten uit de dark stores van Getir zijn voortaan te bestellen op Thuisbezorgd.nl (mét bezorgkorting). De samenwerking tussen Getir-prooi Gorillas en Jumbo is gestopt. Je leest erover in de AvO-bode van mei. Waarin verder onder meer: de provincie met de meeste webwinkels, het pakjesvolume van PostNL, Google’s Product Studio, Temu, bol.com, Asos, DekaMarkt, Aldi, VonWood, DekaMarkt, Coolblue, Kijkshop en MediaMarkt.

1. Getir flitst nu op Thuisbezorgd.nl

Ik had deze AvO-bode willen openen met het einde van de samenwerking tussen Jumbo en Gorillas: producten van de supermarktketen waren al weken verdwenen uit de app. Maarrr: vorige week brachten de gezworen partners het scheidingsnieuws zelf naar buiten. Jumbo heeft veel geleerd van Gorillas, aldus topman Ton van Veen. Vorig jaar dankte het bedrijf uit Silicon Veghel tientallen miljoenen euro’s omzet aan de flitsdeal, zei hij eerder. Van Veen in het persbericht van vorige week: “We werken nu aan minder complexiteit in het bedrijf en concentreren ons op het dagelijks verrassen van onze klanten in onze ruim 700 winkels, via Jumbo.com en via de Jumbo app.”

Gorillas is ondertussen ingelijfd door Getir, dat onlangs is gaan flitsen op Thuisbezorgd.nl. Van Haarlem tot Tilburg en van Rotterdam tot Nijmegen. Getir gebruikt de maaltijdenbestelsite als een marketingkanaal. Het bezorgt de bestellingen op Thuisbezorgd.nl zelf (iets wat flitsconcurrent Flink overlaat aan Uber Eats in een soortgelijke samenwerking – volgt u het nog? Lees anders dit artikel van mijn hand op Emerce).

Takeaway.com, het maaltijdenimperium van Jitse Groen waar Thuisbezorgd.nl toe behoort, sloot een half jaar geleden een marketingdeal met Getir. Andere, internationale sites uit de stal gingen Thuisbezorgd.nl voor. Zo flitst Getir al enkele maanden via het Duitse Lieferando.

Eerder sloten verschillende supermarktketens al deals met Thuisbezorgd.nl voor de snelle bezorging van boodschappen, waaronder Albert Heijn, Plus en Hoogvliet.

2. Flitsers later en duurder

Dat de tijden voor flitsbezorgers zijn veranderd mag blijken uit de bestelvoorwaarden van Getir op Thuisbezorgd.nl. Voor een sixpack pils en een zak chips komen de riders überhaupt niet voorrijden: de besteldrempel ligt op € 12,-, de bezorgkosten bedragen twee eurootjes voor orders tot € 35,-. Levering duurt al snel een kwartier.

Daarmee zijn Getir-bestellers bij Thuisbezorgd.nl overigens één of twee euro goedkoper uit dan in de app van Getir, althans bij orders tot twee tientjes (@Wolvenplein Utrecht op 31-5-23):

Concurrent Flink bezorgt orders in de eigen app pas gratis vanaf € 40,- De besteldrempel (ooit € 1,-) ligt nu op een tientje, maar bij zo’n order betalen klanten wel € 4,99 aan bezorgkosten. Bij bestellingen tussen de twintig en veertig euro rekent Flink € 1,99 voor de leverservice.

3. Zuid-Holland goed voor 22% webwinkels

Met 18.210 vestigingen telt Zuid-Holland de meeste webwinkels van ons land, vóór Noord-Holland (16.575), traditiegetrouw hofleverancier van de Twinkle100. Binnen de grenzen van nummer 3 Noord-Brabant staan 12.720 ondernemingen geregistreerd, Zeeland telt de minste ‘postorderbedrijven en webwinkels’ (1.215). Het blijkt uit een cijferbericht van het CBS. Er zijn nu bijna zoveel webwinkels in Zuid-Holland als een decennium geleden in heel Nederland.

Anno 2023 zijn er zelfs meer webwinkels (84.105) dan fysieke winkels (82.124) in ons land, aldus de statistici.

Lees ook, uit de AvO-bode van januari: Meer webwinkels verdelen kleinere taart

4. 6,5% minder pakjes bij PostNL: ‘Beter dan verwacht’

Het CBS becijferde deze maand ook dat de online detailhandelsbestedingen in het eerste kwartaal van dit jaar met 1,1% zijn gedaald ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Wel ging het elke maand iets beter. Het pakketvolume van PostNL slonk in Q1 een stuk sterker: met 6,5% (de omzet steeg wel, de operationele winst niet, zie tabel). Toch stemt de volumekrimp de marktleider niet ontevreden. “De feitelijke volumes bij Pakketten, zowel binnenlands als internationaal, vielen gunstig uit in vergelijking met onze prognoses, met name in maart”, aldus CEO Herna Verhagen. PostNL had al eerder aangekondigd te snijden in de overhead, met name bij zijn pakketdivisie.

5. Google’s generatieve AI voor webshops

Op Google Marketing Live heeft de zoekgigant vorige week Product Studio geïntroduceerd. Belofte: “This new tool will help merchants easily create unique product imagery using generative AI right from Merchant Center Next, our simplified platform for businesses to manage how their products show up on Google.” Zo wordt het makkelijker om passende achtergronden voor producten te genereren, of juist afleidende elementen uit een achtergrond te verwijderen. Google’s AI maakt het ook eenvoudiger om productfeeds op te zetten en om inzage in resultaten te krijgen. De uitrol van Merchant Center Next is begonnen in de VS en moet mondiaal zijn afgerond in de loop van 2024. “Merchants will be notified when the new experience is ready for them.”

6. Temu op het Jeugdjournaal

Temu – u las erover in verschillende AvO-bodes – is doorgedrongen tot de toplijstjes met de populairste apps van Nederland. Is heel hard gegaan. De nieuwkomer haalde onlangs de opening van het Jeugdjournaal (‘Kun je echt gratis spullen krijgen met nieuwe app Temu?’), waarin e-commerce- en Chinakenner John Lin mocht uitleggen wie het product is als je iets gratis krijgt.

 Leestip: Chinese shopping apps take over the world (Marketplace Pulse)

7. Bol.com krabbelt op

Na een omzetverlies van 1,9% in het afgelopen jaar (2,9% in Q4) heeft bol.com het groeipad weer gevonden, althans wat betreft omzet (is geen afzet). De Twinkle100-aanvoerder noteerde een plusje van 1,2% in het eerste kwartaal van dit jaar, mede dankzij de omzetgroei van 59% uit advertenties, nadrukkelijk gepositioneerd als een van de drie verdienmodellen van bol.com (naast e-commerce en logistieke diensten).

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … Asos flink te lijden heeft onder een groep klanten die veel afgeprijsde artikelen bestelt en deze bovengemiddeld vaak terugstuurt. De Britse online modereus verloor 6 pond per order aan deze groep van toch zo’n anderhalf miljoen klanten. Die bestelden gemiddeld dan 11 keer, leert de rekensom.

2. … DekaMarkt stopt met e-commerce, terwijl Aldi juist mogelijkheden ziet voor online verkoop in Nederland.

3. … Er verschillende lezingen lijken te zijn over de ontstaansgeschiedenis van VonWood, een platformpionier voor de houthandel. Deze week verschijnt een groot interview met oprichters David de Jong en Minck Hermans van mijn hand in MIXpro.

4. …  Coolblue een owner zoekt voor wat het bedrijf WaaS heeft gedoopt. “WaaS? Whitegoods as a Service. Coolblue staat bekend om onze service bij wasmachines en daar horen ook wasmachineabonnementen bij. Wasmachine leasen dus. Dit doen we al eventjes, maar, er valt nog veel te verbeteren aan onze service.” In de vacature spreekt Coolblue over een ‘kersvers’ Team Subscriptions, waar de WaaS-owner onderdeel van wordt.

5. … De Britse supermarktketen Sainsbury’s een fashion marketplace zou willen starten.

6. … Kijkshop weer (a)live is.

7. … Jitse Groen en de zijnen tegenwoordig ook kabels, computeraccessoires en gadgets bezorgen dankzij een samenwerking tussen maaltijdenbestelsite Lieferando en MediaMarkt.

Je las de AvO-bode van mei 2023. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

Het is misschien wel de beste PR voor Wehkamp sinds de koninklijke opening van zijn dc in 2015: de introductie van 50 cent retourkosten vorige week. Aangemoedigd door zowel branchekenners als webshoppers, zo lijkt het. Maar hoe bijzonder is het? Je leest het in de AvO-bode, waarin verder onder meer: de entree van Temu, de toekomst van achteraf betalen, guided selling met ChatGPT en antwoord op de vraag: hoe groot is Shopify in Nederland?

1. Gratis retour is de norm – nog wel

Gratis retourneren is de norm, leert een blik op de hoogste regionen van de Twinkle100. Van de tien grootste non-food verkopers op de lijst rekende tot deze maand alleen Ikea* retourkosten aan webshoppers. Bij bol.com, Coolblue, Amazon, Zalando, Apple, de Bijenkorf, Belsimpel en Hema is retourneren gratis. Foei, zeggen lezers van Nu.nl:

Wehkamp vraagt voortaan dus twee kwartjes voor een retourzending – een fractie van de werkelijke kosten en dat lijken consumenten ook te zien:

Wehkamp krijgt de handen van kenners op elkaar voor de opgeworpen retourdrempel. Het Zwolse webwarenhuis is echter niet de eerste met de (her)introductie van klantkosten voor retouren, die zeker in fashion de spuigaten uitlopen. H&M (€ 0,99) en Zara (€ 1,95) rekenen bijvoorbeeld al(weer) retourkosten in ons land. Een artikel zelf terugbrengen naar hun winkels is kosteloos.

NB1 Shoppers krijgen altijd de eventueel gemaakte bezorgkosten bij aflevering gerestitueerd als ze iets terugsturen. #wet

NB2 Wehkamp startte in 2015 met gratis terugzending. De gratis ophaaloptie voor retouren werd in 2019 al geschrapt.

NB3 Check het recente dossier over retouren van Emerce, waar ik een bijdrage aan leverde. Met o.a. een verhaal over de impact van betaalde retouren. #Premium

NB4 Ondertussen in de VS: Will Amazon customers revolt over return fees? (RetailWire, 12 april)

2. Is Temu te temmen?

Plotseling waren ze daar vorige week: 6 nieuwe vlaggetjes op de site van Temu, maandenlang de (mind you) populairste app (of all apps) in de Amerikaanse charts. Waaronder de Nederlandse driekleur. Temu, dat werkt met een innovatief customer-to-manufacturer-model, hanteert een besteldrempel van een tientje. Het kleurrijke web- en app-warenhuis is (nog?) niet in onze taal beschikbaar, shoppers kunnen wel afrekenen met iDeal en genieten van free shipping en jawel, free returns binnen 90 dagen. Verder belooft de internationale groeibriljant uit de koker van het Chinese Pinduoduo een aankoopbeschermingsprogramma (geld terug als een item niet of niet goed aankomt), en: “Temu is committed tot environmental sustainability.” Mooi. Temu zoekt mensen voor zijn nieuwe kantoor in Dublin. In ons land heeft het bedrijf nog geen letterlijke voet aan de grond, zo lijkt het. De massamediale marketingmachine is nog niet aangezet, wel zijn er ‘The Netherlands exclusive’ coupons beschikbaar. Soortgelijke coupons zijn er ook voor de vijf andere Europese markten waarop de start-up zich deze maand heeft gemeld. Op het moment van schrijven staat Temu derde op Apple’s hitlijst met winkelapps in Nederland, achter PLUS Dagje Uit en Praxis, vóór Vinted en Shein.

3. Achteraf betaalrumoer

Deze maand was er veel te doen over achteraf betaalmethodes. De NOS telde ruim zeshonderd (web)winkels die de diensten van Klarna, Riverty en/of een andere BNPL-aanbieder aan Nederlandse shoppers presenteren. Een op de vijf gebruikers zou niet op tijd betalen. Volgens de AFM danken achteraf betaalpartijen tot wel 40% van hun inkomsten aan boetes en incassokosten. Minister Weerwind zegt zich “grote zorgen” te maken, zelfregulering is in de maak. Binnen de huidige Nederlandse wetgeving is achteraf betalen geen lening.

Op Tech.eu staat een interessant artikel over de toekomst van de buy now, pay later-markt. Belanghebbenden zien nog volop groeipotentieel, bijvoorbeeld voor de betaling van doktersrekeningen, energienota’s of vakantieboekingen. Om nog maar niet te spreken van de b2b-markt. Morele dillema’s – laat je mensen achteraf betalen voor eten? – zijn er ook. “You shouldn’t be using BNPL to buy a pizza,” zegt de CEO van het Franse Alma bijvoorbeeld. Deze achteraf betaaldienstverlener staat zich erop voor niet te verdienen aan laatbetalers. “That means we have a very strong incentive to lend to the right people.”

Thuiswinkel.org nam de gelegenheid te baat om te pleiten voor het afschaffen van een ruim dertigjarig wetsartikel. Dat bepaalt dat webshoppers altijd de optie moeten hebben om minimaal de helft van een online aankoopbedrag achteraf te voldoen.

4. ChatGPT4 neemt shoppers bij de hand

Zoals u weet verschijnen er elke dag nieuwe berichten over wat ChatGPT en andere generatieve AI wel niet mogelijk maakt. Zo kondigde Zalando deze maand een fashion assistent aan die shoppers bij de hand neemt. Powered by ChatGPT. De eerste bèta-versie moet nog live gaan, ergens deze lente in een aantal landen. Dan kunnen testers antwoord vinden op een vraag als: “Wat moet ik aan voor een bruiloft in Santorini in juli?” Gepersonaliseerd (op basis van merkvoorkeuren en maatbeschikbaarheid) zijn de resultaten dan nog niet, maar dat kan nog komen. Ook uit het persbericht: “With the upcoming launch of the first version of its fashion assistant, Zalando is setting the groundwork for future developments and features, which could include fashion and beauty advice or outfit creation.”

De Nederlandse start-up hiCharli pioniert ondertussen met een AI-gestuurde chatbot voor op maat gesneden productadvies. Ook powered by ChatGPT. Ondernemer Michiel van de Plassche wil “een revolutie teweegbrengen in de manier waarop we online winkelen, door de unieke combinatie van geavanceerde AI-technologie en eenvoudige integratie”. Hij zoekt online retailers die het platform willen testen.

5. Veel in het Kruidvat

Kruidvat en Trekpleister versturen steeds meer online orders vanuit hun winkels, vertelt Roland van den Berg aan Logistiek.nl. Hij is managing director e-commerce bij A.S. Watson Benelux, de grootste fysieke retailer van de lage landen. In-store fulfilment is goedkoper en duurzamer dan fulfilment in een magazijn, bovendien zijn afhalende klanten er goed mee geholpen. “In de toekomst gaan we die service verder uitbreiden met – wat ik zelf noem – snellere versies zoals click & collect express”, aldus Van den Berg. Het online omzetaandeel van A.S. Watson Benelux “trekt aan richting de 20%”, zegt hij. Het concern is bezig met de ontwikkeling van een marktplaats, waar andere partijen op mogen verkopen. “We willen geen wildgroei. (…) Het gaat ons vooral om het aanbieden van hele logische complementaire categorieën.” A.S. Watson experimenteert ondertussen met variatie in bezorgkosten, om vraag en aanbod door de week heen op elkaar af te stemmen. Op het hoofdkantoor in Renswoude wordt verder nagedacht over nieuwe proposities, waarbij klanten volgens Van den Berg kunnen kiezen tussen ‘duurzame’ en ‘net iets duurzamere’ levering.

6. Shopify naar 20% aandeel

Het aandeel van Shopify op de Nederlandse e-commercemarkt is sinds begin 2021 verdubbeld, blijkt althans uit cijfers van BuildWith: van 10 naar 20%. Alleen de aan WordPress gelieerde WooCommerce Checkout blijft de Canadese aanbieder nog voor:

Een blik op andere taartdiagrammen leert dat het Nederlandse aandeel van Shopify achterblijft bij het mondiale gemiddelde; volgens Buildwith bedraagt dat niet minder dan een kwart (25%), versus 20% voor WooCommerce. Shopify is dominant op de Amerikaanse markt, ook op onder andere de Britse, Duitse, Braziliaanse en Australische markt is het Shopify-aandeel groter dan hier.

7. Tesco verhoogt drempels

De afgelopen jaren hebben veel supermarkten minimale bestelbedragen naar beneden bijgesteld. Tesco doet nu het omgekeerde: de Britse marktleider verhoogt de bezorgdrempel van 40 naar 50 pond (bezorging van kleinere orders is en blijft mogelijk tegen een toeslag van 5 pond). De verhoging van 25% gaat vanaf komende dinsdag in. Tesco, dat variabele bezorgkosten rekent, benadrukt dat de kostenstructuur voor het eerst in acht jaar wordt bijgesteld. De grootgrutter probeert het rendement op online orders te verbeteren, daartoe kwam het eerder dit voorjaar al met extra fulfilment fees voor fabrikanten op de proppen. Zij moeten een toeslag betalen voor online verkochte artikelen. Volgens de Tesco-top is een significant deel van de leveranciers daar inmiddels mee akkoord gegaan.

Interessant is de vraag of andere online retailers volgen.

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … Amazon volgens Andy Jassy meer fysieke supermarkten nodig heeft. “Grocery is a big growth opportunity for Amazon”, stelt de topman in een brief aan aandeelhouders. “Amazon has built a somewhat unusual, but significant grocery business over nearly 20 years”, schrijft hij ook. “While we’re pleased with the size and growth of our grocery business, we aspire to serve more of our customers’ grocery needs than we do today. To do so, we need a broader physical store footprint given that most of the grocery shopping still happens in physical venues.”

2. … Picnic-voorman Michiel Muller stelt dat online boodschappenaanbieders niet te vergelijken zijn met fysieke supermarkten. Hij is voor het samenvoegen van cao’s, zegt hij op BNR Nieuwsradio: “Er zijn 1.1000 cao’s in Nederland, dat is natuurlijk een waanzinnige toestand.” Hij bepleit één cao voor de Nederlandse retail, maar wel met twee poten: eentje voor winkels en eentje voor e-commerce. Volgens Muller wordt 80% van de arbeid in supermarkten bijvoorbeeld “door kinderen” verricht. “In het weekend toeslagen betalen is heel makkelijk als je iemand € 3,90 per uur betaalt, maar als je € 12,50 per uur betaalt werkt dat natuurlijk niet.”

3. … de online bestedingen in de detailhandel in maart opnieuw zijn gestegen (met 3,4%), al was de omzetgroei in fysieke winkels net wat sterker volgens het CBS. En omzet is nog geen afzet. #inflatie

Webwinkels in mode beleefden een slechte maand:

4. … de naam iDeal na “een heel geleidelijke transitie” uit het Nederlandse betaallandschap zal verdwijnen, nu beheerder annex ontwikkelaar Currence het betalingssysteem heeft overgedragen aan het European Payments Initiative (EPI). 

5. … Bijsmaak, een online sneakerboetiek, klanten de keus biedt om hun nieuwe pattas te laten bezorgen in een oude doos.

6. … Amazon is begonnen met de uitrol van Vendor Flex (niet te verwarren met Seller Flex) in Nederland. De primeur is aan Dorel, eigenaar van onder andere Maxi-Cosi. De fabrikant maakt gebruik van Amazon’s fulfilmenttechnologie en belevert Amazon-klanten voortaan vanuit het eigen magazijn, onder het toeziend oog van een procesassistent.

7. … Select-klanten van bol.com korting kunnen krijgen op Booking.com. Vanuit een e-mail worden klanten naar een speciale boekingspagina geleid.

Je las de AvO-bode van april 2023. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

* Het valt niet mee om een duidelijk beeld te krijgen van Ikea’s retourkosten. De bedragen op de site variëren. Van € 2,99 voor een pakketretour en € 49,99 voor een vrachtwagenretour tot variabele pakketkosten en € 59,99 voor een retour per vrachtwagen. Ikea biedt webshoppers ook de optie om onder voorwaarden gebruik te maken van de ‘Express service in de IKEA winkel’. Of deze ‘snelretouren’ in de blauwe dozen geld kosten wordt niet direct duidelijk.

Een nieuwe lente een nieuwe AvO-bode. Een maand e-commerce nieuws in vijf minuten.

Hoopgevende CBS-cijfers
▶ Achteraf betalen bij iDEAL en Apple
▶ Temu’s Europese entree (o wee)
▶ BCC’s zoektocht naar onderscheid
▶ Zalando als logistiek dienstverlener
▶ Tesco’s online besteltoeslag
▶ Click & collect bij Zeeman
➕Action, Primark, Amazon, bol.com e.a.

Veel leesplezier!
#digitalcommerce #maartstaart

1. Zonniger cijfers

Na twee bomvolle Webwinkel Vakdagen volgden gisterochtend relatief zonnige CBS-cijfers over de online detailhandelsbestedingen in Nederland. Ze lagen afgelopen februari 6% hoger dan in dezelfde maand vorig jaar, al is omzet nog geen afzet. Edoch: de groei zit er weer in online. Hoopgevend, zeker omdat webwinkeliers vorig jaar tot ver in februari nog ‘profiteerden’ van de anderhalve meter en coronatoegangsbewijzen (maatregelen die de fysieke kooplust niet per se bevorderden). De pandemische meewind is gaan liggen, maar door de inflatie kwamen de internetbestedingen afgelopen februari toch een stuk hoger uit:

2. Het nieuwe iDEAL is klaar voor de start

Online verkopers krijgen dit jaar te maken met een compleet vernieuwd iDEAL. Belofte: meer conversie dankzij een betere klantervaring. Shoppers hoeven niet meer naar hun eigen bankomgeving om een iDEAL-betaling te doen, nadat ze eenmalig een profiel hebben aangemaakt. Aan dat profiel kunnen ze ook adresgegevens en bezorgvoorkeuren toevoegen, om deze samen met hun betaalinfo te delen met ondernemers. Op dit moment worden betaaldienstverleners overgezet op de centrale technische infrastructuur (de zogenoemde iDEAL Hub). Zij zullen merchants informeren over de beschikbaarheid. “Een open hartoperatie”, noemde Amos Kater van merkeigenaar Currence de overgang naar het nieuwe iDEAL donderdag op de Webwinkel Vakdagen. “Met 3,5 miljoen betalingen per dag.”

Na de zomer zullen shoppers via een consumentencampagne worden gewezen op het nieuwe iDEAL. Daarna – Kater durfde er geen tijdvak op te plakken – komen er aanvullende diensten beschikbaar, zoals achteraf, op een bepaald moment of gespreid betalen. Zonder de renteregels die andere BNPL-aanbieders (Buy Now Pay Later) hanteren, benadrukte Kater. Daarmee gaat de grootste online afrekenmethode in ons land zich mengen op de achteraf betaalmarkt, waar ook Apple deze week in is gestapt (om te beginnen in de VS).

Ander nieuws uit de BNPL-hoek: Klarna brings smoooth shopping to ChatGPT

3. Daar is Temu

In de AvO-bode van januari schreef ik over Temu (spreek uit tie-moo), het Chinese webwarenhuis dat razendsnel tractie kreeg in de VS, aangejaagd door welkomstkortingen, winacties en gamified referrals. Temu is inmiddels ook live in Australië en Nieuw-Zeeland, het Verenigd Koninkrijk volgt naar verluidt een dezer dagen. Presenteerde eigenaar PPD Holdings Temu begin dit jaar nog als een ‘Online Marketplace for North American Consumers’, inmiddels wordt de internationale zuster van Pinduoduo op de corporate website aangeduid als mondiale marktplaats.

De vraag is niet of, maar wanneer continentaal Europa wordt aangeboord. Bij Temu, dat werkt met een innovatief customer-to-manufacturer-model, gaan de dingen snel. En als het bedrijf hier eenmaal is geland, zullen we dat gauw genoeg weten.

-> Leestip: Hoe cross-border e-commerce uit China uiteindelijk toch een bedreiging wordt (Chinakenner Ed Sander op de site van Emerce)

4. BCC zoekt toegevoegde waarde

“Het is best wel een beetje guur weer buiten”, zei Caspar Klinkhamer woensdag op de Webwinkel Vakdagen over de marktsituatie van BCC. “We zijn druk met het zoeken van onderscheidend vermogen.” De keten kampt met stijgende inkoopprijzen, huurkosten en lonen, en dat in “een enorme vechtmarkt die zichzelf afbreekt”, aldus de eerlijke CEO. De offline samenwerking met zusterketen Blokker werd geen succes, de online samenwerking met Wehkamp werd beëindigd. En nu? Aan de hand van een quiz met gekleurde briefjes (die herinneringen opriep aan een CDA-congres) verkondigde Klinkhamer zijn geloof – kan hij ook anders – in de combinatie tussen online en offline. BCC gaat zijn winkels wel drastisch verkleinen, schappen maken plaats voor tafels, producten voor domeinen. Er komen duurzaamheidshoeken, waar consumenten met al hun vragen terecht kunnen voor ‘eerstelijns hulp’. BCC heeft twee bedrijven overgenomen en samenwerkingen met andere gesloten om verschil te kunnen maken in verduurzaming. Daarnaast gaat de keten consumenten thuis ontzorgen in ‘alles met WiFi’, bijvoorbeeld met jaarlijkse check-ups door het nieuwe team voor tech support. Klinkhamer: “De organisatie heeft een tijdje stil gestaan, nu gaan we vaart maken. Gas erop, is mijn credo.”

NB met het Duitse Notebooksbilliger komt er komend kwartaal een concurrent bij op de Nederlandse online elektronicamarkt.

5. Zalando begonnen met multi-channel fulfilment

Zalando levert al jaren fulfilmentdiensten aan verkopers op zijn platform. Door producten centraal op voorraad te houden, kunnen orders van verschillende verkopers samen naar de klant worden verzonden. Scheelt tijd en geld.

Zalando stelt inmiddels ook magazijnruimte beschikbaar voor bestellingen van partners in andere kanalen. Daarmee kunnen verkopers orders op hun eigen website of op andere platforms door Zalando laten verwerken:

In zijn jaarverslag schrijft Zalando over de pilot met ‘multi-channel fulfillment’, waarbij tien partners zijn aangesloten, waaronder Pepe Jeans. Op andere vlakken werpt Zalando nieuwe drempels op voor externe verkopers: vanaf 1 juli moeten ze een basistarief van € 40,- per maand betalen, kleinere merken worden van het platform geweerd.

6. Tesco brengt fabrikanten bezorgkosten in rekening

De Britse marktleider Tesco heeft fabrikanten tegen zich in het harnas gejaagd met de aankondiging van een toeslag op online verkochte artikelen. Want waarom zou alleen de supermarktketen opdraaien voor die minder rendabele tak van sport? De fabrikanten werd een sanctie in het vooruitzicht gesteld als ze niet akkoord zouden gaan met de nieuwe ‘fulfilment fees’, bedoeld voor een ‘more balanced approach’. Dat stond in een mail die de BBC onder ogen kreeg. Het zou gaan om 5 tot 12 pence per artikel (6 tot 14 eurocent afgerond). De soep lijkt uiteindelijk minder heet te worden gegeten, omdat Tesco de keutel intrekt: het bericht was bedoeld als “het startpunt van een conversatie”, is de lezing nu.

7. Click & collect bij Zeeman

Zeeman is begonnen aan een digitaal transformatieproces, om uit te groeien tot een omnichannel organisatie. Dat vertelden Annette Verhoeven en Romy Zaal donderdag op de Webwinkel Vakdagen. Alle systemen gaan op de schop. “Het doel is niet om voorop te gaan lopen, maar om klanten relevante en herkenbare beleving te bieden”, benadrukten zij. Hoog op het wensenlijstje staan in-store picking en click & collect, wat technisch tot op heden niet mogelijk was. Zeeman, dat een besteldrempel van vijftig euro hanteert voor gratis verzending (daaronder € 4,99), wil afhalen in vestigingen faciliteren. Daarnaast wil de keten bezorgorders gaan verzamelen in en verzenden vanuit winkels zo dicht mogelijk bij de klant, om te besparen op kilometers. Op de e-commerce afdeling van Zeeman werken 15 mensen, de shop is in alle zeven landen waar winkels zijn beschikbaar. Anders dan andere formules in het lagere prijssegment biedt Zeeman het gros van zijn assortiment (circa 80%) online aan.

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … Action gaat beginnen met online verkoop in België. Anders dan Zeeman verkoopt deze discounter slechts een beperkt aantal artikelen online (only, meestal). Het zijn er zo’n honderdvijftig, en alleen nog in Nederland. In een terugblik op 2022 spreekt Action over een goede start van de webshop, met ruim driehonderdduizend bezoekers per week en een gemiddeld bedrag van ruim twintig euro per verkocht artikel. Dat is ruim negen keer de gemiddelde artikelverkoopprijs in de winkel (€ 2,20). Reden genoeg voor de uitbreiding naar de zuiderburen.

2. … weer een andere discounter, Primark, berichten over een internationale uitrol van click & collect deze maand heeft tegengesproken. Het Ierse bedrijf doet momenteel ervaring op met afhalen in 25 Britse winkels. Weten wat er waar te koop is bij Primark? In ons land is de beller voorlopig sneller.

3. … Amazon ongeveer vierduizend Nederlandse online verkopers heeft, volgens countrymanager Roeland Donker in een uitgebreid FD-artikel over de ‘uitgebleven kaalslag’. Ter vergelijking: bol.com heeft er ruim vijftigduizend.

4. … de Twinkle100-aanvoerder twee- tot vierduizend banen denkt te kunnen scheppen in Lelystad, waar in 2028 de eerste fase van bol.com’s ‘meest ambitieuze dc ooit’ operationeel moet zijn. Aan de gemeenteraad liet logistiek directeur Vincent Weijers deze maand weten dat de start van de bouw voor 2025 gepland staat. Zo concreet werd CEO Margaret Versteden vorige maand nog niet. #prognose

5. … E-commerce Nederland, vormgever van de aparte e-commerce cao, zich heeft aangesloten bij de Vereniging van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen (VGL) en daarmee bij het Centraal Bureau Levensmiddelhandel (CBL). In een convenant is vastgelegd hoe E-commerce Nederland (Picnic e.a.) “de e-commerce zal vertegenwoordigen binnen de VGL”, schrijft Levensmiddelenkrant. Een VGL-woordvoerder zegt tegen de vaktitel over de opvallende toenadering: “Belangrijk is dat we binnen de food één blok zijn, maar we hebben nog geen plan van aanpak op het vlak van de cao’s. We gaan dit punt nog samen met de sociale partners bespreken. We moeten samen met de vakbonden optrekken om er voor iedereen het beste uit te halen.” De huidige cao voor supermarktmedewerkers loopt begin juli af. 

6. … digital retail media een plek heeft verworven op een streamingplatform: Netflix-concurrent Roku gaat advertenties targeteten met behulp van first party shopper data van Best Buy. De samenwerking strekt verder: Roku brengt voor het eerst televisies onder zijn eigen merknaam op de markt, die exclusief bij Best Buy te koop komen.

7. … Welkoop zich, als grote winnaar van de Shopping Awards, de beste webwinkel van Nederland mag noemen. Angela Haneveer werd uitgroepen tot de eerste e-commerce manager van het jaar. “Mede door haar inzet, kennis en ervaring is Xenos van een traditionele retailer uitgegroeid tot een volwaardige e-commerce organisatie”, aldus juryvoorzitter Oscar Diele.

Je las de AvO-bode van januari 203. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

Het was een kort maar roerig maandje in e-commerce Nederland. Geen maand om per se vrolijk van te worden, met teruglopende omzetcijfers, (afgewende) faillissementen en ontslagen. ‘Pandemische rugwind’, om met Zalando te spreken, is post-pandemische tegenwind geworden. Met de introductie van twee kwartjes retourkosten sprong Wehkamp er nota bene positief uit. Je leest erover in deze AvO-bode, net als over de cijfers van Coolblue en de cijferperspectieven van Picnic. Ook lees je waarom kleertjes.com is gestopt met zijn marktplaats en of bol.com nog gaat bouwen in Flevoland.

1. Geen hosannajaar

Dat 2023 geen hosannajaar (#understatement) zou worden voor online verkopers in Nederland tekende zich al af. In de afgelopen vier weken gaven de nieuwskolommen wel een erg mistroostig aanblik. ‘Oprichters zwalkend Pieter Pot op zijspoor gezet’, ‘V&D in financiële nood, ‘Zalando schrapt honderden banen’ en ‘Honderden banen weg bij PostNL’, om een aantal koppen te noemen. The Learning Network, vaste klant in de bovenste regionen van de Twinkle100, trok de stekker uit Studystore, als gevolg van ‘verslechterde marktomstandigheden en interne veranderingen’ (lees: aanhoudende technische problemen).

In de vorige AvO-bode las je al dat meer online verkopers in 2022 een kleinere taart verdeelden. Hoe staat het met die taart? Volgens het CBS daalden de online detailhandelsbestedingen in januari met 10,9 procent ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar toen we – raar maar waar (en verzachtend) – nog volop te maken hadden met lockdowns.

2. Waarom kleertjes.com geen marketplace meer heeft

Ook al te lezen in de vorige bode: het einde van kleertjes & co, de marktplaats van het door Wehkamp ingelijfde kleertjes.com. Maar waarom? Na enig aandringen laat een woordvoerster vanuit Zwolle weten: “Het stoppen met kleertjes & co is een strategische keuze.” Aha. “We hebben de verkopers geïnformeerd dat we stoppen met kleertjes & co. Dit is gefaseerd gegaan.” Nieuwe of andere marktplaatsplannen zijn er “op dit moment niet”, aldus de zegsvrouw. Na nog wat aandringen: “Een belangrijke reden (voor de sluiting van de marketplace, AvO) is dat de grootste aanbieders op kleertjes & co een andere manier van samenwerking hebben met Wehkamp.”

3. De list van Graham Harris

Enthousiaster was men deze maand in Zwolle over de invoering van retourkosten door wehkamp. “Zeer binnenkort” (maar nu nog niet), gaat het webwarenhuis terugzenders € 0,50 in rekening brengen, om het hoge percentage retouren in met name fashion terug te dringen. “Klanten betalen vooralsnog een tegemoetkoming; voor Wehkamp kost verwerking van elk retourartikel 2 euro”, weet het AD. Twee euro? Dat zijn ze alleen voor de inspectie al zo’n beetje kwijt, maar er zijn (veel) meer kosten. Hoe dan ook lijkt de ‘ultieme’ maatregel eerder genomen om de retourdrempel te verhogen dan om de kosten te dekken, en daar is uiteraard wat voor te zeggen. “Je moet het als een symbolisch bedrag zien”, legt Thuiswinkel.org-directeur Marlene ten Ham uit aan Omroep Gelderland. “Het gaat puur om bewustwording. Het retourneren van artikelen kost veel tijd en geld en het is goed dat klanten dat hierdoor gaan inzien.”

Verder gaat het goed met Wehkamp, schrijft het AD: “Bol.com kondigde vorig jaar driehonderd ontslagen aan en stelde een beursgang uit, Wehkamp gaat extra investeren.” CEO Graham Harris (foto) bedacht een ‘list’, volgens de krant, die uit zijn mond optekent: “Wij zijn interessanter, authentieker, relevanter en inspirerender, met meer services en hulp. Niet zo’n eindeloos platform met een eindeloos aanbod. Maar met een geselecteerde collectie van mooie mode, meubels en woonaccessoires.” Wehkamp werkt sinds kort met ‘avatars op de catwalk’ en het bouwt aan een studio die vanaf volgend jaar driedimensionale virtuele wooninspiratie moet gaan bieden. Over het staken van de samenwerking met BCC zegt Harris ten slotte: “BCC wilde financieel een groter deel van de koek, terwijl de marges toch al heel klein zijn op elektronica-artikelen. En daar komt bij: met elektronica win je geen trouwe klanten. Loyaliteit telt er niet. Als je ergens anders iets goedkoper terechtkunt, doe je dat. De hele optelsom was dat we er dan liever maar helemaal mee stopten.”

4. Coolblues

Elektronica en loyaliteit, Coolblue kan erover meepraten. De Rotterdammerts wonnen marktaandeel in wasmachines en laptops, maar door de postpandemische tegenwind verkochten ook zij minder spullen in Nederland en België. De energietak groeide vorig jaar ‘knetterhard’, al werd het doel van 100.000 nieuwe contracten voor maar 73% gehaald. Duitsland was goed voor een omzet van 174 miljoen euro, 85% meer dan een jaar eerder. In dit tempo lukt het om daar in 2025 het geambieerde miljard te behalen. De totale omzet van Coolblue groeide nipt. Pieter Zwart toonde zich ‘niet echt apetrots’ op de winstcijfers van de oranjeblauwen, die onder de streep rood kleurden. Volgens de eindbaas wordt 2023 ‘het allermooiste Coolblue-jaar ooit’, mede dankzij efficiencyverbeteringen, nieuwe winkels, herstel in de verkoop van laptops en televisies, Duitsland en de groei in energiegerelateerde producten als thermostaten en zonnepanelen.

5. Bol.com topverkoper op bol.com

Dan bol.com. De Twinkle100-aanvoerder zag het aantal verkooppartners vorig jaar groeien, zij het lang niet zo hard als in eerdere jaren. De teller liep op van ‘bijna 49.000’ eind 2021 naar ‘meer dan 51.000’ eind 2022. Het verkoopaandeel van de third-party sellers bleef hangen op 57%, meldt het laatste kwartaalbericht. Dat is een procentje meer dan in Q4 van 2021, maar minder dan in de direct voorgaande kwartalen (60% aandeel in Q1 van 2022, 61% in Q2 en 59% in Q4). Kort en goed: de primus inter pares blijft topverkoper op de eigen site, met 43% van de net consumer online sales in het laatste kwartaal. Het aandeel van derden stokt.

Aardig cijferfeitje nog: bol.com was vorig jaar als verkoper goed voor 2,2 miljard euro aan verkopen op het eigen platform. Dat komt neer op 1% van Amazon’s (eveneens geslonken) directe retailverkopen ad 220 miljard dollar wereldwijd vorig jaar.

Nieuwe inkomstenstromen

Het totale handelsvolume (GMV) op bol.com nam vorig jaar met 1,9% af. Maarrr, schrijft eigenaar Ahold Delhaize erbij, “against a market which declined around 6%”. Boodschap: het marktaandeel groeide. De onderliggende brutowinst (ebitda) kwam uit op 125 miljoen euro, versus 166 miljoen in 2021.

Bol.com’s investeringen in nieuwe inkomstenstromen betalen zich uit volgens Ahold Delhaize, met gerapporteerde omzetplussen van 43% voor advertising en 18% voor logistieke diensten, zonder dat er bedragen aan worden gehangen.

Frans Muller, topman van Ahold Delhaize, verwacht “een betekenisvolle verbetering in de prestaties van bol.com in de komende 12 maanden, met aanhoudende groei in de meeste van onze kerncategorieën en een sterke omzetgroei in zowel de inkomsten uit advertenties als die uit logistieke diensten”.

Lelystad: geduld gevraagd

In een interview met de Vlaamse krant De Tijd vertelde bol.com’s CEO Margaret Versteden-van Duijn begin deze maand over de wendbaarheid die van het bedrijf wordt gevraagd. “Het is duidelijk dat e-commerce na corona in een andere fase is beland. Nadat er veel klanten zijn bijgekomen, vindt nu een balancering plaats”, zei ze onder meer. Bol.com moet reorganiseren. Versteden: “We hebben nieuwe plannen moeten maken. We moesten onze kosten herbekijken om de winst op het juiste niveau te houden.” Over de grond die bol.com in Lelystad aankocht voor een magazijn dat nog groter zou kunnen worden dan dat in Waalwijk, zegt ze. “Eerst wilden we het in één keer bouwen. Nu in fases, naargelang de groei. Wanneer de schop in de grond gaat? Dat weten we nog niet.” Zo wacht de hoofdstad van Flevoland ook op deze grote potentiële werkgever.

6. “Picnic heeft veel meer omzet nodig”

Distrifood liet Floris van der Pijl van A-Insights los op de laatste jaarcijfers van Picnic, die van 2021 (€ 719 miljoen omzet, € 114 miljoen verlies). Vraag: zit er muziek in het verdienmodel? Volgens de financieel expert heeft Picnic veel meer omzet nodig om zijn marktwaardering (van naar verluidt 3,6 miljard euro) bij de laatste investering waar te maken. Van der Pijl ziet zeker groeipotentieel voor de websuper, al was het maar omdat groei wat mag kosten en Picnic nog behoorlijk wat kapitaal heeft liggen. De marktgroei van online boodschappen is sinds de laatste injectie echter wel tot stilstand gekomen en dus is de vraag hoe snel de omzet oploopt. Ook is de vraag hoe snel Picnic met zijn relatief hoge personeelskosten winstgevend kan opereren. “Stel dat Picnic erin slaagt om op lange termijn een ebitda van 10 procent te realiseren – dit is bijvoorbeeld wat Ahold realiseert – dan moet Picnic doorgroeien naar een omzet van tussen de €5 en €6 miljard omzet” (om de marktwaardering van voor food gemiddeld 6 tot 7 keer de ebitda te matchen, AvO). Dat is meer dan de gecombineerde omzet van Plus en Coop. “Dan moet er echt iets gebeuren.” Halen ze de AH-marges niet, dan zal de omzet volgens Van der Pijl nog verder omhoog moeten.

7. Hoe Amazon de tussenhandel passeert

In een mail aan Europese groothandels en distributeurs maakte Amazon deze maand klip en klaar een koerswijziging bekend. “Amazon has decided to focus on sourcing brands directly from brand owners. We hereby inform you that we will stop sourcing all products from you, starting on 15 January 2024.” Verkopers hebben nog 10,5 maanden de tijd om (geheel) over te stappen op third party selling via de marketplace van het bedrijf. Marktplaatskoppelaar Vendiro somde op welke gevolgen dat zoal heeft.

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … Loavies klanten de mogelijkheid biedt om gebruikte producten te verkopen op het nieuwe platform Reloaved, en zo aan loyaliteit werkt. Het is een voorbeeld van recommerce, waarover ik een uitgebreid artikel schreef voor Emerce.

2. … de eerlijke boekingssite Moonback opschaalt door toch in zee te gaan met een hoteldatabase.

3. … Blokker werkt aan een nieuwe checkout, waarin shoppers wordt gewezen op de groenste bezorgkeuze.

4. … Flitsbezorger Flink overweegt om hamburgers te gaan bakken in dark kitchens, om die samen met boodschappen te bezorgen.

5. … Unilever heeft geïnvesteerd in 29 digitale marketing- en e-commercehubs om ervoor te zorgen dat het bedrijf slaagt in het ‘kanaal van de toekomst‘.

6. … Praxis zijn Mirakl-marketplace heeft geopend, waar ‘meer dan een miljoenen producten’ op moeten komen te staan, ruim tien keer zoveel als het eigen aanbod van Praxis en de Belgische zusterformule Brico.

7. … start-up-ambassadeur Constantijn van Oranje namens Techleap acte de présence geeft op het hoofdpodium van de Webwinkel Vakdagen. Het uitgebreide sprekersprogramma van het grootste e-commerce event van de Benelux (disclaimer: ik ben erbij betrokken) is de vinden op de site van de vakbeurs. Gratis kaarten bestellen kan hier.

Je las de AvO-bode van februari 2023. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

De online detailhandelsbestedingen zijn vorig jaar niet gestegen, maar gedaald. En behoorlijk ook: met 7,6%, afgaande op CBS-cijfers van vandaag. De kleinere taart wordt onder meer ondernemers verdeeld: in 2022 kwamen er 3.150 webwinkels bij. Je leest erover in de eerste AvO-bode van 2023, mijn virtuele maandkrantje over digital commerce. Met verder onder meer: het einde van kleertjes & Co, de meest gedownloade app in de VS, de opkomst van doosvrije retouren, About You, Jumbo en Gorillas. Veel leesplezier!

1. Minder omzet

Het CBS rapporteerde vanochtend over de detailhandelsbestedingen in december. Daarmee zijn ook de (voorlopige) online cijfers over heel 2022 bekend. Duidelijk was al dat de hoogtijdagen uit de coronaperiode lastig te evenaren zouden zijn voor online verkopers. Door de bestedingsafname van 11,1% in december (ten opzichte van december 2021 #lockdown), komt de min voor heel het jaar uit op 7,6%.

Het CBS publiceert geen concrete omzetcijfers, de cijfers geven wel een beeld van de omzetontwikkeling. Die was dus behoorlijk negatief in 2022, de gierende inflatie ten spijt. De afzet (het aantal verkochte producten) van webwinkeliers zal een stuk harder zijn afgenomen.

Zoals eerder gememoreerd in de AvO-bode liggen de bestedingen nog altijd (ruim) boven pre-coronaniveau, zoals de index hieronder laat zien (2015 = 100).

Toch heeft online verkopend Nederland afgelopen jaar een behoorlijke knauw te verwerken gekregen.

2. Meer webwinkeliers

Het aantal online verkopers dat de taart verdeelt is groter geworden: niet alleen zijn de afgelopen jaren steeds meer retailers uit de winkelstraat begonnen met e-commerce, ook het aantal webwinkeliers neemt nog altijd toe. Het CBS telde begin dit jaar 82.795 ‘postorderbedrijven en webwinkels’, ruim drieduizend meer dus dan een jaar eerder. Onderstaande figuur brengt de ontwikkeling van het aantal ondernemingen in beeld.

Sinds begin 2015 is het aantal ondernemingen met de handel meegegroeid en zo goed als verdriedubbeld. Afgelopen jaar nam het aantal ondernemers voor het eerst toe terwijl er geen omzetgroei tegenover stond. Integendeel.

3. Veel eenpitters: 83% werkt alleen

Laatste item dan nog over de CBS-cijfers, die een beeld geven van de stand van Nederland webwinkelland. Van de genoemde 82.795 ondernemingen tellen er 68.400 slechts één werkende persoon, leren de laatste cijfers over bedrijfstakken die het statistiekenbureau deelt (gewijzigd op 13 januari jl.). Dat is 83%.

Een snelle rekensom leert dat 99% van de bedrijven niet meer dan 5 mensen aan het werk houdt.

4. Kleertjes.com trekt stekker uit marketplace

“Kleertjes.com wil one-stop-shop voor ouders worden”, kopte ik eind 2019 boven een artikel op de website van Twinkle. Daartoe lanceerde de kinderkledingshop een partnerplatform onder de naam kleertjes & co. Het aantal externe verkopers, die een vast maandbedrag en verkoopcommissie betaalden, liep afgelopen jaar al flink terug. Nu heeft kleertjes.com, in de zomer van 2021 overgenomen door Wehkamp, de stekker uit zijn marketplace getrokken. Kleertjes & co is niet meer. Producten van voormalige partners als O’Neill, Little Dutch en Planet Happy zijn nog wel te koop op de site, maar ze worden nu door kleertjes.com zelf aangeboden. Overigens is kleertjes.com niet uniek in het sluiten van zijn marketplace. VidaXL deed een jaar geleden hetzelfde.

5. De populairste app in de VS

Drie keer raden: wat is al enige tijd de meest gedownloade app in de Verenigde Staten (over alle categorieën)? Het antwoord zal u meest waarschijnlijk niet bekend voorkomen. Het is Temu (spreek uit tie-moo), aangejaagd door welkomstkortingen, winacties en gamified referrals, maar toch. Net als TikTok en Shein, ook bekend met de hoogste regionen in de Amerikaanse downloadlijstjes (Android hier, iPhone daar), is Temu van Chinese origine: de applicatie werd – al wel vijf hele maanden geleden – gelanceerd door PPD Holdings, het bedrijf achter Pinduoduo. Ze geeft toegang tot een warenhuis vol producten van Chinese makelij. Temu concurreert onder andere met AliExpress en Wish. Het voornaamste verschil, zo legt CEOWORLD magazine uit, is dat het een c2m-model heeft omarmd. De letters staan voor customer-to-manufacturer: de aangesloten merchants produceren op basis van concrete consumentenvraag, maar dan wel heel snel. Dankzij het logistieke netwerk van zuster Pinduoduo kan Temu producten snel (binnen 7 tot 10 dagen) en adequaat leveren in de VS. Temu richt zich niet actief op de Nederlandse markt. Nog niet.

Nader kennismaken met Temu? Chinakenner Ed Sander schrijft er uitgebreid over.

6. Zo lang dus nog

“Gratis verzending: hoe lang nog?”, schreef ik boven de AvO-bode van afgelopen september.  Het antwoord volgde begin dit jaar. “Tijdperk gratis verzending door webshop voorbij”, kopte het FD immers op de voorpagina van de eerste krant van 2023.

Check! De krant baseert zich op een inventarisatie van advieskantoor Simon-Kucher, dat verschillende voorbeelden vond van bedrijven die verzend- en of retourkosten in rekening zijn gaan brengen. “Het is gemakkelijker om de verzend- en retourkosten te verhogen dan de prijs van een product. Dat accepteren consumenten sneller”, schrijft de krant op basis van een gesprek met Mark Helder, directeur bij Simon-Kucher. “Het effect is hetzelfde: margebehoud voor de webwinkel”. Een recent voorbeeld biedt About You, dat in ons land nu € 3,90 aan verzendkosten rekent op orders tot € 24,90 (tot voort kort was verzending in alle gevallen gratis).

7. Doosvrije retouren: nieuwe norm in de VS

Na Amazon en UPS vergemakkelijkt ook FedEx het retourproces voor Amerikaanse webshoppers. Voortaan kunnen ze ook aankopen bij kleine en middelgrote online verkopers afleveren voor retour zonder dat ze (terug) een doos in hoeven. Geen gedoe dus meer met formulieren en tape, een QR-code tonen bij inlevering volstaat. Het voordeel voor de verzendbedrijven is dat ze teruggekomen artikelen strakker kunnen inpakken (webshoppers gebruiken nog wel eens een doos waar vijf producten inzaten, om één artikel terug te sturen), al dan niet samen met andere retourproducten. Minder waste dus, ook goed voor het milieu.

7 keer kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … Jumbo in 2022 tientallen miljoenen heeft omgezet via Gorillas, zo vertelde voorman Ton van Veen in de eerste week van het nieuwe jaar aan Distrifood. “We hebben inmiddels 1.600 producten die we aan Gorillas leveren. Dit betekent enkele tientallen miljoenen omzet in het afgelopen jaar.” Wat de overname van Gorillas door Getir voor Jumbo betekent was tijdens het interview nog niet duidelijk.

2. … Flink zijn boodschappen voortaan aan de man brengt via Uber Eats, in Alkmaar, Haarlem, Leiden en Rotterdam. In het oog springend is dat de Duitse flitsbezorger de maaltijdenapp niet alleen gebruikt als marketingkanaal (zoals Getir doet met Lieferando en andere internationale zustersites van Thuisbezorgd.nl); Uber Eats neemt ook de bezorging uit handen.

3. … Instagram de shop-tab komende maand verwijdert uit zijn hoofdnavigatie. De nieuwe volgorde wordt, van links naar rechts: home, zoeken, creëren, Reels en profiel. Shoppen via Instagram blijft wel mogelijk, alleen legt Meta daar voortaan minder nadruk op.

4. … HeyHo (“Huren zonder boelshit”) het niet heeft gered. Na twee jaar is de stekker uit het verhuurplatform voor gereedschap getrokken. “Helaas waren wij te vroeg voor dit concept.”

 5. … ja, de winkelleegstand is gedaald (naar “het laagste niveau in meer dan 10 jaar”), maar dat de winkelvoorraad in absolute getallen nog harder is afgenomen. Bijvoorbeeld omdat er woningen of kantoren van zijn gemaakt. Er staan dus minder winkels leeg, maar er zijn er ook minder open, zoals dit plaatje van Locatus duidelijk maakt.

6. … de markt voor logistiek vastgoed ondertussen hartstikke krap is. Het beperkte aanbod leidde vorig jaar in het hele land tot hogere huren. Gemiddeld nam de huurprijs toe met 10-15%, becijfert CBRE in zijn Nederlandse Real Estate Market Outlook 2023. Deze ontwikkeling zal volgens de vastgoedadviseurs voorlopig doorzetten.

7. … Amazon Buy with Prime vanaf vandaag beschikbaar is voor alle Amerikaanse merchants. Zij kunnen op hun eigen site duidelijk maken dat ze de verzendvoordelen van Prime bieden. Buy with Prime, volgens Amazon gemiddeld goed voor 25% meer conversie bij aangesloten partners, was tot vandaag alleen op uitnodiging te gebruiken. Ook nieuw is de mogelijkheid voor merchants om Amazon-reviews op hun eigen site te tonen.

Je las de AvO-bode van januari 203. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

Na een enerverend 2022 (dat volgde op een opwindend 2021 en een adembenemend 2020) staat e-commerceondernemers opnieuw een spannend jaar te wachten. Waarin meer consumenten de inflatie écht gaan voelen, geldschieters de hand op de knip houden en de tering naar de nering zal moeten worden gezet. Riemen vast, broekriem aan. Je leest erover in de AvO-bode van december, net als over felrealistische flitsperikelen, supers op Thuisbezorgd.nl en de tweede buy box van Amazon. Plus Red je Pakketje, bol.com, Shein, Shopify, Frank en Jortt, onder meer. Een maand e-commerce nieuws in 8 minuten. Veel leesplezier!

1. Voorbij de vette jaren

“De tijd van onbezorgdheid is voorbij”, schreef ik eerder dit jaar al eens. Vandaag begint de lange dag naar 2023. Dan zullen de meeste e-commerce ondernemers de focus verder verleggen van bouwen naar vasthouden, van spenderen naar consolideren, van omzet naar winst. Ze moeten wel; centen zijn duur, marges krap. De kost kan niet zomaar meer voor de baat uitgaan, al zijn er uitzonderingen (Picnic, Crisp) die de regel bevestigen. Aan de andere kant gaan de kosten voor webwinkeliers omhoog, kosten die zij niet volledig doorberekenen aan consumenten. Uit cijfers van FiveX, aanbieder van een tool voor verkopers op marketplaces, blijkt althans dat hun winstmarges in 2022 met ruim 11,5% zijn gedaald: van 21,7 cent per euro omzet, naar 19,2 cent. Kevin van der Eijk, oprichter van FiveX: “Het wordt voor webwinkeleigenaren nog belangrijker in te spelen op ontwikkelingen aan zowel de kostenkant als aan de vraagzijde. De vette jaren zijn voorlopig eventjes voorbij.”

2. November 2022 haalde november 2021 niet

Na twee maanden met plusjes hebben Nederlandse webwinkeliers (preciezer: bedrijven die primair op afstand verkopen) hun omzet in november weer zien afnemen ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, leren de laatste detailhandelscijfers van het CBS. Van januari tot en met augustus hadden de webwinkeliers ook al te maken met krimp, na de vette jaren 2020 en 2021, maar ja: die zijn dus voorbij. Hetzelfde beeld komt naar voren uit de laatste Thuiswinkel Markt Monitor (Q3). De online productbestedingen daalden met 5%. Ze liggen nog wel een stuk hoger dan voor corona, benadrukt Thuiswinkel.org-directeur Marlene ten Ham overigens terecht.

3. Flits wordt flets

De nieuwe marktdynamiek heeft grote gevolgen voor flitsbezorgers, die een rocky jaar achter de rug hebben. Zapp verdween van de Nederlandse markt en na de overname van Gorillas door Getir zijn er feitelijk nog maar twee flitsers over in ons land. Flink en Getir. Redden die het? Een inkijkje in de boeken van het laatstgenoemde bedrijf doet de wenkbrauwen fronsen. Getir boekte in 2021 een verlies van ruim 553 miljoen euro, op een omzet van 466 miljoen euro, achterhaalde het FD. “Flitsbezorging is een kansloze business”, rekende e-commerceondernemer Geert-Jan Smits vervolgens voor. Het Turkse bedrijf houdt per order ongeveer 4 euro bruto over, maar daar moet de bezorging (bijna een tientje per order) nog van betaald worden. En het personeel. En de marketing. Alleen als de prijzen en de bezorgkosten fors omhoog gaan, lijkt er toekomst voor flitsbezorgers. Vraag is wel wie daarvoor bereid is te betalen; Nederlandse consumenten haken nu al af, leren cijfers van zowel GfK als Kantar.

4. Supers vinden Thuisbezorgd.nl

Jumbo sloot begin dit jaar een samenwerking met Gorillas, waarin het ook participeerde (met de verkoop aan Getir heeft Jumbo inmiddels geen financieel belang meer). Het spel leek op de wagen. Zouden andere supermarkten volgen met een soortgelijke samenwerking? Of zelf supersnel gaan leveren? Mwah. Albert Heijn en Spar sloten samenwerkingen met zowel Thuisbezorgd als Deliveroo voor de snelle bezorging van boodschappen, maar het laatstgenoemde bezorgbedrijf verdween van de Nederlandse markt. Op Thuisbezorgd.nl zijn momenteel 4 hoofdstedelijke AH’s en 26 vestigingen van Spar (City) te vinden. Ook Marqt (4 winkels in Amsterdam) Plus (6 winkels) en meest recent Hoogvliet (2 winkels) gingen in zee met Thuisbezorgd.nl. Het zijn toch vooral nog experimenten, vraag is of die in 2023 naar meer gaan smaken. Anders dan de flitsbezorgers beschikken de supermarkten al over het vastgoed en het assortiment om snelle boodschappenleveringen te faciliteren. Maaltijdbezorgers hebben de schaal en de merkbekendheid als bestelplatform. Dat Getir in zee ging met het moederbedrijf van Thuisbezorgd.nl – het boodschappenassortiment komt op de bestelsites van Takeaway.com te staan – zegt wat dat betreft veel.

5. Red je Pakketje op onze kosten

Red Je Pakketje annex Instabox Nederland leed wel héél veel verlies: 88,5% per bezorgd pakje, is te lezen in het faillissementsverslag. Sam Rohn, oprichter van Red Je Pakketje, dacht zijn geesteskind dit najaar netjes achter te hebben gelaten; een maand voor zijn vertrek fuseerde Instabox met Budbee. Rohn voelde zich naar eigen zeggen ‘giga-genaaid’ toen de boel kort na zijn afscheid failliet ging. Frappant is dat de oprichter deze maand nog met interviews in de media opdook. Afgenomen tussen zijn vertrek en het bankroet, daarná pas online verschenen, wat strookt met zijn lezing dat het faillissement hem heeft overvallen. Wrang voor de betrokkenen is het wel.

• Sam Rohn: ‘Ik vergelijk e-commerce een beetje met het Wilde Westen’ (Twinkle)
• Sam Rohn na de verkoop van zijn bedrijven: ‘Verlichting was de grootste winst’ (Quote)

6. Amazon.nl trekt bekijks

Gemeten naar bezoek is Amazon.nl de derde ‘transactionele website’ van Nederland, leren cijfers van het toonaangevende Similarweb, achter respectievelijk bol.com en Marktplaats.nl. Coolblue.nl (14,56 miljoen bezoeken per maand), Ah.nl (14,32 miljoen) en Zalando.nl (13,27 miljoen), volgen op gepaste afstand. Hieronder is te zien dat de drie meest bezochte sites een vergelijkbare bezoekerstrend volgden dit najaar (de cijfers van december lopen tot en met de kerstdagen).

Wat maandelijkse bezoeken betreft zit Amazon.nl dus (al? /pas?) op ruim een derde van bol.com, terwijl die site meer buitenlandse (lees Belgische) bezoekers trekt: bij bol.com komt één op de drie bezoekjes uit een ander land, bij Amazon.nl is dat één op de vier bezoeken.

7. Zeg maar nee, dan krijg je er twee

Amazon heeft een overeenkomst gesloten met de Europese Commissie om een eerlijker online speelveld te gaan bieden. Het bedrijf deed verschillende toezeggingen aan Brussel om boetes tot 10% van de jaaromzet te voorkomen. Zo heeft Amazon beloofd data van verkooppartners niet meer in (alleen) het eigen voordeel te gebruiken en sellers die zijn aangesloten op Prime niet meer voor te trekken. Ook maakt het werk van een tweede buy box, waarvoor schetsen zijn gemaakt en al voorbeelden zijn opgedoken. Een tweede aanbieding van hetzelfde artikel moet straks prominent op een productdetailpagina worden weergegeven, die verschilt van de daadwerkelijke Buy Box-winnaar op criteria als prijs, leveringswijze en/of bezorgsnelheid.

Dit tweede koopblok, dat in juni geïmplementeerd moet zijn, roept nog wel de nodige vragen op. Wat zijn de voorwaarden? Kunnen merken die als vendor én seller actief zijn bijvoorbeeld beide boxen winnen? En, niet onbelangrijk: wie gaat dit controleren?

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …:

1. … bol.com zich de komende jaren richt op drie businessmodellen: e-commerce, logistiek en advertenties, aldus ceo Margaret Versteden na een vraag van het FD over internationale expansie. “Tegelijkertijd moeten we onze klanten en partners helpen de uitdagende economische omstandigheden waarin we nu zitten door te komen”, voegt ze toe in het interview van begin december. Even later in de maand werd duidelijk dat bol.com de komende drie jaar honderden miljoenen gaat besparen, waarbij driehonderd banen verloren gaan. Een van de speerpunten voor het komende jaar is de exploitatie van retailmedia, waarover bol.com’s Justin Sandee vertelt in het laatste nummer van Twinkle.

2. … Shein een marketplace wil worden, waarop ook andere merken producten kunnen verkopen. Het Chinese bedrijf is in korte tijd uitgegroeid tot de grootste fashion pure player ter wereld, met een jaaromzet van zo’n 30 miljard dollar (dat zijn héél veel kledingstukken bij Shein). Het bedrijf wil zich gaan verbreden door ook andere categorieën aan te gaan bieden, waaronder huishoudelijke apparatuur en cosmetica.

3. … Frank B.V. kopje onder is gegaan. Het Groninger e-commercebedrijf had net als TOM (dat dit jaar failliet ging en onder een andere eigenaar flink afgeslankt doorstartte) een waaier aan webshops, en veel overtollige voorraad. Het aanbod staat nog wel online, om een doorstart te vergemakkelijken, maar de producten zijn niet meer te koop. Oprichter Reinier de Jonge en zijn latere compagnon Benjamin Derksen verkochten Frank begin 2021 aan Jeffcommerce in Capelle aan den IJssel. Volgens Derksen was de onderneming op dat moment winstgevend en had zij een gezond eigen vermogen. Nog geen twee jaar later is de Twinkle100-speler (met een eigen omzetopgave van 36,5 miljoen euro in 2021) failliet. Het was sowieso geen feestmaand voor Rishi Kartaram, de oprichter en CEO van Jeffcommerce. Hij kreeg een AFM-boete van € 750.000 voor de manipulatie van beurskoersen.

4. … de race to the bottom in de pakketbezorgbranche heeft geleid tot grote misstanden bij (onderaannemers van) de vier grote opdrachtgevers PostNL, DHL, DPD en GLS. De Arbeidsinspectie stuitte onder andere op illegale tewerkstelling, te lange werktijden, vervalste rijbewijzen, onderbetaling en onbetaalde loonheffing en premies. “Veel (onder)aannemers geven aan dat wanneer ze aan alle regels van eerlijke betaling willen voldoen, ze geen winst meer kunnen maken”, rapporteerde de inspectie. Gelukkig constateerde zij in december dat de vervoerders inmiddels maatregelen hebben getroffen om de situatie te verbeteren.

5. … Jortt, bekend als aanbieder van een boekhoudprogramma voor ondernemers, zijn dienstverlening uitbreidt met e-commercesoftware: jortt.shop. “Plat vertaald: een webshop voor de Nederlandse markt, dit in 5 minuten up-and-running is. Inclusief alles”, ronkt het persbericht. De Jort Fanshop laat zien wat er mogelijk is.

6. … Shopify achter Amazon het tweede e-commercebedrijf van de VS zou zijn als alle omzet van de aangesloten merchants wordt opgeteld, aldus Marketplace Pulse in zijn jaaroverzicht over Shopify’s Almost-Marketplace. “This comparison was silly because consumers didn’t go shopping at Shopify – Shopify was invisible to them. However, as Shopify expands its consumer-facing ecosystem and continues universal search experiments, it could soon compete with other retailers for shoppers.” Met zijn Shop App, Shop Pay, Shop Cash en Shop Promise beweegt het Canadese bedrijf wel in die richting.

7. … Amazon bezig is de barcode overbodig te maken, omdat AI-gedreven multimodale identicatie een stuk praktischer is dan streepjes scannen. “Solving this problem, so robots can pick up items and process them without needing to find and scan a barcode, is fundamental”, laat een Amazon-ontwikkelaar vanuit Berlijn optekenen. “It will help us get packages to customers more quickly and accurately.” Op dit moment gaat het dankzij de combinatie van identificatiemethoden in 99% van de gevallen al goed. Door het zelflerende karakter van de technologie zal dat percentage verder oplopen.

Iets anders waar Amazon werk van maakt: doosvrije retouren.  

Je las de laatste AvO-bode van 2022, het archief met alle bodes vind je hier.

Het allerbeste voor 2023, en tot de volgende bode!

Arjan van Oosterhout

Praxis is de eerste bouwmarkt die de poorten opent voor externe verkopers. De keten wil ‘een platform zijn voor alles wat met doe-het-zelf te maken heeft’. Je leest erover in een nieuwe AvO-bode, mijn persoonlijke maandoverzicht over e-commerce-ontwikkelingen in Nederland. Met verder veel aandacht voor abrupte eindes: aan AH Compact, aan Instabox en aan de samenwerking tussen BCC en Wehkamp. Plus Unilever, Foodello, Gorillas, Dwarfs, de commissie van bol.com en veel meer …  Een maand e-commercenieuws in een goeie vijf minuten. Veel leesplezier!

1. Praxis bouwt aan marktplaats

‘Waar blijft de Nederlandse dhz-marketplace?’, was mijn kop boven een artikel in vakblad MIX, vorig voorjaar. De Franse dhz-marketplace ManoMano liet ons land ongemoeid, platformplannen van bouwmarkten bleven vaag. “Het ligt voor de hand dat Gamma of Praxis een marketplace begint, om een onestopshop te worden vóór een ander eraan begint. Ze moeten niet denken dat dat nog twee jaar gaat duren, feitelijk zitten ze al in blessuretijd”, reageerde marketplace-expert Niels Jaspers (Xplore Group) in het artikel. Praxis pakt de werkhandschoen op: begin volgend jaar opent de keten de deuren voor externe verkopers, die Praxis en de Belgische zusterformule Brico al tegenkomen op de sites van koppelaars als ChannelEngine en Vendiro. In een recente podcast van RetailTrends zei Praxis’ managing director Corine Duchenne over de plannen: “Wij willen zelf een eigen platform stichten, voor doe-het-zelf. Er zijn al heel veel leveranciers geïnteresseerd. (…) De wereld is zoveel groter dan Praxis zelf en je directe concurrenten. We willen een platform zijn voor alles wat met doe-het-zelf te maken heeft. Ik denk dat we met bestaande en nieuwe leveranciers een hele brede range aan producten kunnen aanbieden, zodat je alles bij ons kunt vinden als je met een klus bezig bent.” Praxis is sinds kort overigens ook actief als seller op een Nederlandse marktplaats: de keten slijt producten van eigen merken op bol.com.

2. Bol.com verhoogt commissies (maar niet op goedkope producten)

Bol.com, dat zijn handelsvolume na twee krimpkwartalen weer zag toenemen (+5,6% in Q3), verhoogt een deel van zijn verkoopcommissies. Het gaat primair om de meest voorkomende vaste commissies voor artikelen boven de twintig euro: € 0,83 wordt € 0,85 (+2,4%), € 2,48 wordt € 2,99 (+20,6%). Een verklaring geeft de aanvoerder van de Twinkle100 niet, de hoge inflatie zal allicht een belangrijke rol spelen.

In twee categorieën, klein huishoudelijk en eten & drinken, sleutelt bol.com daarnaast aan de variabele commissies. Deze gaan omhoog, behalve voor eten & drinken onder de twintig euro: die gaan omlaag.

Wat opvalt: bol.com laat de commissies op de goedkopere producten ongemoeid, de inflatie ten spijt. Bol.com lijkt vooral de verkopen (en daarmee het aanbod) te willen stimuleren van producten onder de twee tientjes, precies de verzendkostendrempel voor klanten zonder Select.

Lees ook:

* Pakken bol.com en Albert Heijn samen door? (AvO-bode van juli 2022)

* Hoe bol.com op de kleintjes let (2 augustus 2021)

3. ‘AH Compact kon niet uit’

‘Niet meer rond te rekenen’, ‘ingehaald door de realiteit’ en ‘geen winstgevend model’. Zo reageren marktkenners Laurens Sloot, Walther Ploos van Amstel en Cor Molenaar respectievelijk in Distrifood op het stoppen van AH Compact. Onder die naam bezorgde Albert Heijn boodschappen vanaf 35 euro gratis aan huis. Klanten moesten er een aparte app voor downloaden, en genoegen nemen met minder bezorgtijdvakken en met een veel kleiner assortiment dan in de reguliere AH-app.

De producten kwamen uit dezelfde Home Shop Centers en werden door dezelfde bestelwagens bezorgd. In maart liet Albert Heijn nog weten dat ‘de gratis bezorgservice speciaal voor kleine huishoudens’ met de uitbreiding in de regio Haaglanden beschikbaar kwam voor één op vijf Nederlandse huishoudens. Afgelopen weekend ging de stekker eruit, na iets meer dan twee jaar. Albert Heijn, dat bouwt aan het eerste geautomatiseerde Home Shop Center in Barendrecht, zegt de ‘waardevolle ervaringen’ mee te nemen in de verdere ontwikkeling van de AH-app.

4. ‘Paniek? Even Trunkrs bellen.’

Over het betreurenswaardige faillissement van Instabox en Red je Pakketje is al veel gezegd en geschreven. Het valt te bezien hoe het verdergaat met Budbee/Instabee, dat kampt met de negatieve berichtenstroom rondom de fusie en klachtenregens door de ontstane chaos in de toeleveringsketen. Sjiek of niet: Trunkrs speelde in op de commotie door zich in Google direct te presenteren als het alternatief voor Instabox. Mede daardoor verwerkte Trunkrs afgelopen weekend 46% meer pakjes dan vorig jaar. Uit het persbericht van vandaag: “De bezorgspecialist trok veel nieuwe klanten die met de handen in het haar zaten na het faillissement van het Zweeds-Nederlandse Instabox in Nederland.”

5. BCC weg bij Wehkamp: wie wint?

Producten van BCC zijn niet langer te koop op Wehkamp.nl. Het webwarenhuis communiceerde deze maand een abrupt einde aan de samenwerking: per direct. ‘Geen core-onderdeel van de strategie’, immers. BCC-voorman CEO Caspar Klinkhamer is er ‘niet heel rouwig om’, geeft hij te kennen aan RetailTrends. Volgens hem was het BCC dat aangaf het aflopende contact niet te willen verlengen, al in mei dit jaar. Voornamelijk omdat Wehkamp verlangde dat de elektronicaretailer voorraad in Zwolle aanhoudt, ter waarde van zo’n tien miljoen euro volgens Klinkhamer. Door de teruglopende omzet kon het zo niet doorgaan, maar Wehkamp zou dropshipping geen goed alternatief vinden. BCC-deal of niet: Wehkamp is deze maand begonnen met de uitbreiding van zijn logistieke centrum in Zwolle.

Volgens het webwarenhuis heeft het vertrek van BCC ‘geen grote financiële gevolgen’, hoewel de bijdrage aan de verkopen in de vele tientallen miljoenen moet worden gezocht. Voor BCC was de samenwerking met Wehkamp een katalysor van zijn online groei, de vraag is hoe BCC een en ander nu opvangt.

In de vorige AvO-bode las je dat de fysieke winkelsamenwerking tussen BCC en Mirage-zuster Blokker een vroege dood is gestorven.

6. Een Unilever-doos aan de deur

Too Good To Go, groot geworden met een afhaalconcept voor restvoorraden, is gisteren begonnen met bezorging voor Unilever. Dat doet het anti-voedselverspillingsbedrijf niet zelf, dat doet PostNL. Wie een ‘A-Merken Magic Pakket’ bestelt in de app krijgt binnen een paar dagen gratis een verrassende mix producten van Calvé, Conimex, Knorr en Unox bezorgd, voor minder dan de helft van de originele winkelprijs. Gisteren werden al veertienhonderd pakketten bezorgd, vol producten met bijvoorbeeld een kortere houdbaarheidsdatum, een foutje op het label of een verouderde verpakking. Too Good To Go betrekt ze direct van de fabrieken van Unilever.

Too good to go begeeft zich in hetzelfde vaarwater als Foodello. Deze Finse start-up koopt ook rechtstreeks restpartijen in bij fabrikanten, om de producten aan de deur te laten bezorgen door PostNL. Niet in pakketvorm, maar los. In die zin is het meer een voordelige supermarkt (‘gemiddeld 50% goedkoper’), hoewel versproducten ontbreken. Het minimale bestelbedrag is 20 euro, bezorging is gratis vanaf 35 euro. Foodello’s Bas Dekker, eind maart spreker op de Webwinkel Vakdagen, gaf onlangs tekst en uitleg over het concept aan de Volkskrant.

7. Groei in perspectief

Afgelopen oktober zijn de online detailhandelsbestedingen opnieuw gestegen, met 4,2% ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, zo rapporteert het CBS vandaag. Na de coronapiek en de daarop volgende teruggang groeien de internetuitgaven dus door, op een hoger niveau. Onderstaande grafiek brengt de omzetontwikkeling over de afgelopen jaren indexmatig in beeld (2015=100). Ik heb de vrijheid genomen om daar zelf een (zwart) lijntje bij te trekken. Daar is een aantal kanttekeningen bij te plaatsen: de groeicurve zal de komende maanden zeer waarschijnlijk afvlakken, omdat we de coronapiek verder achter ons laten. En voordat online ondernemers te vroeg juichen: de koek wordt door steeds meer verkopers gedeeld. Ook is de inflatie niet verdisconteerd (de afzet ontwikkelt zich anders dan de omzet). Toch is het niet gek: drie keer zoveel online omzet in een kleine acht jaar, en een voorland van verdere groei.

7 x KORT

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1.  … Gorillas Jumbo verkoos boven Albert Heijn omdat de flitsbezorger zocht naar een ‘entrepreneurial partner’ in het Nederlandse superspeelveld, met de juiste cultural fit en de capaciteit om snel te schakelen. Dat vertelde de lokale general manager Anastasia Dellis vandaag in een meetup tegenover nota bene Wouter Kolk, de Europese baas van Ahold Delhaize. Ook een persoonlijke connectie speelde mee bij de deal. Overigens lijkt Gorillas deze week nog te worden ingelijfd door het Turkse Getir, dat dan weer een internationaal pact sloot met Just Eat Takeaway.com.

2. … tweefactorauthenticatie (2FA) bij grote Nederlandse webwinkels meer uitzondering dan regel is, rapporteert de Consumentenbond in zijn Digitaalgids.

3. … Mirakl, leverancier van online marktplaatssoftware, met de introductie van Mirakl Ads een dominante rol wil gaan spelen in de snel groeiende wereld van digital retail media.

4. … Alibaba voor het eerst geen concrete omzetcijfers heeft gedeeld over de verkopen op Singles’ Day (11 november). De resultaten waren ‘in line with last year’s GMV performance despite macro challenges and Covid-related impact’.

5. … E-commerce Nederland, waar Picnic, Gorillas en Flink bij zijn aangesloten, naar de rechter is gestapt om cao-duidelijkheden weg te nemen. “Die algemeenverbindendverklaring gaat niet van tafel”, zegt arbeidsrechtadvocaat Dico Bogerd van BVD Advocaten in een reactie aan vakblad Logistiek. “En volgens mij vechten ze dat ook niet per se aan. Wel kan de rechter een uitspraak doen over de reikwijdte, wie wel en niet onder de cao valt. Misschien is het doel om er dan deels eronderuit komen.” De rechtszaak startte vandaag, volgens Bogerd kan deze maanden in beslag nemen. Wordt dus opnieuw vervolgd.

6. … er helaas een (al dan niet voorlopig) einde is gekomen aan de activiteiten van drie pioniers: CarNext (de consumententak), Local Heroes en Made.com.

7. … Dwarfs erin is geslaagd 30 miljoen aan vers groeigeld op te halen, waarmee het Nederlandse bedrijf verkopers op bol.com en Amazon kan inlijven en uitbouwen. En dat in een tijd waarin dit soort ‘aggregators’ internationaal amper nog budgetten weten los te krijgen:

Ook interessant is dit artikel van Aeternus, specialist in bedrijfsovernames: Meer overnames van webshops en platforms verwacht in 2023

Je las de AvO-bode van november 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

De tijd dat ‘s lands grootste online verkopers stonden te springen om gekwalificeerde mensen lijkt voorbij. Van personeelsgebrek op hun hoofdkantoren hebben de topspelers in de Twinkle100 althans geen last; lijstaanvoerder bol.com en runner-up Albert Heijn hebben amper vacatures openstaan. Je leest erover in een nieuwe AvO-bode, net als over het vertrek van BCC uit Blokker, Amazon Hub in Nederland, nieuwe shop-features in Google, Kijkshop 4.0 en veel meer. Een maand e-commercenieuws in pakweg vijf minuten. Veel leesplezier!   

1. Werken bij bol.com en Albert Heijn

Dat e-commercebedrijven na de coronapiek in ander vaarwater terecht zijn gekomen mag blijken uit hun vacatures. Bol.com zoekt vandaag 16 professionals voor zijn hoofdkantoor in Utrecht, waar een paar duizend mensen werken. Zuster Albert Heijn zoekt alleen een stagiair voor de e-commerce-afdeling op het hoofdkantoor in Zaandam. Coolblue heeft aanzienlijk meer vacatures openstaan, 69 stuks voor het hoofdkantoor (versus 114 een jaar geleden) en los daarvan 33 onder het kopje Tech (precies zoveel als een jaar geleden). Met name developers worden ook buiten onze landgrenzen gezocht: voor 13 vacancies bij Coolblue is ‘recolation possible’. Ook andere Nederlandse e-commercebedrijven uit de top van de Twinkle100 hebben hun (vaste) personeelszoektochten afgeschaald, leert een inventarisatie. Wat niet wil zeggen dat ‘t eenvoudig is om openstaande vacatures te vullen, in een tijd waarin de vraag naar digitale professionals overall erg groot blijft en zakenblad Quote uitpakt met een verhaal over het ‘arbeidersparadijs’.

NB Een expertgroep van ShoppingTomorrow heeft specifiek gekeken naar de ontwikkeling van succesvolle e-commerceteams. Hun belangrijkste takeaway: Denk niet vanuit schaarste; e-commerceprofessionals willen voor je werken als ze snappen waar je heen gaat en als je hun verantwoordelijkheid geeft. De bluepaper van de expertgroep is (net als 24 andere verse bluepapers) te downloaden op de website van ShoppingTomorrow, het netwerk voor en door Nederlandse professionals in digital commerce.

2. Wie van de drie?

Voor het eerst bezet Ahold Delhaize de twee hoogste plekken in de Twinkle100. Bol.com is lijstaanvoerder met 4,1 miljard euro online omzet in Nederland vorig jaar, ver daarachter volgt Albert Heijn met een geschatte 1,6 miljard euro, een fractie meer dan de 1.570.000.00 euro die Coolblue zelf heeft opgegeven. Laten we de platformverkopen van bol.com buiten beschouwing, dan blijkt dat de hele top 3 erg dicht bij elkaar zit: ‘Retailer I’ (lees: bol.com) tekende vorig jaar voor 39% van het handelsvolume op bol.com, rapporteerde Ahold Delhaize zelf over de koploper. Dat komt bij de geschatte 4,1 miljard euro aan Nederlandse verkopen neer op – tadá – 1.599 miljoen euro. Zo bezien is de eigen online omzet van AH misschien wel groter dan die van de leidende webzuster. Apple en Ikea maken hun entree in de top 10 van de Twinkle100:

3. Marketplace en retail media op Mediamarkt.nl

MediaMarkt maakt zich op voor de opening van een marketplace in Nederland, vertelde digital director Benelux Shariar Khalili op ShoppingToday. Na Duitsland, Spanje en Oostenrijk, waar third party sellers al welkom zijn, is ons land nu als eerste aan de beurt. De poorten gaan open voor ‘exotische producten van bestaande partners’, dixit Khalili, daarnaast hoopt hij nieuwe leveranciers aan MediaMarkt te kunnen binden. Op de site van de nummer 15 in de nieuwe Twinkle100 zullen ook advertenties komen te staan, vertelde Khalili. Voor zijn activiteiten in retail media ging MediaMarkt in zee met Criteo. Op de Duitse thuismarkt zijn de sponsored products al live, de uitrol in Nederland en andere belangrijke markten moet dit kwartaal nog volgen.

NB check de nieuwe bluepapers van ShoppingTomorrow over het opzetten van een marketplace en over retail media.

4. BCC weg bij Blokker

“BCC en Blokker bundelen zowel online als offline de krachten”, kopten de ketens van Mirage Retail Group (MRG) nog geen jaar geleden. De producten van de elektronicaformule kwamen te koop op Blokker.nl, in Zaandam kreeg BCC een eerste shop-in-shop op de vloer bij Blokker. “Hiermee is lokale aanwezigheid van BCC in potentie mogelijk op een grote hoeveelheid locaties”, aldus de formules. Dankzij een digitale tool annex reusachtig beeldscherm konden producten van BCC op ware grootte worden bekeken in de Blokker te Zaandam. Konden, want de shop-in-shop is gesloten, melden lokale media. Daarmee lijkt de offline samenwerking een vroege dood gestorven. Frappant: BCC neemt zijn intrek in het hoofkantoor en in het logistiek centrum van Blokker, in respectievelijk Amsterdam en Geldermalsen.

5. Amazon bouwt aan Hub in Nederland

Amazon zoekt een drijvende kracht voor het opzetten van zijn ‘local Hub footprint’ in Nederland. In de vacature wordt Hub omschreven als een strategic delivery service, waarmee Amazon ‘een veilige en betrouwbare bezorg- en retourlocatie wil bieden in de buurt van waar klanten wonen, werken en spelen’. Een alternatief dus voor thuisbezorging, volgens Amazon misschien wel een beter alternatief als het aankomt op leversnelheid, prijzen en productbeschikbaarheid, elementen die het vliegwiel draaiende houden. De senior business development manager in spe moet lokale marktkansen verkennen, klantbehoeften in kaart brengen, strategische samenwerkingen sluiten en specifieke processen en mechanismen optuigen ‘enabling to drive customer adoption and transportation savings’. Het afhaalnetwerk van Amazon Hub wordt gevormd door een combinatie van Amazon Lockers, Hub by Amazon (voor appartementencomplexen) en afhaalpunten bij partnerlocaties en op campussen.

6. Nieuwe search features Google helpen shoppers

Google heeft interessante nieuwe search features gepresenteerd die impact hebben op e-commerce. Een aantal daarvan is al geïntroduceerd op de thuismarkt en zal later overwaaien. Zo krijgen Amerikanen die een zoekterm vergezellen van het woordje ‘shop’ een visuele feed voorgeschoteld met producten, winkels en voorraden in de buurt, en shop the look-functionaliteit.

Google gaat vaker gebruik maken van driedimensionalse productafbeeldingen, en bij de zoekresultaten nadrukkelijk wijzen op producten die ‘trending’ zijn. Ook heeft het bedrijf een buying guide ontwikkeld die consumenten bij de hand neemt in de zoektocht naar bijvoorbeeld een mountainbike.

Ook interessant:

* Google makes ads more distinguishable from organic results (met meer nadruk op bedrijfsnamen en -logo’s, schrijft Search Engine Journal)

* Mensen krijgen meer transparantie en controle over de advertenties die ze zien (Google)

7. Beerwulf wordt marktplaats

Beerwulf heeft een marketplace-model omarmd. De online (speciaal)bierwinkel van Heineken wil van bestaande leveranciers partners maken, vertelde Katinka Bezemer op ShoppingToday, en daarnaast selectief ook andere aanbieders toelaten. Het eerste doel is het aanbod uitbreiden, verder wil Beerwulf nieuwe categorieën aanboren (Bezemer noemde glazen, snacks en materiaal voor thuisbarren als voorbeeld) en verser bier verkopen door direct vanuit brouwers te gaan leveren. Daniel Ropers, als consultant gelieerd aan Spark Optimus, dacht mee over het concept van de marketplace. Doel, volgens Bezemer: vijftig partners. Verdienmodel, in haar woorden: ‘Commissie en subscriptie.’

7 x kort:

Wat me deze maand verder opviel is dat …:

1. … Kijkshop wéér nieuw leven krijgt ingeblazen. Na eerdere comebacks als ‘people2people platform’, alweer ruim vijf jaar geleden, en vervolgens als online warenhuis, komt Kijkshop nu terug als ‘hét live shopping platform van Nederland’. Mede-initiatiefnemer Koen Naber tegen RetailTrends: “Het vernieuwende van het concept in combinatie met de bekende naam opent deuren voor ons. We komen vrij eenvoudig met grote merken om tafel te zitten.” Die merken zouden volgens Naber zonder uitzondering geïnteresseerd zijn in het concept, dat begin volgend jaar live moet gaan en moet verdienen aan verkoopcommissies. “We weten dat live shopping goed werkt bij fashion en cosmetica. Maar we willen er ook andere lifestylecategorieën op hebben, zoals koken en wijn. Het moet echt entertaining worden.”

2. …. Marktpaats de potentiële CO₂-besparing per aankoop van een tweedehands artikel inzichtelijk maakt en PostNL duurzame bezorgopties in de checkout benoemt.

 3. … Crisp (€ 75 miljoen) en Whoppah (€ 5 miljoen) erin zijn geslaagd groeigeld op te halen in bange dagen.

4. … Olger Kistermaker, een e-commerceveteraan met een verleden bij onder andere Thomas Cook, Action, BCC, V&D en Greetz, een nieuw avontuur is gestart: Hauster moet ‘de online kluspartner voor alle klussers in Nederland’ worden.

5. … VIA Nederland het Nederlandse e-commercelandschap opnieuw in kaart heeft gebracht, twee jaar na de primeur (zoek de verschillen).

6. … de online detailhandelsverkopen afgelopen september 5,7 procent hoger lagen dan in september 2021, aldus het CBS vandaag (ondanks de afkalving van het aantal online shoppers), met plusjes in alle deelbranches:

7. … Coolblue al zeker twee jaar abonnementen op witgoed aanbiedt (‘altijd ap-paraat’).

Je las de AvO-bode van oktober 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!