2020 was het jaar van onverwacht sterke e-commerce groei, tot over de grenzen van de capaciteit. Van marktplaatsen en toenemende marktmacht. Van merken die direct contact zoeken met consumenten. Van duurzame bezorging. Een jaar waarin zo’n beetje alles shoppable werd en livestreaming opkwam. 2020 was ook het jaar van Shopify, van Hema, van Amazon.nl, maar boven alles van corona. In de AvO-bode van december lees je waarom 2021 een (nog) spannender e-commerce jaar zal worden.
1. Plus 14 Arena’s
De online detailhandelsbestedingen groeiden in de omzetrijke maand november met 55,5 procent, rapporteert het CBS op de laatste dag van het jaar. Alleen in april, toen de lockdown nog intelligent was, groeiden ze harder. Het gemiddelde online omzetgroeipercentage over de eerste elf maanden ligt op 40,6 procent, december zal daar nog een schepje bovenop doen. Door de bewegingsbeperkingen zijn mensen logischerwijs veel meer online gaan kopen. De aanwas van nieuwe webshoppers is enorm, blijkens de recent verschenen Thuiswinkel Markt Monitor. In het derde kwartaal bestelden 760.000 meer Nederlanders online dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat zijn veertien Amsterdam Arena’s (volle).
2. Corona-effect groter dan Amazon-effect
‘Amazon bestookt Nederlandse markt met bodemprijzen’, kopte het FD gisteren op zijn voorpagina. De prijzen van duizenden populaire producten liggen er gemiddeld een stuk lager dan bij andere grote aanbieders op de Nederlandse markt, becijferde Omnia Retail voor de krant en radiozuster BNR. Die conclusie trok Omnia overigens ook al eerder dit jaar. Van een prijzenoorlog is echter geen sprake, omdat Nederlandse aanbieders prijzen alleen tijdelijk verlagen tot het Amazon-niveau. Structureel volgen doen ze niet, en dat hoeft ook niet omdat corona de omzet toch wel naar binnen blaast.
‘Dit jaar was het corona-effect groter dan het Amazon-effect’, aldus Omnia’s Sander Roose. ‘Sinds corona heeft de onlineverkoop een bizarre vlucht genomen.’ Hierdoor is er weinig noodzaak om prijzen te verlagen. ‘Maar na corona kunnen deze verschillen pijn gaan doen.’
Corona zorgde ervoor dat Amazon in relatieve luwte aan zijn agressieve prijsstrategie kon werken. Zo heeft de pandemie de Nederlandse e-commerce markt zand in de ogen gestrooid. Voormalig bol.com-voorman Daniel Ropers, waarschuwde Nederlandse online retailers aan het eind van de zomer al voor een tijd waarin online omzetten niet meer groeien, laat staan exponentieel, maar afnemen. Met de vaccins komt die tijd dichterbij. Zo bezien wordt 2021 pas echt een spannend e-commmerce jaar.
3. IAB zet e-commerce Nederland op de kaart
Vreemd inderdaad, dat zoiets nog niet bestond: een overzichtskaart van het e-commercelandschap in Nederland, aanvoerder van de wereldranglijst nog wel (ons land prijkt bovenaan UNCTAD’s B2C E-commerce Index van 2018 en 2019, die van 2020 is niet verschenen, al is het jaar nog niet voorbij). De Taskforce E-commerce van IAB Nederland pakte de handschoen op en publiceerde een overzichtskaart inclusief verklarende begrippenlijst en spindiagrammen. Deze roses of e-commerce laten zien hoe de verschillende ‘platformen’ (waar bijvoorbeeld ook Coolblue en Picnic toe worden gerekend) zich tot elkaar verhouden, vanuit het perspectief van de verkoper.
4. Kartonnen huwelijk
In ons land bestaat er zoiets als een kartonnen huwelijk, anderhalf jaar na de sluiting, maar dat kennen ze in België niet. Beide landen kennen wel het papieren huwelijk. In Nederland duurt het twee jaar, bij onze zuiderburen slechts twee weken eer je daarover kunt spreken. Awel, in beide landen gaat bol.com (overigens ook een e-commerce kaartenbouwer) nieuwe verbintenissen aan met partners, mits zij dat willen; ze kunnen dozen van de Twinkle100-aanvoerder inkopen en producten die ze op bol.com verkopen daarin verzenden. Voorheen mocht dat alleen in merkloze dozen of dozen met de naam van de zakelijke verkoper erop. De bol.com-dozen zijn nog niet te koop, de gebruikersvoorwaarden zijn er al wel op aangepast (artikel 4 lid 5c).
5. Twinkle100 minder snel
MeasureWorks legde dit najaar de performance van de Twinkle100 onder de loep. De resultaten van de meting verschenen in een regulier nummer van Twinkle. Belangrijkste conclusie: de sites van ’s lands grootste e-commerce spelers laden minder snel dan vorig jaar, zowel op dekstop als op mobiel, een trendbreuk. Vooral de time to interactive liep op. Andere interessante bevinding: twee op de drie Twinkle100-spelers voldoen niet aan de nieuwe Google Core Web Vitals. Hun sites krijgen vanaf de zomer het predicaat ‘langzaam’ als ze het tempo niet hebben opgevoerd.
6. Dat zeg ik: voor de makers
De Nederlandse doe-het-zelfmarkt is te klein voor én Gamma én Praxis, naar de overtuiging van Dirk Mulder. ING’s sectorbankier vertelde het me voor een analyse in het laatste nummer van vakblad MIX, over de invloed van digitalisering op het bouwmarktenlandschap. Mulder ziet pure internetspelers marktaandeel winnen, net als Hornbach en Bauhaus, terwijl kleinere zelfstandige kluswinkels stabiliseren. De traditionele ketenbedrijven zullen het moeilijker krijgen, zeker als de coronaklushausse overgaat. ‘Gamma en Praxis proberen elkaar nu weg te drukken met acties, maar op de langere termijn is dat niet vol te houden. Een fusie tussen Intergamma en Praxis lijkt me logisch, daarmee kun je een hele sterke omnichannelpropositie ontwikkelen.’ Het artikel, waarin ook Monique Husslage (RetailSonar), Jan-Willem Roest (Paazl) en Jesse Weltevreden (HvA) hun visie geven op de bouwmarkt van de toekomst, is hier te lezen.
7. Ikea stopt met catalogus
Ikea wordt door experts nogal eens genoemd als voorbeeld van hoe het moet, wanneer het gaat om variatie in winkelformaten en meebewegen met de tijd (al mist het bedrijf ook wel eens een memo). Hoe dan ook: waar stadswinkels komen, verdwijnt de catalogus bij het Zweedse retailicoon. ‘Best een emotioneel afscheid na 70 mooie jaren’, aldus het bedrijf. ‘Maar mensen winkelen tegenwoordig heel anders dan toen we begonnen met de catalogus. Online is hartstikke belangrijk geworden.’
Wat me verder opviel is:
1. Dat je wel degelijk kunt bestellen bij de Action. Maar dan alleen in de winkels. Helaas zijn die voorlopig dicht.
2. Dat interieurkenner, -verkoper annex matchmaker Anne de Jongh nu ook tech-entrepreneur is geworden. Ze lanceerde Decodata, ‘’s werelds eerste interieur data management SaaS-oplossing’.
3. Dat de voorvrouw van het Amerikaanse blog ECommerceBytes, Ina Steinert, slachtoffer werd van een bizarre intimidatiecampagne door eBay. Ik las het deze maand (pas, moet ik bekennen) op Blendle, via 360 Magazine, dat het weer doorplaatste uit de New York Times. Veelzeggende kop boven dat artikel: Inside eBay’s Cockroach Cult: The Ghastly Story of a Stalking Scandal. Leest ende huivert.
4. Dat twijfelende klanten niet kopen. En dat daar een aardig boek over is verschenen van Marja Silvertant en Simon van Duivenvoorde. Met een prikkelende ondertitel (‘Waarom e-commerce kapot is en hoe we het kunnen maken’) en cases over guided selling van onder andere Swiss Sense, Independer en Mediamarkt.
5. Dat WhatsApp naar eigen zeggen ‘snel verandert in een toonbank waar producten worden besproken en verkoop wordt geregeld’. Onlangs zijn er winkelwagens toegevoegd aan het chatmenu, waarmee WhatsApp een belangrijke nieuwe stap zet in conversational commerce
Ook opvallend: moederbedrijf Facebook kocht ruimte in het FD om uitgebreid te vertellen over de opkomt van ‘Discovery Commerce‘.
6. Dat AliExpress Franse verkopers aan zich probeert te binden met gratis registratie en 0 procent commissie, tot en met mei 2021. Middelgrote en kleinere Franse bedrijven kunnen via AliExpress ervaring opdoen met livestreaming, is een andere belofte. AliExpress Live werd al succesvol ingezet door onder andere Galeries Lafayette en het luxetassenmerk Longchamp.
7. Dat Thuisbezorgd.nl meters maakt met zijn inkoopplatform voor aangesloten restaurants, waarover Maarten van Beek vertelde tijdens de Bluepaper Bootcamp. Het starten van een marketplace stond centraal in de panneldiscussie, die het terugkijken meer dan waard is. Check ook de top-5 van best gelezen bluepapers van ShoppingTomorrow.
Dit was de laatste AvO-bode van 2020. In totaal verschenen er 19, ik heb ze graag gemaakt. Het archief vind je hier.
Meer in 2021, een goed begin gewenst, tot dan!
Arjan