AvO-bode archief

Een vonnis over de bestelknop van bol.com kan gevolgen hebben voor duizenden webwinkeliers. Hun klanten kunnen zelfs met terugwerkende kracht bestellingen ongedaan maken. Je leest erover in de AvO-bode van augustus, net als over afwaarderingen van flitsbezorgers, over hun allesetende concurrentie, over TikTok, Snowcountry, starters en stoppers en over het groeipad van bol.com. Onder veel meer. Een maand e-commerce nieuws in zeven minuten.

1. Button down?

Bol.com heeft de tekst op zijn bestelknop gewijzigd van ‘Bestelling afronden’ in ‘Bestellen en betalen’. Waarom? Kort gezegd omdat de eerste tekst niet duidelijk genoeg maakt dat een klant een betalingsverplichting aangaat, oordeelde de Amsterdamse kantonrechter deze maand in lijn met een Europese richtlijn. Het leidt tot ‘integrale vernietiging van de overeenkomst’, zo leest het vonnis, wat weer leidt tot ’ongedaanmakingsverplichtingen’. Hete soep!

Het roept de vraag op wat er wel en niet mag, een vraag die Thuiswinkel.org onlangs voor zijn leden probeerde te beantwoorden.

Wat mag er wel? In een toelichting op de richtlijn geeft de Europese wetgever aan dat formuleringen als ‘koop nu’, ‘Betaal nu’ en ‘Bevestig aankoop’ aan de eisen voldoen.

Wat mag er niet? De Nederlandse rechter heeft in meerdere zaken geoordeeld dat de formuleringen ‘Bestelling plaatsen’, ‘Plaats je bestelling’ of ‘Bestel nu’ niet voldoen aan de eisen, somt Thuiswinkel.org op. Het door bol.com gebruikte ‘Bestelling afronden’ kan aan deze lijst worden toegevoegd.

Volgens de belangenvereniging zouden webwinkeliers weg moeten komen met de term ‘Kopen’ op een bestelknop, maar een rechter in Duitsland oordeelde dat ook dat niet volstaat, terwijl ‘Koop nu’ dus wel door de beugel kan. Zodra de term ‘Betalen’ op button een staat – wat er onder of naast de bestelknoppen staat is juridisch niet relevant – lijkt de webwinkelier sowieso goed te zitten. Spot on.

2. De flitshype en de grote convergentie

Onder de kop ’Das Ende des Hypes für Lieferdienste’ schrijft het Duitse Handelsblatt over de afschalingen van de waarderingen van flitsbezorgers, tot 60% (eind Q1 versus hun laatste financieringsronde). Onder andere Glovo, Zapp en Gorillas hebben veel waarde verloren, kredietbeoordelaar Creditreform raadt zelfs af om die laatste flitsbezorger nog te spekken: ‘Von Krediten wird abgeraten. Eine Geschäftsverbindung gilt als riskant.’ Volgens Gorillas zijn de afgelopen tijd veel betalingsachterstanden weggewerkt om de situatie te verbeteren. Waar Gorillas zich terugtrok uit verschillende landen en steden (waaronder 6 Nederlandse; de teller staat hier nu op 11 steden), blijft concurrent Flink personeel zoeken voor 53 Nederlandse plaatsen. Gorilla’s zinspeelt al enige tijd op uitbreiding met de bezorging van post, medicijnen en pakketjes, om zijn hubs beter te benutten. ‘We kijken verder dan bananen’, dixit de scheidende Benelux-baas Sadik Cevik. Of Flink plannen heeft om behalve boodschappen ook andere producten of diensten te gaan leveren, is niet duidelijk. Getir heeft die wel, aldus de Europese voorman Berker Yagci onlangs in een podcast van McKinsey. ‘We doen al aan maaltijdbezorging en in ons thuisland Turkijke ontplooien we verschillende activiteiten los van de boodschappen. We staan voor een convergentie van verschillende modellen in retail en food, en wij zullen voorop lopen in die transformatie.’

3. Alleseter Thuisbezorgd.nl

Waarvan akte Berker #convergentie. Just Eat Takeaway steekt over van de andere kant. De Duitse dochter Lieferando opende begin deze maand een dark store voor boodschappenbezorging in Berlijn, op eigen bodem kondigde Thuisbezorgd.nl een samenwerking met Blokker aan. Het bedrijf van Jitse Groen ziet dus brood in de bezorging van zowel food als non-food, buiten de maaltijdbezorging waarmee het groot is geworden. Correctie: Thuisbezorgd.nl werd helemaal niet groot als bezorger, het liet de levering van maaltijden lange tijd graag over aan de restaurants die waren aangesloten op het platform. Met de koppeling van vraag en aanbod was het geld te verdienen, niet met logistiek. ‘Met alle respect, maar dat zijn nichespelers. Zij richten zich op een andere markt’, zei Thuiswinkel.org’s Imad Qutob eind 2016 over entree van partijen als Deliveroo, Foodora en UberEats in Nederland. Het kan verkeren. Met het nakende vertrek van Deliveroo blijft alleen UberEats als lokale concurrent in maaltijdbezorging over (Foodora verdween in 2018 van de markt). Recentelijk wist Thuisbezorgd.nl bezorgddeals te sluiten met supermarktketens Albert Heijn, Marqt en Plus, en dus ook met Blokker, waarbij het wel nog om pilots gaat. Zo kunnen de bezorgers van Groen overdag boodschappen afleveren en ’s avonds maaltijden aan de deur brengen.

Huiskamervraag: wat is het populairste gerecht van de Blokker aan het Rotterdamse Mathenesserplein op Thuisbezorgd.nl?*

4. Wat wil TikTok met e-commerce?

Volgens de Chinese zakelijke nieuwssite LatePost kochten consumenten in de eerste helft van dit jaar voor ongeveer 1 miljard dollar aan producten op TikTok. Net zoveel als in heel 2021. Het groeitempo zal fors omhoog moeten om de reusachtige e-commerce ambities waar te maken (470 miljard dollar aan GMV over vijf jaar, naar verluidt). TikTok introduceerde deze maand drie nieuwe advertentieformaten om de bestedingen op zijn platform aan te jagen. Het dochterbedrijf van ByteDance ontkent dat de uitrol van TikTok Shop is ‘gepauzeerd, vertraagd of ingetrokken’, waar eerder sprake van leek op basis van uitspraken van anonieme werknemers. Het animo voor livestream shopping zou in het Westen beperkt zijn: ‘The market just isn’t there yet.’ Onzin, aldus de top van het bedrijf. Binnenkort komt TikTok Shop beschikbaar bij de marketplace-koppelaars van ChannelEngine, in ieder geval voor de APAC-regio en de UK.

Ondertussen wordt TikTok steeds vaker gebruikt als zoekmachine, bleek deze zomer uit cijfers van nota bene Google. In China zette ByteDance deze maand overigens een eigen zoekmachine zónder advertenties op de markt: Wukong. In de zoekresultaten zouden eigen diensten als de Chinese TikTok-evenknie Douyin prominent naar boven komen.

5. Snowcountry’s hartenkreet

Snowcountry, de grootste wintersportverkoper van Nederland, heeft een probleem waar meer uit de kluiten gewassen e-commerce bedrijven mee worstelen: een vestigingsprobleem. De Twinkle100-speler is in Stoutenburg-Noord uit zijn jas gegroeid en zoekt inmiddels al ruim drie jaar (!) naar een nieuwe locatie waar het bedrijf een fysieke winkel annex belevingscentrum met een magazijn kan combineren (impressie hieronder). Liefst in Amersfoort. Een gemeentewoordvoerder zegt in het AD dat het beleid ‘niet is afgestemd op dit soort bedrijven’ en wijst los daarvan op de grondschaarste. De lokale politiek reageerde verbolgen op het stuk in de krant. ‘Voor dit soort ondernemers moet je de rode loper uitrollen’, aldus de VVD vanuit de oppositie. Inmiddels zijn er nieuwe gesprekken met de gemeente aangeknoopt en gloren er streepjes licht aan de horizon.

6. Veel stoppers, meer starters

‘CBS: recordaantal opheffingen bedrijven, vooral webwinkels’, kopte RTL Nieuws begin deze maand. Ook andere media berichtten over de grote uitstroom van webwinkeliers in de eerste helft van dit jaar (6.785 stuks), ruim de helft meer dan een jaar eerder. Desondanks nam het aantal ‘postorderbedrijven en webwinkels’ onder de streep toe, omdat zich nog steeds hordes nieuwe online ondernemers melden. Zo leren de cijfers van het CBS:

Hetzelfde CBS rapporteerde gisteren dat de detailhandelsverkopen afgelopen juli 5% hoger lagen dan in dezelfde maand vorig jaar. Het is de eerste plus in 2022.

De koek die al die ondernemers verdelen wordt dus weer wat groter.

7. Het bijgestelde groeipad van bol.com

Ahold Delhaize ziet af van een gedeeltelijke beursgang van bol.com, in ieder geval voorlopig, als gevolg van de huidige marktomstandigheden. Het beoogde groeipad van het webwarenhuis wordt bijgesteld. Uit het tussenrapport: ‘We have identified a less capital intensive, modular approach to facilitate bol.com’s infrastructure needs to support and deliver against its compelling growth and expansion opportunities.’ Op de middellange termijn wil bol.com harder blijven groeien dan de markt, dubbelcijferige omzet- en winstgroeipercentages realiseren en investeringen sneller dan het concerngemiddelde terugverdienen.

7x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … Maaltijd Thuis, de maaltijdservice onder de vlag van Albert Heijn, feitelijk de vrucht is van een overname.

2. … Greetz is gestopt met zijn spaarprogramma Stampz. U zult zich misschien afvragen waarom. Dat treft: het is een vraag die Greetz zelf opwerpt op zijn website.

Echt duidelijk is het antwoord niet. In de mail aan spaarders staat niet meer uitleg, wel staat daarin dat ze de waarde van de Stampz (naar boven afgerond) krijgen uitgekeerd in een ‘unieke vouchercode’.

3. … oprichters Benjamin Derksen en Reinier de Jonge Twinkle100-speler Frank begin vorig jaar in stilte hebben verkocht aan Jeffcommerce, het Nederlandse bedrijf van Rishi Kartaram dat producten op voorraad houdt voor merken. Derksen is vanaf deze maand niet meer operationeel of bestuurlijk bij Frank betrokken. Hij geeft alleen nog advies. De Jonge blijft aan als CEO.

4. … Adobe, commercetools, SAP en Salesforce leidend zijn op de softwaremarkt voor digital commerce software, volgens Gartner, net als vorig jaar. Het kwartet zag BigCommerce, Shopify en Spryker het afgelopen jaar wel richting hun magische kwadrant opschuiven.

5. … de voorraad van kleertjes.com lijkt verplaatst naar Zwolle. Wehkamp-eignaar RFS Holland Holding nam de shop vorig jaar over en liet in het laatste jaarverslag weten dat de webwinkel ‘aan de achterkant volledig wordt geïntegreerd met de distributieketen van Wehkamp’. Kleertjes laat klanten verder weten producten vaker in zakken en minder in dozen te stoppen. De retourtermijn, ooit 101 dagen, is voortaan 30 dagen.

6. … er bijna vijfhonderd artikelen van Reliving te koop zijn bij fonQ, waardoor laatstgenoemde nu ook tweedehands design & vintage meubels aan de man brengt. De samenwerking tussen de marktplaats en de woonspecialist zal nog worden uitgebreid: de zogenoemde Buitenkansjes van fonQ (retouren die een tweede kans verdienen) krijgen t.z.t. een plek op het platform van Reliving.

7. … gratis bezorging voor webshoppers zijn langste tijd lijkt te hebben gehad, nu vervoerders hun prijzen opschroeven als gevolg van hoge brandstofkosten en stijgende lonen. Tim Berendsen, CFO van PostNL, maakt de geesten vast rijp in Het Parool: ‘Onze commerciële contracten gelden per jaar. Het is zeer moeilijk ze open te breken en tussendoor prijzen aan te passen. Maar we zullen dat zeker voor 2023 en de jaren daarna doen.’  

Je las de AvO-bode van augustus 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

* Het populairste gerecht van de genoemde Blokker-winkel op Thuisbezorgd.nl is een RVS badkamerprullenbakje van eigen merk. Smakelijk.

Stel: je geeft een feestje en je doet daar boodschappen voor bij Albert Heijn. Zou het niet logisch zijn als je dan direct slingers uit het assortiment van webzuster bol.com kunt bestellen? Frans Muller, topman van Ahold Delhaize, vindt van wel. Je leest erover in deze zomereditie van de AvO-bode, mijn virtuele maandkrant over e-commerce ontwikkelingen in Nederland. Net als over de toekomst van zelfstandige webshops, Amazon en Gorillas in de lage landen, cao-perikelen en meer. Veel leesplezier!

1. Frans Muller doet het weer

Frans Muller sprak begin deze maand opnieuw over vergaande integratie van bol.com en Ah.nl, de nummers één en drie uit de Twinkle100. ‘We willen de klantreizen verbinden, zodat je in één inkoopactie alles kunt aanschaffen wat je nodig hebt’, zei hij op de IEX Beleggersdag. ‘Dat strekt zich uit over de hele klantreis: aanbieden, betalen, bezorgen en retourneren. We willen daarmee de loyaliteit van onze klanten verder verhogen. Het is ook logisch. Waarom zou je voor een kinderfeestje alleen de taart bij Albert Heijn kunnen kopen, en niet ook de slingers en de spelletjes?’

Dit halfjaar nog wil Ahold Delhaize fysieke en online klantreizen met elkaar gaan verbinden, aldus Muller, in de Benelux maar ook aan de Amerikaanse oostkust. ‘Het is de eerste keer dat dit zo gebeurt: dat een foodbedrijf en een non-food detailhandel in één concept bij elkaar worden gebracht’, tekende IEX uit zijn mond op. Over hoe dat zijn beslag moet krijgen is weinig bekend of te vinden. Muller zinspeelde al op de integratie van food en non-food in een interview dat ik een kleine twee jaar geleden met hem had: ‘We denken in ecosystemen’, benadrukte hij toen in Twinkle. ‘We zijn in de unieke positie om combinaties te kunnen maken. (…) De luiers kun je al bij bol.com kopen, en de Cup-a-Soup ook. We zijn aan die ecosystemen aan het sleutelen en we denken: wat kun je nu nog meer doen?’

Huiskamervraag: hoe lang is het geleden dat Albert Heijn-winkels gingen fungeren als afhaalpunten van bol.com?*

2. De nieuwe webwinkelier

Een ruime meerderheid van de Nederlandse consumenten (57%) acht het waarschijnlijk dat zelfstandige webshops anno 2027 ‘nauwelijks nog bestaansrecht’ hebben. Een ongeveer net zo grote groep denkt dat marktplaatsen dan dominant zijn. Dat (en veel meer) blijkt uit het GfK Consumentenonderzoek 2022 in het kader van ShoppingTomorrow. Het aantal webshops zal allicht afnemen de komende vijf jaar. Dat wil niet zeggen dat er geen brood meer te verdienen valt voor online handelaren, die zich met tienduizenden verdringen op de grote marketplaces (het is wachten op een bericht over de vijftigduizendste verkooppartner van bol.com). De third party seller is de nieuwe webwinkelier.

3. AMZN zkt vrkpprtnrs

Amazon, dat zich opmaakt voor de opening van Amazon.com.be, wil (wel drie keer zoveel) Nederlandse verkooppartners aan zich binden, aldus countrymanager Roeland Donker. Over zijn prioriteiten zei hij in de podcast van Kitty Koelemeijer: ‘We willen heel graag meer Nederlandse merken, Nederlandse selling partners op onze store. En daarnaast willen we sneller en beter leveren. Daarmee doel ik eigenlijk meer gecontroleerd: dat de klant zelf beter kan bepalen waar en wanneer iets wordt geleverd. Dat is complex, maar we zijn hard aan het werk, we denken dat we daar nog grote slagen kunnen maken.’ De countrymanager is ‘heel tevreden’ over de omzetontwikkeling in ons land, zei hij op een vraag van Koelemeijer. ‘Nederlanders shoppen ook heel graag op Amazon. (..) Ondanks dat het nu natuurlijk iets onzekerder tijden zijn, zien we mooie groei in het aantal customers, in hun engagement met de site, en in onze omzet ook.’

Donker krijg vanuit de VS nooit de vraag of hij al marktleider is, zei hij eerder deze zomer op de Webwinkel Vakdagen (de afbeelding komt uit zijn presentatie). Als hij met zijn collega’s een groot assortiment (meer dan een half miljard producten and counting) weet te koppelen aan lage prijzen en gemak, dan blijft het vliegwiel draaien en komt van het een vanzelf het ander, suggereerde de keynote speaker. Een Nederlands magazijn zou de propositie kunnen versterken, erkende Donker met zoveel woorden, plannen daarvoor maakte hij niet concreet. Amazons adem is hoe dan ook lang.

4. Gorillas: van 17 naar 11 steden in Nederland

Gorillas, in de persoon van countrymanager Sadik Cevik ook vertegenwoordigd op het hoofdpodium van de Webwinkel Vakdagen, zit in heel ander vaarwater. Om het hoofd daarboven te houden moet het bedrijf – al vertrokken uit België –  drastische besluiten nemen; zo snel als Gorillas’ riders verschenen in Alkmaar, Almere, Apeldoorn, Breda, Enschede en Hilversum, zo snel hebben ze daar de benen weer moeten nemen. Gorillas is nu nog in een elftal Nederlandse steden actief. Concurrent Zapp besloot deze maand om ons land helemaal te verlaten. Het bedrijf denkt niet levensvatbaar te zijn als het alleen nog mag leveren vanuit industriegebieden, zoals de gemeente Amsterdam wil. Uit transactiecijfers die ABN Amro onlangs zomaar deelde, bleek dat de groei bij de flitsers (maand op maand) er ook wel uit is:

5. Cao-impasse

Gorillas en Zapp zijn leden van het eerste uur van E-commerce Nederland, net als Picnic. De nieuwe werkgeversorganisatie heeft een ‘e-commerce cao’ ontwikkeld, die op het bureau ligt van minister van Sociale Zaken Karien van Gennip; zij kan hem algemeen verbindend verklaren. Op hetzelfde bureau ligt ook de vernieuwde supermarkt-cao vanuit de sector. Volgens het door Thuiswinkel.org gesteunde E-commerce Nederland is online verkoop van levensmiddelen ‘een totaal andere tak van sport’, terwijl onderhandelaar Patricia Hoogstraten van het Vakcentrum zich hardop afvraagt waarom de supermarkt-cao niet ook gewoon voor ‘virtuele’ winkels zou (blijven) gelden. ‘Je maakt toch ook geen aparte cao voor bouwvakkers die met gele bakstenen werken?’. Meer bij het FD, dat spreekt van een ‘totale impasse’. Wordt zeker vervolgd.

6. T.O.M.’s kleurrijke palet

T.O.M. bv heeft zijn resterende 240 werknemers eind deze maand ontslagen. De Brabantse snelgroeier, die de distributiecentra als kralen aan elkaar reeg, zag zich deze maand genoodzaakt faillissement aan te vragen; een herstructurering binnen de huidige constellatie zat er niet in. Het bedrijf, met een schuld die opliep tot zo’n zestig miljoen euro, had te kampen met sterk gestegen containerprijzen, verpakkingskosten en brandstofprijzen – daarin is het bedrijf niet uniek. ‘Wellicht had TOM in het verleden selectiever moeten zijn en is door een kleurrijk palet aan producten de focus verloren’, suggereert curator Ralf van der Pas van kantoor Taylor Wessing in het Eindhovens Dagblad. ‘Maar het bedrijf dat zich aanvankelijk vooral op de fietsbranche richtte, wilde minder afhankelijk zijn van het fietsseizoen tussen pakweg maart en oktober.’ Van der Pas noemt de interesse in een mogelijke doorstart ‘redelijk overweldigend’.

7. Duurdere bindmiddelen

Zowel Amazon als bol.com verhoogt de prijs van zijn abonnement: Prime wordt duurder in zo’n beetje heel Europa, behalve in Nederland: hier blijft het Amazon-abonnement vooralsnog voor € 2,99 per maand beschikbaar. Select van bol.com gaat € 11,99 per jaar kosten, twee euro meer dan voorheen, maar nog wel 3 euro minder dan de introductieprijs in het voorjaar van 2017.

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …:

1. … de online detailhandelsbestedingen in juni 6% lager uitkwamen dan in dezelfde maand vorig jaar, aldus het CBS. Maar: vorig voorjaar was corona nog een stuk dominanter aanwezig dan dit voorjaar. De samenleving zat meer op slot, wat de online uitgaven aanjaagde. De internetbestedingen lagen toen 17,5% hoger dan in juni 2020, in laatstgenoemde maand waren de webuitgaven 46,2% hoger dan in pre-coronamaand juni 2019.

Anders gezegd: de online bestedingen in de maand juni zijn in drie jaar tijd met ruim 60% toegenomen.

2. … Thuiswinkel.org duurzaamheid belangrijker (lees: minder vrijblijvend) wil maken in het beoordelingskader van zijn leden. Directeur Marlene ten Ham vertelde er uitgebreid over bij BNR.

3. … Prénatal de ambitie heeft om een marktplaats aan zijn site te koppelen, aldus manager operations Anthony Moonen op de Webwinkel Vakdagen. De deuren voor externe verkopers zouden binnen twee jaar open moeten gaan.

4. … Marktplaats werkt aan mogelijkheden voor verkopers om hun waren te presenteren in een shop-in-shop, zoals Emerce optekende na de keynote presentatie van CCO Martijn van Geelen op de Webwinkel Vakdagen. ‘Nu bieden bedrijven hun producten nog aan via verschillende categorieën, maar het idee van een shop-in-shop is dat specialisten hun producten op een pagina kunnen presenteren. Marktplaats handelt dan ook de betalingen af.’

5 … bol.com verkooppartners nu de optie biedt om pallets met bol.com-verpakkingen in te kopen, waarin zij hun bestellingen kunnen versturen. Daarnaast heeft de Twinkle100-aanvoerder een logistieke start-up opgezet om pakjes ‘volledig duurzaam’ bij verkooppartners op te pikken. Ampère begint in Utrecht, maar moet uitgroeien tot een landelijk dekkend netwerk. Het is een aanvulling op ‘Verzenden via bol.com’. (Al langer haalt de marktleider pakjes op bij partners die gebruik maken van ‘Logistiek via bol.com’; met die dienst neemt bol.com de hele fulfilment uit handen.)

6. … de kans dat GoPuff naar de lage landen komt er niet bepaald groter op is geworden nu de Amerikaanse ‘oerflitsbezorger’ de broekriem moet aanhalen en wereldwijd personeel ontslaat. De operaties in Frankrijk en Spanje worden heroverwogen, de focus aan deze kant van de oceaan lijkt te komen liggen op het Verenigd Koninkrijk.

7. … Amazon anders dan The Wall Street Journal schreef nog altijd volop eigen merken verkoopt, zoals Marketplace Pulse aantoont:

‘Amazon only trimmed failed products from its portfolio.’ De vraag is wel wanneer de adem in de nek van toezichthouders te heet wordt.

Je las de AvO-bode van juli 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

* Het is bijna tien jaar geleden dat de eerste Albert Heijn-filialen gingen fungeren als afhaalpunten van bol.com.

Vele duizenden e-commerce professionals verzamelden zich gisteren in de Jaarbeurs voor de eerste van twee Webwinkel Vakdagen. De vijftiende editie, eindelijk dan toch, na alle coronaperikelen. Waarin Jan Baan vertelde over Omoda’s stappen in fashion en Gorillas over het hobbelige pad naar winstgevendheid. Je leest erover in een nieuwe AvO-bode, mijn persoonlijke maandoverzicht over digital commerce in Nederland. Waarin verder onder meer aandacht voor Wehkamp, Zalando, Amazon, Ochama, Wibra, Intergamma, Thuisbezorgd.nl en bol.com.

1. Omoda fast forward in fashion

Omoda stapte nog geen jaar geleden in fashion en dankt daar nu al ongeveer een kwart van zijn omzet aan. CEO Jan Baan vertelde gisteren over de boutique-ervaring die Omoda biedt, allereerst online. Op dit moment verkoopt het bedrijf alleen nog mode in de winkel bij zijn hotel in Utrecht, binnenkort krijgt fashion ook een plek in andere vestigingen van Omoda, te beginnen op het zogenoemde ‘fashion square’ in de nieuwe winkel in Dordrecht. Het Zeeuwse bedrijf pakt door in fashion: in september begint Omoda met de verkoop van kinderkleding én van kleding (naast schoenen) onder het eigen damesmerk Notre-V. Baan sloot de opening van winkels die primair om kleding draaien niet uit.

Meer verslaggeving over de Webwinkel Vakdagen lees je binnenkort op www.webwinkelvakdagen.nl

2. Naar een nieuw normaal

‘Het piept en het kraakt’, kopte ik boven de AvO-bode van afgelopen maand. Door een veelvoud aan factoren kampen webwinkeliers met teruglopende omzetten, na de pieken in coronatijd. Uit cijfers die het CBS vanochtend publiceerde blijkt dat de online detailhandelsbestedingen in mei 8,4% lager uitkwamen dan in mei vorig jaar. Kijken we eens niet naar de groeipercentages maar naar de index, dan zien we dat de internetomzet in mei (paarse bolletjes) dit jaar lager ligt dan in mei vorig jaar, iets hoger dan in mei 2020 en veul hoger dan in mei 2019 en 2018. Het is zoeken naar balans, zeker, maar wel op een hoger niveau.

Zie ook de eerste Thuiswinkel Markt Monitor van dit jaar, waaruit blijkt dat de online verkoop van producten in Q1 met 18% is gedaald ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar.  

3. Wehkamps weelde

Wehkamp toont zich erg content met zijn cijfers (7,3% meer omzet in het boekjaar tot en met 3 april jl.), die positief zijn beïnvloed door de overname van kleertjes.com en corona. Dat de omzet na de ‘coronaboost’ van 2020 op peil bleef, geeft topman Graham Harris vertrouwen. ‘Critici vroegen zich altijd af hoe we konden groeien en hoe we de strijd met de concurrentie aan zouden kunnen. Dat hebben we nu laten zien’, stelt hij in het FD. De brutowinstmarge steeg, de ebitda daalde, onder andere door hogere personeelskosten. Het bedrijf uit Zwolle wil nog meer overnames doen, ‘één of twee per jaar nu het tij meezit’ kopt het FD. ‘Wij zijn de beste koper voor veel andere webwinkels’, aldus Harris in de krant. Later dit jaar komt er een speciale website voor mannen (#echo), mogelijk volgt in 2023 een online outlet. 

4. Gratis verzending op zijn retour

Zalando, dat onlangs een winstwaarschuwing uitstuurde, brengt Nederlandse shoppers sinds kort verzendkosten in rekening bij orders tot € 19,90. Ze moeten dan € 2,95 betalen aan ‘standaard bezorgkosten’, hetzelfde bedrag als Wehkamp rekent bij orders onder de twee tientjes. In een aantal andere landen hanteerde Zalando al een soortgelijke drempel, nu heeft het bedrijf die op al zijn markten ingevoerd volgens Emerce.

Het compromisloze gratis verzending en retour waar Zalando Europese markten mee opschudde is niet meer; eerder besloot het bedrijf al € 2,95 in rekening te brengen voor ‘langeafstandsleveringen’, ongeacht het orderbedrag. Net als bij Wehkamp is terugsturen overigens nog wel altijd gratis bij Zalando, anders dan bij Zara (sinds kort € 1,95) en H&M (€ 0,99).

5. Flitsers vragen meer

Ondertussen brengen ook flitsbezorgers klanten meer kosten in rekening ter (gedeeltelijke) compensatie van logistieke lasten. In de meeste Nederlandse steden rekent Gorillas inmiddels een toeslag van € 3,- voor orders onder de € 20,-, bovenop de standaard bezorgkosten ad € 1,80. Ontvang je toch een gepeperde rekening bij zo’n halveliterbeker karamel-met-zeezoutroomijs.

Concurrent Flink rekent hier tegenwoordig € 2,90 voor de bezorging van bestellingen tussen tien en twintig euro, orders onder een tientje accepteert het bedrijf niet meer. De actuele (financiële) marktontwikkelingen dwingen de flitsers om de tering naar de nering te zetten en sneller dan voorzien ‘scherpe keuzes te maken op het pad naar winstgevendheid’, aldus countrymanager Sadik Cevik gisteren op de Webwinkel Vakdagen. Hij vertelde dat Gorillas werkt aan flexibele bezorgtijden, waarbij klanten de keuze krijgen om een product ouderwets snel (‘expresslevering’ noemde hij het), binnen een half uur of bijvoorbeeld pas na een paar uur in huis willen hebben. Zo kan het bedrijf orders beter bundelen en efficiënter opereren, dat zal ook moeten.

NB 1 ShoppingTomorrow heeft dit onderzoeksjaar een expertgroep die zich toelegt op instant commerce en de bijbehorende impact op businessmodellen. De vraag is: hoe snel is snel genoeg?  

NB 2 Interessant is onderstaand plaatje uit een onderzoek van Stratably, dat de leversnelheid van Amerikaanse boodschappendiensten afzet tegen de grootte van hun assortiment.

(Hoe zou zo’n plaatje er voor ons land uitzien? En hoe zou ’t eruit zien als je bezorgsnelheid afzet tegen bezorgkosten?)

6. Het land van Amazon

Amazon heeft er werk van gemaakt om niet duizenden, maar miljoenen producten binnen vijf uur bij Amerikaanse klanten hebben. Het plaatst de e-commerce reus ver buiten de rest van het veld:

Om zoveel spullen zo snel te kunnen leveren (en klantreisjes naar Walmart te reduceren), heeft Amazon de afgelopen jaren enorme lappen grond gekocht en bebouwd in de periferie van Amerikaanse steden. Daarbij concurreert het bedrijf met vastgoedreuzen als Blackstone en Prologis, waar het ook klantrelaties mee heeft. Amazon zou de afgelopen twee jaar voor minstens 2,2 miljard dollar aan grond en vastgoed hebben aangekocht, een voorzichtige schatting volgens Bloomberg. Het is te veel om nu zelf te gebruiken, zeker gelet op de getemperde online bestedingen, en dus zoekt Amazon naar huurders. Ondertussen heeft het bedrijf zich wel verzekerd van schaarse (en dure) grond aan de rand van dichtbevolkte gebieden, van waaruit de strijd om klanten in need for instant gratification kan worden gestreden.

7. Ochama: ‘Iedere retailer mag ons bellen’

JD.com, na Amazon en Alibaba de derde e-commerce speler van de wereld, timmert alweer een halfjaar aan de Nederlandse weg met Ochama. Een ‘gerobotiseerde Kijkshop met boodschappen’, schreef Distrifood eind vorig jaar bij de eerste kennismaking. In een recent interview met het vakblad vertelt Buying & Merchandising Director Guust van den Eijnden (ex-Ahold Delhaize) over de ambities van Ochama, dat de poort opent voor andere retailers: ze kunnen niet alleen gebruikmaken van het gerobotiseerde dc in Berkel en Rodenrijs, maar bijvoorbeeld ook van de app-infrastructuur: ‘Zo’n retailer krijgt dan de app in zijn eigen look-and-feel en de e-fulfilment die erachter zit. Elke retailer, food of non-food, Nederlands of buitenlands, kunnen wij stekkerklaar bedienen.’

7 x kort

Wat me deze maand verder op viel is dat …

1. … het boek over shopping in 2030, waar ik als eindredacteur bij betrokken was, via Thuiswinkel.org-directeur Marlene ten Ham in handen is gekomen van minister Micky Adriaansen van Economische Zaken en Klimaat.

2. … Wibra’s nieuwe webshop is gelanceerd in Nederland, inclusief web only deals. Klanten betalen € 4,95 voor de verzending, en ze moeten drie tot vijf dagen wachten op hun order. Schoonmaakwondermiddel Dasty is online duurder dan offline. Zo zal de webshop van de discounter winstgevend worden, verwacht Wibra.

3. … Google zijn nieuwe Chromecast met Google TV deze maand doodleuk aanprees op Google.nl, goed voor alleen al gauw 80 miljoen desktop-bezoeken per maand. Je zal het maar hebben, zo’n etalage.

4. … Intergamma inmiddels 20% van zijn omzet online boekt, zo leert een blik op de jaarcijfers. Er werd voor 280 miljoen euro bezorgd en afgehaald in Nederland en België vorig jaar. Onlangs sprak ik uitgebreid over de digitale stappen van Intergamma met directeur cross-channel Anouk Beeren. Het interview verschijnt later deze zomer in vakblad MIX. 

5. … de verkoop van reclameruimte door retailplatforms inmiddels zo’n beetje overal in Europa aan de orde is, schrijft Lengow in een uitgebreid en goed ontvangen rapport over retailmedia. Ook als Amazon buiten beschouwing wordt gelaten. Nederlandse marktplaatsverkopers kunnen onder andere reclameruimte inkopen bij About You, Amazon, bol.com, eBay, MediaMarkt en Zalando. Aanbieders van retailmedia zijn er in verschillende soorten en maten:

Waar Wehkamp (niet actief in retailmedia, en zeker niet in boodschappen) wordt genoemd zal mogelijk Albert Heijn worden bedoeld #foutje. De Zaanse grootgrutter startte eind vorig jaar met sponsored products. In een webinar zinspeelde Albert Heijn er deze maand op dat productsponsoring ook mogelijk wordt op zijn categoriepagina’s.  

6. … Thuisbezorgd.nl zijn commissie heeft opgeschroefd. Die kon nog wel verder omhoog, zei oprichter en voorman Jitse Groen begin 2018, toen Thuisbezorgd.nl de verkoop-fee verhoogde van 12% naar 13% en de hakken al in het zand gingen bij restauranthouders. Maar zij krijgen er veel voor terug … Zo bezien heeft het nog lang geduurd voor de commissie weer een procent stijgt (naar 14%), zeker ook gelet op de afnemende winstgevendheid van Thuisbezorgd.nl.

7. … bol.com (zakelijke) kopers over de gratis besteldrempel helpt met een tegoedbon. Ondergetekende nam de proef op de som en ontving de bon per post, los van het bestelde boek dat nog moest verschijnen. Ik bedacht me dat de levering gratis werd door er een tweede aan toe te voegen. En vervolgens dat dat staande praktijk is in e-commerce land.

Je las de AvO-bode van juni 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

PS Felicitaties aan Kaartje2Go, AGU, Naduvi, Sligro, Wentsy, Yumeko en alle andere winnaars van de Shopping Awards.

Afnemende online bestedingen, dubbelcijferige inflatiepercentages (‘slechts’ 10,2% in mei), amper consumentenvertrouwen, toeleveringsproblemen, gebrek aan personeel, oorlog. Het tij is ronduit ongunstig voor e-commerce ondernemers. Berichten over dalende omzetten, vervagende beursplannen, ontslagen en faillissementen volgen elkaar opeens wel heel snel op. Wat staat ons te wachten? Je leest erover in de AvO-bode van mei 2022. Een maand e-commerce nieuws in pakweg vijf minuten.

1. De tijd van onbezorgdheid is voorbij

‘We gaan een periode van grote onzekerheid in’, zei prins Constantijn vorige week in het FD. De start-up-ambassadeur doelt op de kapitaalverschaffing aan tech-bedrijven, die onder druk staat. Investeerders houden de hand op de knip. Met name jonge bedrijven zullen hun groeiplannen moeten bijstellen. Bijvoorbeeld door minder agressief uit te breiden in nieuwe markten. En door te kijken waar bespaard kan worden. In ‘a brutal May’ vielen er mondiaal meer dan 15.000 ontslagen in de tech-sector, rapporteerde Techcrunch. Bij Getir, Gorillas en Zapp, en bijvoorbeeld bij Instacart en PayPal. ‘Hopefully the sun will come out in June.’

Ondertussen zetten bedrijven de tering naar de nering. Ze verleggen de focus van bouwen naar vasthouden, van spenderen naar consolideren, van omzet naar winst. Exemplarische nieuwskop: ‘Klarna shifts game plan to profits over growth.’ Hop: 10% van het personeel eruit. Veel meer ontslagrondes zullen volgen, aldus Janneke Niessen van investeringsfonds CapitalT. Ze ziet ‘nog best veel ondernemers in ontkenning’ en ze waarschuwt snelgroeiers om zich de komende maanden ‘op het ergste voor te bereiden.’ Weinig zonnig dus, hoewel de analist tegenover de NOS aantekent: ‘Eigenlijk was het de afgelopen jaren niet normaal. Er is nu meer realisme’, met als prettige bijkomstigheid dat het iets makkelijker wordt om personeel te vinden. ‘Het is niet alleen maar doomsday, maar wel heel vervelend. To put it mildly.’

2. De fysieke winkel wint terrein terug

Minus 19,1 procent. Dat cijfer rapporteert het CBS vandaag over de online detailhandelsverkopen in april; Nederlandse consumenten besteedden toen bijna een vijfde minder op internet dan in dezelfde maand vorig jaar. Onderstaande grafiek laat goed zien hoe Nederlanders in coronatijd (veelal noodgedwongen) veel meer zijn gaan webshoppen, terwijl ze nu weer vaker naar de fysieke winkel gaan (getuige de 8% groei voor de héle detailhandel in april). Niet verrassend, wel uitdagend.

Als gevolg van de terughoudendheid bij consumenten noteerde Zalando voor het eerst sinds zijn oprichting een omzetdaling in Q1. Zelfs de ‘kanarie in de kolenmijn’, Amazon, zag zijn online retailomzet dat kwartaal afnemen. Amazons e-commerce activiteiten zouden overigens (onder)gewaardeerd worden op ‘close to zero’.

3. Geen bol punt gong?

Ook bol.com, gewend geraakt aan gigantische groeipercentages, leverde omzet in: de net consumer online sales in Q1 lagen 7% lager dan die in het buitengewone eerste kwartaal van vorig jaar (77% groei). Daarmee won de Twinkle100-aanvoerder afgelopen kwartaal wel aandeel in de online markt, die ruim dubbel zo hard was gekrompen. Toch lijkt het niet het moment om naar de beurs te gaan. De voor de tweede helft van dit jaar geplande sup-IPO is ‘subject of course to market conditions, and other factors’ zo stond voor het eerst in het persbericht. Tuurlijk. ‘Als we niet de prijs kunnen krijgen die we willen, zullen we een beursgang moeten uitstellen of een andere oplossing moeten vinden’, verhelderde topman Frans Muller. Een losse polsberekening van FD’s Bartjens leert dat de beurswaarde van bol.com is gedaald tot pakweg 3,7 miljard euro, terwijl dat eind vorig jaar volgens dezelfde berekening nog 6,4 miljard was. ‘De wereld ziet er heel anders uit dan in november.’ 

4. Bol.com en AH samen in loyalty en advertenties

Ondertussen blijft Ahold Delhaize werk maken van de integratie van bol.com en Albert Heijn, op onderdelen. In de laatste analistenpresentatie verwijst het concern onder meer naar ‘een meer geïntegreerd loyaliteitsprogramma’ en pilots met ‘een gecombineerde advertentiepropositie’.

Onlangs heeft de Zaanse grootgrutter in stilte gewerkt aan de uitbreiding van Albert Heijn Premium, het betaalde loyaliteitsprogramma dat afgelopen najaar werd gelanceerd. Behalve op abonnementen (waaronder bol.com Select), krijgen Premium-supermarktklanten nu ook korting op tickets, stedentrips en Premium Deals.

Overigens trekken ook Jumbo en Hema tegenwoordig samen op in loyalty.

5. See you later aggregator

‘Aggregators uitgeaggregeerd?’, was de vraag die ik opwierp in de vorige AvO-bode, naar aanleiding van de afnemende kapitaalinjecties in bedrijven die succesvolle marktplaatsverkopers opkopen. Twee dagen later volgde het bericht dat Thrasio, de grootste in zijn soort, verder gaat met minder medewerkers en een nieuwe ceo. Ook Dwarfs, de eerste en bekendste Nederlandse aggregator, zag zich genoodzaakt personele maatregelen te treffen.

Over het uitblijven van groeigeld in de tech-sector heeft u hierboven al kunnen lezen. Het is, gegeven de buitengewone mix van omstandigheden, te makkelijk om te zeggen dat aggregators geen toekomst hebben; ze zijn vast nog niet uitgeaggregeerd, zoals flitsbezorgers nog niet uitgeflitst zijn.

NB In het laatste nummer van Twinkle staat een uitgebreid artikel over het onderwerp. Kop: Waar blijven de Nederlandse aggregators?

6. Vaker betalen voor retouren

Zara brengt shoppers in steeds meer landen retourkosten in rekening. Dat deed de Spaanse modegigant al in Nederland (€ 1,95), waar concurrent H&M € 0,99 rekent. Beide ketens maken een uitzondering voor het afleveren van retouren in de winkel; dat is gratis. Hoewel de bedragen (in de verste verte) niet dekkend zijn voor de reële kosten van een retour, verhoogt het beleid allicht de drempel om iets terug te sturen en/of voorziet het in een boost voor de high street. Volgens Boohoo, een Britse online speler in fast fashion, zijn retourpercentages sinds het einde van de coronabeperkingen omhooggeschoten; het bedrijf weet er zelfs zijn tegenvallende winstcijfers aan. Toch blijven retouren gratis bij Boohoo, nog wel.

7. Plus goes Peddler

In navolging van Jumbo (Gorillas) en Albert Heijn (Thuisbezorgd en Deliveroo) heeft nu ook Plus een samenwerking gesloten met een start-up die boodschappen snel aan huis bezorgt: Peddler, het allitereert heel aardig. ’25.000 producten van je lokale Plus, geen dark store, razendsnel bij je thuisbezorgd’, kondigde Peddler’s Ruben Böhm aan op LinkedIn. Het Nederlandse bezorgbedrijf maakt ‘urban warehouses van winkels’, vertelde zijn collega James Klymowsky me vorig jaar al eens. ‘Onze paarse bakfietsen voorzien in de koppeling van het netwerk, that’s it’, aldus de oprichter. ‘Wij verkopen zelf geen producten en we bereiden zelf geen eten.’ De bakfietsen komen voorrijden voor € 1,99, om te beginnen in een paar grote steden.

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … flitsbezorgers ‘nauwelijks op overlastgevoelige locaties zouden zitten’, aldus vastgoedadviseur Colliers op basis van eigen onderzoek naar de veelbesproken situatie in Nederland. De meeste dark stores bevinden zich buiten wijken met woningen.

2. … Albert Heijn-zuster Gall & Gall zelf de bezorgfiets op gaat, om te beginnen in De Pijp. Klanten kunnen een bestelling plaatsen in de Gall & Gall XPRESS app. De order wordt binnen een uur bezorgd.

3.  … niet minder dan 97% van de websites volgens een EU-rapport gebruik maakt van dark patterns: manipulatieve technieken om consumenten te beïnvloeden (check deze bluepaper van ShoppingTomorrow #leestip). ‘Ze maken gebruik van onze gedragsvalkuilen om je te verleiden en producten te verkopen. Dat is eigenlijk geen verleiden meer, maar misleiden’, legt ACM-directeur Edwin van Houten uit aan BNR. De waakhond gaat toezien op de strengere regels voor webshops die sinds afgelopen zaterdag gelden, onder andere op het gebied van reviews.

4. … 123inkt.nl me een euro bezorgkorting voorschotelde als de webwinkel zelf mocht kiezen tussen PostNL en DHL:

5. … niet alleen de trouwe Twinkle100-klant Drogijsterij.net kopje onder is gegaan (sad but true), maar ook een 101-jarige drogisterij in Beekbergen. Drogisterij Andrea boekte te veel ‘succes’ met de webwinkel. ‘Te laat merkte de eigenaresse dat ze met de vijftigduizend producten in haar assortiment veel minder verdiende dan ze dacht, en zelfs verlies leed’, schrijft De Stentor. ‘Nu is ze failliet. Twaalf werknemers staan op straat.’

6. … de samenwerking tussen Blokker en Ochama – u las er al over in de vorige AvO-bode – flink is uitgebreid. De winkels van Blokker gaan fungeren als afhaalpunten voor JD.com’s omnichannel winkelformule in Nederland. Ochama-artikelen zijn echter al langer af te halen bij tientallen bedrijven met een Chinese achtergrond, merkt e-commerce annex China-kenner Ed Sander terecht op. ‘Het werd eigenlijk alleen via WeChat gecommuniceerd naar de Chinees sprekende gemeenschap.’

7. … handelaars in koffie in kaas gaan: de ondernemers achter De Koffiejongens (komt dat zien op de Webwinkel Vakdagen) werven personeel voor De Kaasmakers, ‘een nieuw bedrijf dat wordt opgericht onder leiding van The Subscription Company’.

Je las de AvO-bode van mei 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

PS Vergeet je niet aan te melden voor de Webwinkel Vakdagen. Gratis, maar niet voor niets: met keynotes presentaties van kopstukken van (o.a.) Amazon, bol.com, fonQ, Marktplaats.nl, Media.Monks en Omoda, lezingen in elf andere zalen, vele tientallen standhouders en duizenden bezoekers waarvan je er veel vast al te lang niet hebt gezien #IRL. Programma hier, aanmelden daar. See you!

Steekt de Nederlandse rechter een stok tussen de wielen van flitsbezorgers? Hebben opkopers van marktplaatshandelaren hun prime al gehad? En wat wil Amazon met Buy with Prime? Je leest erover in een nieuwe AvO-bode, met aandacht voor de belangrijkste e-commerce ontwikkelingen in de afgelopen maand. Featuring onder andere Zapp, Gorillas, Albert Heijn, Kruidvat, bol.com en Coolblue. Plus nieuw nieuws over Wibra en Blokker. Een maand e-commerce nieuws in pakweg vijf minuten. Veel leesplezier!

1. Rechter: dark stores zijn geen winkels

Een voorlopige gerechtelijke uitspraak over Zapp legt ‘een potentiële bom onder het bedrijfsmodel van flitsbezorgers’. Omdat mensen er niet kunnen winkelen, vallen hun dark stores buiten de definitie van detailhandel, aldus de Amsterdamse voorzieningenrechter. Aan de andere kant zijn flitsers geen koeriersbedrijven, omdat ze hun eigen producten bezorgen en leveranciers komen voorrijden. Geen winkeliers, geen koeriers, wat zijn flitsbezorgers dan wel? Volgens de rechter horen ze bestemmingsplantechnisch thuis in de categorie distributiecentra. Zijn beslissing zorgde ervoor dat Zapp zijn dark store aan de Amsterdamse Fagelstraat deze week heeft moeten sluiten en ze biedt tegenstanders van flitsers in woon- en winkelgebieden hoop. Mocht de rechtbank in de nog lopende bodemprocedure tot een soortgelijke uitspraak komen, dan worden dark stores (en dark kitchens? #bestemmingsplan #horeca) verbannen naar de periferie, lopen bezorgtijden op en bevestigt ons land zijn internationale reputatie als strengste jongetje van de klas op flitsterrein.

De toekomst van logistiek vastgoed mag ín de stad liggen, aan de rand van de stad zorgen flitsbezorgers voor minder overlast en hebben ze de ruimte om een groter assortiment aan te houden. Van zichzelf, maar in theorie ook van andere partijen die hun hardlopers in dark stores kunnen leggen om snel te laten bezorgen. ‘Snel’ wordt dan misschien 30 minuten. Extra tijd stelt flitsers ook in staat om ritjes voor meerdere adressen te combineren en kosten te drukken.

2. Meer Gorillas

Of Gorillas zijn belofte ‘Faster than you’ nog kan waarmaken in het bovenstaande scenario is de vraag (en sterk afhankelijk van uw winkeltempo). Countrymanager Sadik Cevik liet medio deze maand weten dat de app van Gorillas inmiddels meer dan een miljoen keer is gedownload in Nederland. Dat aantal moet in de rest van dit jaar ‘minstens verdubbelen’, net als het aantal plaatsen waarin Gorillas actief is (thans 14). Het bedrijf ziet ook hier ruimte om ‘veel breder’ actief te worden dan in boodschappen. In de podcast van Kitty Koelemeijer sprak Cevik (foto) onlangs herhaaldelijk over medicijnen en postbezorging. Zo azen Gorillas en andere flitsers in verschillende markten op andersmans omzet. Saillant detail: PostNL maakte deze week bekend te stoppen met zijn food-bezorgnetwerk.

Nog twee linkjes:

* Hoe Gorillas volgens oprichter en CEO Kağan Sümer bouwt aan een ‘society that needs nothing’

* Hoe Gorillas en andere flitsers volgens UvA-onderzoeker Niels van Doorn een problematische oplossing doordrukken voor een niet of nauwelijks bestaand probleem. (#POM)

Nota bene: Sadik Cevik is keynote speaker op de Webwinkel Vakdagen (ik ben bij de organisatie betrokken)

3. Wie is hier nou de supermarkt?

Anders dan Jumbo, dat samenwerkt met Gorillas, zal Albert Heijn niet snel last hebben van strengere regels voor dark stores. De marktleider werkt sinds deze maand samen met Thuisbezorgd.nl en Deliveroo voor de snelle bezorging van ca. 1.200 levensmiddelen, die in de winkels worden verzameld. Haastige shoppers kunnen (nog) niet terecht op de AH-site of in de AH-app; hun snelle boodschappen vinden ze ‘gewoon bij’ Thuisbezorgd en Deliveroo. Om het picking-proces te vergemakkelijken helpt het volgens Deliveroo’s Joep Hutschemakers ‘om in de winkel een Deliveroo-icoon op de schappen te plakken’. 

4. Nog geen shake-out

Uit nieuwe CBS-cijfers blijkt dat de omzet van webwinkels en postorderbedrijven in maart 9,6% lager uitkwamen dan in dezelfde maand vorig jaar. Er waren afgelopen maart nog wel meer startende dan stoppende webwinkeliers, leren KvK-cijfers. De hausse aan nieuwe online ondernemers ligt achter ons, vertelt hoogleraar bedrijfseconomie Joris Knoben in De Telegraaf: “Met de heropening van de economie en de terugkeer naar kantoor zijn er wat minder marktkansen voor internetwinkels. Er zijn er zoveel gestart de afgelopen twee jaar dat je daar eigenlijk een ’shake-out’ met flink wat stoppers zou verwachten. Dat we dat (nog) niet zien heeft te maken met de lage kosten van het draaiende houden van een webwinkel.”

5. Webshop Wibra live in België

Wibra heeft een nieuwe webshop gelanceerd, niet in thuisland Nederland, maar om te beginnen in België. Voortaan is het grootste deel van het assortiment te koop op Wibra.be, met een minimaal bestelbedrag van € 5,- en tegen verzendkosten van € 5,95. Nederlanders, die € 4,95 voor verzending door (of afhalen via) DHL betalen, moeten nog even wachten op Wibra’s uitgebreide nieuwe webshop. Die gaat volgens de discounter winstgevend worden: “Dat is geen vraag, anders zou ik het niet doen”, aldus commercieel directeur Wim Smit eerder tegen RetailTrends. Daartoe is Wibra’s schoonmaakwondermiddel Dasty online bijvoorbeeld duurder dan offline. 

6. Aggregators uitgeaggregeerd?

Het was een van dé e-commerce trends in het afgelopen jaar: de opkomst van marketplace aggregators: partijen als Thrasio, Perch en het Nederlandse Dwarfs die succesvolle marktplaatsverkopers opkopen om deze te professionaliseren en op te stuwen in de vaart der volkeren. Vorig jaar haalden ze zo’n 12 miljard dollar aan kapitaal op, dit jaar kwam daar tot nu toe ‘slechts’ zo’n anderhalf miljard bij. De groei is in ieder geval afgeremd, leert de som van Marketplace Pulse:

7. Kopen met Prime buiten Amazon

Amazon heeft Buy with Prime geïntroduceerd op zijn Amerikaanse thuismarkt. Alleen afnemers van Fulfilment by Amazon (FBA) kunnen de knop op hun website plaatsen, voorlopig alleen op uitnodiging, maar dat gaat veranderen. Uiteindelijk moeten ook niet-FBA-gebruikers en zelfs niet-sellers kunnen aanhaken, zolang ze de verzendbeloftes van Prime waarmaken.

Hoe(veel) verkopers aan Amazon betalen voor de button op hun D2C-site is onduidelijk. Buy with Prime zal hun conversie doen toenemen, omdat shoppers – er zijn naar schatting 166 miljoen Amerikanen met een Prime-abonnement – weten dat ze eenvoudig met hun Amazon-account kunnen betalen én producten gratis geleverd krijgen (ook al is dat niet de verdienste van Amazon). Zo kan kopen met Prime ook buiten Amazon de standaard worden.

Nota bene: ook de countrymanager van Amazon, Roeland Donker, spreekt op de Webwinkel Vakdagen.

7 x KORT

Wat me deze maand verder opviel is dat …

 1. … Coolblue een van zijn leveranciers heeft overgenomen: Plotwise, softwaremaker voor efficiënte pakketbezorging.

2. … Baars & Bloemhoff, specialist in decoratief plaatmateriaal, begin deze maand grapte met een eerste virtuele vestiging in de metaverse. Leuk, vonden mensen zowel intern en extern, maar moet het wel bij een grap blijven? Meer daarover in het komende nummer van MIXpro.

3. … Podobrace de acquisities aaneen rijgt. Het bedrijf uit Volendam voegde deze maand de webwinkels Monozorg en Debraceshop toe aan zijn portfolio, na een reeks eerdere overnames op de markt voor medische hulpmiddelen.

4. … Blokker artikelen van eigen merk verkoopt bij Ochama, het Nederlandse winkelclubconcept van de Chinese webreus JD.com.com.

5. … Kruidvat de volgende grote retailer is met marketplace-ambities. Ook wil de drogisterijketen een eigen bezorgnetwerk optuigen. “We hebben alleen al duizend winkels in Nederland. We zijn nooit verder dan vijftien minuten verwijderd van de consument”, aldus Roland van den Berg op Emerce Retail. Wie kan dat nou zeggen?

6. … het gebruik van pakketkluizen (iemand?) allicht omhoog zal gaan als de bestellingen van bol.com en Budbee-klanten achter de muur verdwijnen bij Albert Heijn.

7. … Eric Idema (EasyToys) Love Honey voorbij wil streven als grootste aanbieder van sexual wellness ter wereld. In 2020 ging ‘de verdubbelaar’ aan voor de onderneming, vertelt de Veendamse ‘vibratorvorst’ in een mooi Volkskrant-interview.

NB ook Idema spreekt op de Webwinkel Vakdagen, onder zeer veel anderen. Je kunt er gratis naartoe. Aanmelden voor het grootste e-commerce event van de Benelux kan hier.

Je las de AvO-bode van april 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

PS 1: op 28 mei veranderen belangrijke regels voor webwinkeliers. Je kunt een webinar van Thuiswinkel.org over de impact daarvan hier terugkijken.

PS 2: NFT, wat te doen ermee? Lees het artikel van Twinkle en/of biedt erop.

Komt er een brede cao voor e-commerce bedrijven, die misschien zelfs wel algemeen verbindend kan worden verklaard? Als het aan E-commerce Nederland ligt zeker. Een samenwerking met Thuiswinkel.org brengt het allicht iets dichterbij. Je leest erover in een nieuwe AvO-bode, opgediend vanuit Curaçao. Met verder aandacht voor Jumbo bij Gorillas, de vrienden van H&M, TOM’s oliemannetje, Omoda’s hotel, Deloox, EasyToys, Action en Picnic. Onder meer. Een maand e-commerce nieuws in pakweg vijf minuten. Veel leesplezier!

1.  So you know: uw cao

Hoewel E-commerce Nederland pas enkele maanden bestaat en on the record nog geen handvol leden telt (Picnic, Gorillas en Zapp zijn leden van het eerste uur, Jumbo toonde interesse), slaat Thuiswinkel.org de handen ineen met de nieuwe werkgeversorganisatie. “Met deze samenwerking delen we onze kennis en maken we de sector nog interessanter voor huidig en aankomend personeel”, aldus directeur Marlene ten Ham namens de belangenvereniging met duizenden leden. Voorzitter Daan Hermes van E-commerce Nederland loopt in de persverklaring een endje op de zaken vooruit en laat optekenen: “We willen goed sociaaleconomisch beleid bevorderen en dat gebeurt onder meer via de e-commerce-cao die we bieden. Deze cao geldt straks voor alle e-commercebedrijven, zowel in de food als non-food producten. Zo ontstaat een uniform sociaal kader dat past bij de sector.” Tot op heden is de cao van E-commerce Nederland (pdf) primair gericht op pure players (minstens 80% omzet online) vanaf honderd werknemers. Alleen vakbond De Unie heeft zich erachter geschaard. Er lijkt nog een hoop te gaan gebeuren. Dat moet ook wel om Hermes’ claim realiteit te laten worden. Maar goed, het begin is er.

2. Flitsers komen en gaan

Een eerste vrucht van de samenwerking tussen Thuiswinkel.org en E-commerce Nederland is een paper over flitsbezorging (pdf) waar ook INretail aan meewerkte, met aanbevelingen voor de verschillende stakeholders. “Ook ondernemers in de non-food moeten nadenken over de toekomst en of dit concept ook iets voor hen kan betekenen”, staat er onder meer in. In mijn woonplaats Hilversum heeft zich na Flink ook Getir (‘Ten minste €35 op je eerste vijf bestelling’) in de straten gemeld, Gorillas staat te trappelen. Dat de bomen niet tot in de hemel groeien, leren ondertussen de ultrafast grocery ontwikkelingen in de VS. Flitsbezorgservices Fridge No More en Buyk trokken in maart de stekker uit hun business, de laatste ook doordat de Russische oprichters geen geld meer wisten op te halen na de inval in de Oekraïne. Eerder al staakte 1520, flitsend in New York en Chicago, zijn activiteiten, om shoppers voortaan door te verwijzen naar Getir. Instacart, ‘a pandemic darling’ volgens Bloomberg, schroefde zijn waarde vorige week in één klap met 40% terug. Het lijkt toch wat erg druk te worden op de snelle bezorgmarkt, daarbij is de coronarugwind gaan luwen en de rente gestegen, verklaart Quartz waarom ‘15-minute grocery delivery startups are already folding’.

3. Gorillas X Jumbo

Gorillas is begonnen met de verkoop van Jumbo-producten in zijn app. Onder het tabje Gorillas X Jumbo zijn ongeveer 125 producten te bestellen, leert een inventarisatie van het huidige aanbod in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Elders in de app zijn ook producten van La Place te vinden. Op termijn moet snelbezorging door Gorillas ook via de Jumbo-app mogelijk worden. De twee hebben het helemaal met elkaar getroffen, gaan samenwerken op het gebied van logistiek, inkoop en marketing. Zo moet Gorillas een plek krijgen op de tricots van Jumbo’s wielerploeg tijdens de Tour de France. Mississippi Ventures, het investeringsvehikel van superfamilie Van Eerd, heeft zelfs een belang genomen in de rappe start-up.

4. De vrienden van H&M

In navolging van bijvoorbeeld Zalando, kleertjes.com en We Fashion (zie de AvO-bode van afgelopen september: ‘Allemaal onestopshops’) opent ook H&M de poort voor andere kledingmerken. Bevriende merken welteverstaan. H&M & Friends, gelanceerd in thuisland Zweden en in Duitsland, markeert ‘het begin van een geheel nieuwe ervaring bij H&M, waar stijl en gemak voorop staan’. Tot het externe merkaanbod, dat zal worden uitgebreid, behoren Lee, Fila en Wrangler, evenals H&M-zusterlabels als Arket, Weekday en Monki. Het online kanaal tekent tegenwoordig voor ongeveer een derde van H&M’s totale omzet.

5. Retourmisbruik wordt gestraft

‘Do not remove! If this label is removed, this item can not be returned’, staat er in goed Engels op gele waarschuwingen die misbruik moeten helpen terugdringen. Een aantal webwinkels start binnenkort een door Thuiswinkel.org ondersteunde proef met Retourvignet: een label of sticker op een besteld artikel. Als het er eenmaal af is gehaald, kan het niet opnieuw worden aangehecht en krijgt de webshopper zijn geld niet volledig terug na terugzending. Ons land heet ‘Europees kampioen pakjes retourneren’ te zijn, een bedenkelijke titel die onder andere is te danken aan de overbescherming van consumenten.

6. TOMorrow

Ja, het wás dus ook iets te mooi om waar te zijn, het sprookje van webwinkelgigant TOM en zijn voorraadhoudend longtail-assortiment. De Brabantse snelgroeier in de Twinkle100, die de distributiecentra als kralen aan elkaar reeg, verkeert in financiële problemen (die veel marktvolgers blijken te hebben zien aankomen – met de kennis van nu). Een ontslaggolf, een herstelplan en een nieuwerwetse herstructurering door zelfbenoemd ‘oliemannetje’ Jaap van der Meer moeten verlichting bieden, al kan dat allemaal best nog even gaan duren. Maar er gloort hoop, zegt de herstructureringsdeskundige in het Eindhovens Dagblad: “Na sanering is het uitermate interessant om er als investeerder of financier in te stappen. In het geval van TOM is daarvoor serieuze interesse van partijen als het herstelplan en schuldenakkoord zijn gerealiseerd.”

7. Omoda’s hotel

Nee, Omoda gaat geen ruimte in zijn bestaande schoenwinkels vrijmaken voor kledingassortiment. (Dat wordt sinds afgelopen zomer aangeboden op de website van het Zeeuwse bedrijf.) In plaats daarvan komt er midden in het land een centrale fysieke plek voor ‘The fashion store that loves you back’; per vandaag is Omoda uitbater van zowel een modewinkel als een hotel in hartje Utrecht. “Twee expansies in één klap, en toch geen grap”, aldus ceo Jan Baan. Omoda nam multimerkenwinkel House of Fred over. Na een opfrisbeurt krijgt die het achtervoegsel ‘by Omoda’. Het bijhorende hotel Cozy Pillow hoort ook bij de deal. “Dit is dé manier om onze klanten van top tot teen in de watten te leggen”, aldus Baan.

7 x kort

Wat me in maart verder opviel is dat …:

1. … het online kanaal vorig jaar tekende voor 31% van alle Nederlandse consumentenbestedingen (producten en diensten), volgens de Thuiswinkel Markt Monitor. En dat de online detailhandelsbestedingen in het nieuwe jaar een stuk lager liggen, getuige de laatste cijfers van het CBS:

2. … Centralpoint en Superwinkel verder gaan onder nieuwe namen. Voortaan heten de e-commerce bedrijven respectievelijk Dustin en Deloox.

3.  … ShoppingTomorrow het nieuwe onderzoeksjaar is begonnen met 25 expertgroepen en een nieuwe voorvrouw: Marieke Vink neemt het programmanagement over van Inge Demoed, die aan Thuiswinkel.org verbonden blijft.

 4. … FC Emmen binnenkort eenmalig een duel afwerkt in het roze, als gevolg van een nieuwe sponsorovereenkomst met het erotische webshopbedrijf EasyToys, ook uit Drenthe. Na de wedstrijd gaan de shirts onder de hamer voor het goede doel Dance4Life.

5. … Action prijkt op de openbaar gemaakte deelnemerslijst van de Shopping Awards, net als onder andere Albert Heijn, fonQ, Jumbo, Otto en Wehkamp. De genomineerden voor de vakprijzen zijn inmiddels bekend.

6. … 36% van de grote webwinkels in Europa informatie deelt over hun duurzame en MVO-activiteiten via hun website (2021), blijkens onderzoek van het Centre for Market Insights (CMI) van de Hogeschool van Amsterdam.https://www.linkedin.com/embeds/publishingEmbed.html?articleId=7842527466430835959

7. … onze koning, eerder verantwoordelijk voor de opening van het geautomatiseerde distributiecentrum van Wehkamp in Zwolle, vanmiddag het gerobotiseerd dc van Picnic mag openen in Utrecht. Zijn neef Maurits ontving 6,5 jaar geleden de allereerste Picnic-bestelling:

Je las de AvO-bode van maart 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Groeten uit Willemstad en tot de volgende bode!

Arjan

Gorillas heeft in stilte aan zijn bezorgkosten gesleuteld, net als Flink. Door klanten meer in rekening te brengen en (noodgedwongen) gas terug te nemen, bouwen de flitsers aan een duurzamere toekomst. Jumbo, dat optrekt met Gorillas, realiseert zich ondertussen dat online supermarktklanten niet zullen betalen voor ‘gewone’ boodschappenbezorging. Je leest erover in de AvO-bode van februari, net als over de langverwachte winstcijfers van bol.com, de (#dito) daling van de online detailhandelsomzet, de platformgedachte van Blokker en over flitsen met gereedschap en bouwmateriaal.

1. Mínder online bestedingen

Na jaren van aanwas en een enorme piekdrukte door corona, groeien de online detailhandelsbestedingen niet meer. Afgelopen januari lagen ze 8,5% lager dan een jaar eerder in dezelfde maand, rapporteert het CBS vandaag. Naar (mijn) verwachting zullen er nog maanden met krimp volgen, omdat er dit jaar offline meer mogelijk is dan vorig jaar. Zeker lijkt dat de online bestedingen een stuk hoger blijven liggen dan voor de pandemie, de vraag is hoeveel hoger. Webwinkeliers moeten zich aanpassen aan de nieuwe realiteit, die in de ene branche anders is dan in de andere (food zit nog wel in de lift). En dat met aflopende steunmaatregelen, gure oosterse wind en hoge inflatie, die de koopkracht drukt.

Eerder deze maand rapporteerde het CBS dat het aantal Nederlandse webwinkels de afgelopen twee jaar met 63% is gegroeid. Bij het leeuwendeel (ruim 80%) van de bijna tachtigduizend webwinkels die op 1 januari werden geteld werkt niet meer dan één persoon.

2. Flitsers schroeven bezorgkosten op

Zowel Gorillas als Flink vraagt sinds kort meer voor de bezorging van kleine orders. Het eerstgenoemde bedrijf brengt nu overal in Nederland € 2,10 aan ‘toeslag’ in rekening op alle orders onder de € 15,- bovenop de standaard bezorgkosten ad € 1,80. Eerder varieerde de toeslag – afhankelijk van de stad – tussen de € 1,60 en € 2,10 en werd deze slechts gerekend op orders onder de vijf (Amsterdam) of tien euro (elders). Flink, in veel meer Nederlandse plaatsen actief, rekende nog geen toeslag, maar heeft die recentelijk geïntroduceerd. Shoppers betalen € 2,10 euro extra (bovenop de gangbare € 1,80) voor orders onder een tientje. Ook ging Flinks besteldrempel omhoog, van één naar vijf euro. De flitsers zien zich ondertussen op steeds meer plekken afgestopt door lokale overheden. Gorillas stelde zijn belofte van bezorging in tien minuten al bij naar bezorging ‘in minuten’, wat bij kan dragen aan de gunst van lokale gezagsdragers én aan de winstgevendheid van het bedrijf, dat net als de concurrentie weleens het slachtoffer zou kunnen worden van de eigen need for speed. In New York is het sinds afgelopen weekend mogelijk om gratis orders af te halen in de dark stores van Gorillas, waar de wikkels van de tot voor kort geblindeerde ramen gingen.

Uit een interview van Distrifood met Sadik Cevik, managing director van Gorillas in de Benelux, blijkt dat de flitser nadenkt over andere bezorgbeloften:

“Mensen hebben niet allemaal in 10 minuten boodschappen nodig, het gaat ook om de flexibiliteit die we brengen. We willen ook toe naar bestelschema’s. Dan kunnen mensen precies aangeven wanneer ze willen bestellen. Als de boodschappen in twee uur arriveren, dan krijgen ze bijvoorbeeld gratis bezorging.” 

3. Hoe Jumbo toch geld wil verdienen online

Ook Jumbo, dat voor flitsorders samen optrekt met Gorillas, denkt na over gratis bezorging en bijbehorende voorwaarden. De keten heeft ‘de hoop laten varen’ dat mensen betalen voor (reguliere) bezorging van boodschappen, zoals het FD schrijft na een gesprek met de financiële voorman Ton van Veen. Hij noemde online boodschappenbezorging eerder ‘economisch irrationeel’, maar realiseert zich dat consumenten nou eenmaal wél willen bestellen, maar daarvoor níet willen betalen. Een ongemakkelijke waarheid. Jumbo broedt op abonnementsvormen om de online operatie rendabeler te helpen maken. Aan de verkoop van online reclameruimte denkt de keten geld te kunnen verdienen. “We hebben een website en app met miljoenen gebruikers. Bedrijven kunnen daar op gaan adverteren.” Daarnaast verwacht Jumbo gebruikersdata te kunnen vermarkten aan leveranciers.

4. Daar is de winst van bol.com

Hoewel Ahold Delhaize volgens topman Frans Muller altijd al ‘zeer transparant’ was over bol.com, bleef de vraag hoe het precies zat met de winstgevendheid van de webwinkel. Nu Ahold Delhaize bol.com naar de beurs wil brengen – juist om de ondergesneeuwde waarde van de webwinkel tot uitdrukking te laten komen – worden wel winstcijfers gecommuniceerd. De onderliggende ebitda kwam voor 2021 uit op 166 miljoen euro, een miljoen minder dan in 2020 (wisten we ook nog niet), bij ruim een kwart hoger handelsvolume. De Twinkle100-aanvoerder maakte afgelopen jaar onder andere meer kosten aan tv-reclame (+70%), waarmee het Vinted als biggest tv spender voorbijstreefde. Ahold Delhaize geeft aan de investeringen in bol.com dit jaar meer dan te willen verdubbelen, waarbij logistiek en advertentiediensten expliciet worden genoemd. Vanaf morgen gelden lagere (variabele) commissies voor verkopers in een tiental categorieën. Tegelijkertijd worden de tarieven binnen de categorie eten & drinken gelijkgetrokken. Het wachten blijft op de uitbreiding van het food-assortiment op bol.com.

5. Flitsinitiatieven in DHZ en de bouwhandel

Voor de vakbladen MIX en MIXpro schreef ik verhalen over de potentie van flitsbezorging in respectievelijk de doe-het-zelf-retail en de bouwgroothandel. Een inventarisatie leerde dat de grote bouwmarkten het fenomeen allemaal nauwlettend volgen, op zijn minst. Hubo werd het meest concreet en kondigde aan dit jaar met flitsbezorging te zullen experimenteren. Aan de groothandelskant is er een interessante nieuwe speler opgestaan die de markt wil opschudden met snelle bezorging: Foremore belooft bouwmaterialen binnen één uur af te leveren. Het moet uiteindelijk een driezijdige marktplaats worden, vertelde mede-initiatiefnemer Maarten Ingen Housz: “Voor aannemers, bouwgroothandels en transporteurs die bestellingen kunnen bezorgen.”

6. Blokker neemt het in huis

Blokker deed al de nodige ervaring op met snelle bezorging in non-food; in samenwerking met Packaly worden onder andere koekenpannen en staafmixers binnen een uur bezorgd in een groeiend aantal steden. Aan Kitty Koelemeijer vertelde topvrouw Jeanine Holscher (video) dat Blokker zijn bezorgpropositie mogelijk ook beschikbaar stelt voor andere ondernemers uit de winkelstraat. “Wij denken zeker dat we een rol kunnen vervullen in dat lokaal bezorgen. Dat ook de boekhandel zijn pakketje bij ons kan neerleggen. Want in al dat soort processen is het natuurlijk ook zo dat – zoals we dat zeggen – hoe dikker de stroom is, hoe goedkoper het pakketje is. Volume creëren is heel erg belangrijk.” Online biedt Blokker al langer ruimte aan andere winkeliers, om te verkopen welteverstaan. Volgens Holscher dankt Blokker inmiddels een derde van zijn online inkomsten aan externe partners op het Mirakl-platform.

7. Daadkracht gevraagd

Voor een eerdere aflevering van de Kitty Koelemeijer Podcast vroeg de naamgevende hoogleraar voormalig bol.com-voorman Daniel Ropers aan tafel. Hij hield een interessant betoog over hoe de grote tech-bedrijven uitgroeien tot ‘operating systems of life’ (video) en hij maande tot actie, voor het echt te laat is, we zijn overgeleverd aan Big Tech en de BV Nederland het nakijken heeft. De uitdagende toekomst van de Nederlandse retail staat ook centraal in een boek waar zowel Koelemeijer als Ropers áls Holscher hun medewerking aan verleenden en waar ik de eindredactie van heb mogen doen. ‘Shopping 2030: daadkracht gevraagd in een decennium vol verandering’, gepresenteerd door Thuiswinkel.org. Daarin wordt ook duidelijk welke nieuwe kansen er gloren.

Het boek is onder andere te koop bij bol.com en Bruna.

7 x kort

Wat me deze maand verder opviel, is dat …

1. … Coolblue nu bijna tien keer zoveel producten van zijn huismerk BlueBuilt in zijn virtuele schappen heeft staan als een jaar geleden, zo telde Twinkle. De omzet van het bedrijf nam in 2021 met 18% toe, de winst (adjusted ebitda) daalde met 20% tot 91 miljoen euro, iets meer dan de helft van die van bol.com dus.

2. … tech jobs in ons land zeer moeilijk in te vullen zijn, moeilijker dan in de andere Westerse landen die banenplatform Indeed meenam in een onderzoek. De resultaten daarvan werden aangehaald in een lezenswaardig nieuw rapport van Sifted over de status van Nederland tech-land.

3. … er weinig of eigenlijk geen nieuws te vernemen is over E-commerce Nederland, zijn ledenaanwas en de adoptie van de e-commerce CAO, hoewel daar best behoefte aan lijkt te zijn.

4. … de voorzitter van PS, een Franstalige sociaaldemocratische politieke partij bij onze zuiderburen, er atoomwapens bij haalde om aan te geven dat België wat hem betreft ‘een land zonder e-commerce’ zou moeten worden. “Na de kernuitstap wil ik graag de e-commerce-uitstap realiseren”, zo provoceerde Paul Magnette in Humo. E-commerce zou alleen maar leiden tot sociale en ecologische afbraak.

5. … zo jammer is dat Churandy Martina zich leende voor nepnieuws over een flitsbezorgservice met hardlopende koeriers. Of eigenlijk: dat het pr-bureau volhield dat CHURUNDY géén grap was.

6. … Albert Heijn zich in een bericht over supermarktapps neerzet als (ook een) tech-bedrijf: CEO Marit van Egmond: “Met technologie bieden we onze klanten gemak en voordeel en kunnen we ook steeds relevanter advies geven. Daarom investeren we fors in allerlei technologische vernieuwingen en zijn we inmiddels getransformeerd tot een food&tech bedrijf.”

7. … Jitse Groen aanschoof bij Harry Mens om tekst en uitleg te geven over de terugtrekking van Just Eat Takeaway van de Nasdaq.

Je las de AvO-bode van februari 2022. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!

Arjan

Terwijl dark stores ongebreideld groeien, neemt het aantal fysieke winkels waar je wel naar binnen kunt af. Gemeenten zitten in hun maag met de flitsbezorgers die hun straten kleuren, net als met de ‘verdozing’ van het landschap. De groei van e-commerce wordt meer en meer zichtbaar.  In de binnenstad, op straat, langs de snelweg. Je leest erover in de eerste AvO-bode van 2022, mijn persoonlijke e-commerce maandoverzicht. Met verder onder meer aandacht voor de samenwerking tussen Jumbo en Gorillas, het einde van adviesprijzen op bol.com, Nederlandse verkopers op Amazon.nl en WhatsApp-bestellen bij Hema.

1. Van piek naar plateau

De online detailhandelsbestedingen in Nederland namen vorig jaar met 23,6% toe, rapporteert het CBS vandaag, na een jaar (2020) met al 43,5% groei. Een rekensommetje leert dat we ruim 77% meer online zijn gaan besteden in twee jaar tijd. Onderstaande figuur (procentuele omzetgroei per maand #jaaropjaar) brengt de piek mooi in beeld. Daarin is ook te zien dat de online groei in december nog maar een paar procent bedroeg.

Zijn we bij een plateaufase aanbeland? Of wacht ons een periode van krimp? Zeker de komende maanden is dat laatste voorstelbaar (PostNL bezorgde in december al minder pakjes, al heeft dat ook andere oorzaken). Over heel het nieuwe jaar gezien verwacht ING een plus. “Een groei van circa 6% in het online segment in 2022 lijkt haalbaar, enerzijds door prijsverhogingen, maar ook door de komst van nieuwe online aanbieders op de markt, onder meer in het food en het fashion segment.”

2. Meer dozen, minder winkels

De e-commerce groei tekent het landschap. Uit cijfers van Buck Consultants blijkt dat er vorig jaar 25 ‘XXL-distributiecentra’ zijn opgeleverd, als gevolg van onze online bestelwoede, maar bijvoorbeeld ook als gevolg van de Brexit. “Dutch warehouse boom as UK firms forced to invest abroad”, kopt The Guardian. Nederlandse gemeenten trappen op de rem, leert een rondgang van het FD. De mega-dc’s in de periferie worden steeds vaker als landschapsvervuilend ervaren. Ook de bijkomende logistiek, zoals huisvesting van arbeidsmigranten, stuit op lokale weerstand.

Ondertussen zien Nederlandse gemeenten gemiddeld genomen een “spectaculaire daling” van de winkelleegstand, aldus Locatus (van 7,5% naar 6,8%). “Begin 2021 stonden nog 16.335 panden leeg, aan het eind van 2021 waren dat er nog 14.579, een afname van 1.756 panden.” Huh? “Een opbloeiende retailsector is zeker niet de verklaring voor een afnemende leegstand, integendeel”, aldus het onderzoeksbureau. Wat dan wel? Vorig jaar zijn bijna tweeduizend panden “aan de winkelvoorraad onttrokken”, zoals dat heet. Meestal werden er woningen van gemaakt.

Terwijl de winkelmarkt volgens commercieel vastgoedbureau CBRE “door een rouwproces” gaat, stuwt de structureel hogere vraag naar e-commerce de logistieke beleggingsmarkt naar ongekende hoogte. “Vanuit vastgoedoogpunt verschuift het commerciële zwaartepunt van het centrum gedeeltelijk naar de stadsrand en perifere logistieke hubs”, zegt CBRE’s Jim Orsel ter begeleiding bij de Retail Estate Market Outlook 2022. “Vanaf hier maken bezorgers vervolgens de laatste stap naar de consument: de last mile. Deze stadslogistiek brengt nieuwe kansen en uitdagingen met zich mee, met name rondom de leefbaarheid.”

3. Flitsers in de wacht

Omdat flitsbezorgers de leefbaarheid in wijken onder druk zouden zetten, heeft de gemeente Amsterdam letterlijk overnight besloten dat er tenminste één jaar geen nieuwe dark stores zullen bijkomen. “De dark stores dragen over het algemeen niet positief bij aan de representativiteit van de omgeving”, schreef wethouder Marieke van Doorninck (Ruimtelijke Ordening, GroenLinks) aan de gemeenteraad, die instemde met een moratorium. Over de vraag of die ban verstandig is, kun je discussiëren “Deal with it!”, zegt Walther Ploos van Amstel over de aanwezigheid van flitsbezorgers, die zich – zo zegt de expert stadslogistiek erbij – aan eerdere kritiek overigens maar weinig gelegen lieten liggen.). Gorillas reageerde “verbaasd” op het “plotselinge besluit”, aldus NRC.

4. Het winnende paard?

Hét flitsnieuws van deze maand, en misschien wel dit jaar, is de samenwerking tussen Gorillas en Jumbo. “Zij zijn de marktleider in Nederland, groeien enorm hard en hebben een enorme focus op de klant”, motiveert Jumbo’s CFO Ton van Veen de keuze voor juist Gorillas aan Distrifood. Ze leveren niet alleen snel, ze denken ook snel, voegt hij eraan toe, de focus op vers en lokaal past ook heel erg bij Jumbo. Van Veen (links op de foto): “Niemand weet wie van de flitsbezorgers het winnende paard wordt. Wel dat er uiteindelijk één of twee dominante spelers zullen overblijven. Als je dan gaat samenwerken met de partij die al zaken doet met Casino en Tesco, dan nemen de kansen toe dat Gorillas het winnende paard wordt.”

De samenwerking bestrijkt logistiek, inkoop en marketing, mogelijk neemt Jumbo zelfs een aandeel in het Duitse Gorillas. Interessant is dat de riders ook op de fiets stappen ”voor klanten die via de app of site van Jumbo hun snelle boodschappen bestellen”, waarmee Jumbo flitsbezorging inbedt in zijn e-commerce propositie.

5. Een VanMoof in dertig minuten

Een andere Duitse flitsbezorger, Arive, concentreert zich helemaal op non-food. Het bedrijf levert producten van onder andere Apple, Fatboy, Lego, Lululemon en VanMoof (‘A bike delivered by a bike, very meta’) binnen dertig minuten in Berlijn, Hamburg, München en Frankfurt. Waar andere snelle bestelplatforms in non-food de producten uit winkels van aangesloten partners halen, beschikt Arive à la Gorillas over eigen microfulfilmentcentra met zo’n duizend verschillende (en een stuk hoger geprijsde) producten. Met nieuw groeigeld wil de start-up het aantal steden uitbreiden én de stap naar het buitenland maken. De ambities liegen er niet om, getuigde een vacaturetekst voor een expansiemanager: “Together we will build a Q-Commerce platform for the future – in Germany – in the EU – globally!” Toch hebben de jonge ondernemers geduld, soort van; ze willen niet zo hard groeien als Gorillas, omdat dat met te veel pijntjes gepaard gaat. Een ding weten ze zeker: dat ze niet overgenomen willen worden.

6. Bol.com schrapt adviesprijzen

Per morgen (1 februari 2022) vervangt bol.com adviesprijzen door referentie- ofwel ‘was’-prijzen in de prijscommunicatie richting de klant. De Twinkle100-aanvoerder noemt “het afschaffen van adviesprijzen een logische stap om prijzen duidelijker te communiceren naar de klant”. Een stap die bovendien in lijn is met nieuwe Europese wetgeving.

Wat is de was?, zult u zich misschien afvragen. “De was-prijs betreft de meest voorkomende verkoopprijs op het platform in de afgelopen 90 dagen en wordt getoond bij een korting van minimaal 5%. Daarbij moet een artikel minimaal 30 dagen voor een reguliere verkoopprijs (dus geen promotieprijs) op bol.com zijn aangeboden.” Er gelden uitzonderingen voor mode en dagelijks verzorging.

7. Koopt Hollandsche … waar?

Niet meer dan 2% van de verkooppartners op Amazon.nl is gevestigd in Nederland, constateert Data Department na een steekproef van 19,5 miljoen unieke producten. Chinese verkopers vertegenwoordigen een ruime meerderheid van bijna 60% van de sellers, ook zijn er meer Duitse, Britse, Italiaanse, Spaanse en Franse verkopers op Amazon.nl dan Nederlandse. Van de sellers uit ons land biedt 40% minder dan tien producten aan op de site.

Slechts in 0,7% van de productzoektochten scoort een Nederlandse aanbieder de veelbesproken buy box, ook omdat Amazon behoorlijk meedoet om de koopknop (26%). Ook opvallend: van de paar duizend gedetecteerde Nederlandse verkopers, heeft driekwart geen enkele review (niet op Amazon.nl, noch op een andere Amazon-site).

7 X kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … Boerschappen het coöperatiemodel heeft omarmd. Oprichters Stijn Markusse en Stéphanie Vellekoop spraken met “tientallen impact funds, investeringsfondsen en banken”, maar dat voelde niet goed.  

2. … Jan Baan in 2012 begon als stagiair op kantoor bij Omoda. Hij hielp af en toe ook mee met het labelen van inkomende schoenen. “Omoda’s focus op details was toen al helder; de opdracht was om de stickers vooral recht op de dozen te plakken – voor de totaalervaring van onze klanten.” Baan is sinds dit jaar CEO van het succesvolle Zeeuwse bedrijf (meer tekst en beeld op LinkedIn).

3. … wel is bewezen dat de online omzet hoger ligt als er een winkel van de betreffende aanbieder in de buurt is. Het zogenoemde Halo-effect doet zich volgens RetailSonar voor bij 99% van de retailers. Door corona heeft het een boost gekregen.

4. …  de eerste draagbare NFT’s ter wereld als warme broodjes over de virtuele toonbank zijn gegaan, aldus Joost van der Veer tegen het Amerikaanse Adweek. Van der Veers Winkelstraat.nl tuigde de NFT(ee)-campagne op met het Amsterdamse bureau ‘We Are Pi’. Door een QR-code te scannen krijgen eigenaren toegang tot augmented reality art. NFT’s dagen het concept eigendom uit, aldus Adweek, en mijn hersenpan.

5. … H&M toch géén winkel opent in het metaversum

6. … e-commerce in het westen de afgelopen twee decennia eigenlijk niet is veranderd, aldus Juozas Kaziukėnas in zijn lezenswaardige rapport Marketplaces Year in Review 2021. “A search bar with a list of results. Amazon won that paradigm. It’s not going to get disrupted by anything that does the same thing.” Misschien hangt er vernieuwing in de lucht (denk Shein, denk Shopify, denk social platforms, denk flitsers), maar Amazon is de afgelopen twee jaar nog in omvang verdubbeld.    

7. … Hema in steeds meer winkels de mogelijkheid biedt om te bestellen via WhatsApp. Als producten op voorraad zijn kunnen ze vaak dezelfde dag nog worden opgehaald. De WhatsApp-orders worden niet bezorgd. Hapje voor Gorillas?

Je las de 32e AvO-bode, de eerste van 2022. Eerder edities vind je hier.

Tot de volgende bode!

Arjan

Bureau AvO presenteert de AvO-bode bingo. Een eindejaarsbode met – zoals u gewend bent – 14 e-commerce nieuwtjes uit de aflopende maand. Ze staan symbool voor ontwikkelingen in heel 2021, waarover je al hebt kunnen lezen in eerdere bodes (bingo!). Het zijn trends die mee het nieuwe jaar ingaan. Veel leesplezier met dit alternatieve jaaroverzicht, en veel voorspoed in 2022!

1. Minder pakjes uit China

Nederlandse consumenten kochten in het derde kwartaal voor 8% meer aan producten online dan in hetzelfde kwartaal van 2020, leert de laatste Thuiswinkel Markt Monitor. In hetzelfde kwartaal lagen de cross-border online productaankopen 6% lager. Het belang van buitenlandse webwinkels daalt dus relatief én absoluut. China pakt nog maar 10% van de buitenlandse hap uit de taart (versus 14% van de grotere taart vorig jaar). Het wijst erop dat Nederlanders echt minder bestellen bij Chinese webwinkels na de afschaffing van de btw-vrijstelling op pakjes tot € 22,-, die ook al boven verwachting drukte op de winst van PostNL.

-> Lees ook de AvO-bode van juli: De zonnige kant

2. Maaltijdbezorgers in boodschappen (en meer)

Maaltijdenbestelplatforms storten zich een voor een op de boodschappenmarkt. Just East Takeaway.com sloot deze maand deals met de Britse ketens Asda en One Stop, om respectievelijk levensmiddelen en gemaksartikelen te gaan bezorgen, in navolging van onder andere Uber Eats en Deliveroo. In Canada opent Just Eat Takeaway komend jaar zelfs tientallen eigen dark stores om everyday essentials binnen 25 minutes te kunnen verzamelen en afleveren. DoorDash, de grote Amerikaanse concurrent van Jitse Groen c.s. die ook volop vaart maakt met bloedsnelle boodschappenbezorging (binnen 15 minuten in New York City), heeft zijn bezorgterrein nog verder verbreed: behalve voor restaurants, supermarkten en gemakswinkels rijdt het bedrijf ook orders uit voor onder andere beauty- en interieurformules. Deze maand werd warenhuisketen JC Penney als partner toegevoegd. Jumpsuit bij uw fast food?

-> Lees ook de AvO-bode van augustus: Waarom bezorgen supermarkten geen maaltijden?

3. Miljarden naar marketplace aggregators

In het oog springend is de opkomst van marketplace aggregators, partijen die succesvolle marktplaatsverkopers opkopen om deze te professionaliseren en op te stuwen in de vaart der volkeren. Tot een jaar geleden haalde dit soort partijen samen nog geen miljard dollar aan kapitaal op, dit jaar kwam daar volgens Marketplace Pulse ruim 12 miljard dollar bij, waaronder injecties voor de in Nederland gevestigde opkopers Dwarfs en Accel Club.

-> Lees ook de AvO-bode van mei: Over dwergen en gouden bergen

4. Flitsbezorging en dark stores (ook voor non-food)

Vriend en vijand bestempelen flitsbezorging als een/dé e-commerce trend van 2021. ‘Flitsen van Oss tot Katwijk’ schreef ik in de vorige AvO-bode over de expansieplannen van Flink in ons land. Behalve supermarktproducten zullen volgend jaar ook steeds meer andere artikelen binnen een uur geleverd kunnen worden. Bijvoorbeeld door Gorillas, dat nog veel sneller aan de deur staat en nadrukkelijk zoekt naar samenwerkingen in non-food. Of door koeriers van retailers zelf, of door andere last mile dienstverleners. De Utrechtse start-up Packaly deed al ervaring op met bezorging binnen 60 minuten voor Decathlon en Blokker, deze maand werd bekend dat ook Blokker-zuster Intertoys komend jaar binnen het uur speelgoed gaat afleveren vanuit zijn winkels. Ondertussen bouwt Rituals samen met StoreShippers aan een netwerk van dark stores om orders razendsnel te kunnen bezorgen.

-> Lees ook de AvO-bode van november: Food for thought

5. Betaalde loyalty

Met een online event opent JD.com’s nieuwe retailformule Ochama op 10 januari officieel de deuren in Nederland. Er is al een pilotstore open (geweest) in Leiden, ook Amsterdam, Rotterdam en Utrecht krijgen een ‘gerobotiseerde Kijkshop met boodschappen’ (©Distrifood). Voor een tientje per jaar kan de consument ‘het nieuwe winkelen’ ten volle ervaren, is de belofte. Het is een nieuw voorbeeld van een betaald voordeelprogramma, in navolging van onder andere Amazon Prime en bol.com Select. Ook Albert Heijn lanceerde dit najaar een betaald loyaliteitsprogramma: Albert Heijn Premium, dat €12,- per jaar kost. Het abonnement voorziet in koppelingen met zusterlabels als bol.com en Gall & Gall. ‘We’re even partnering up with partners outside the Ahold Delhaize ecosystem’, kondigde CEO Marit van Egmond aan op de recente Investor Day. En jawel, Premium-supermarktklanten krijgen nu ook korting bij Ziggo, Pathé, Blendle, Deezer en OneFit.

-> Lees ook de AvO-bode van oktober: Spiegeltje spiegeltje

6. Een eerlijker speelveld

Mede dankzij een actieve rol van de Nederlandse Autoriteit Consument & Markt loopt AliExpress in de pas met de regels die hier gelden voor online verkoop, schreef ik begin dit jaar. Bijvoorbeeld regels over de identiteit van de verkoper, bijkomende kosten, garanties, retouren en klachtenafhandeling. Ook Ali’s algemene voorwaarden werden lees- en herkenbaar gemaakt voor Europese klanten. Komend jaar, op 1 januari (lees: morgen) en 28 mei, treedt de Europese ‘New Deal voor consumenten’ in werking in Nederland, met regels over onder andere reviews en prijsdalingen. Wat nog volgt zijn de implementatie van de Digital Services Act en de Digital Markets Act, waar de verschillende parlementen zich komend jaar over zullen buigen. De DSA en de DMA moeten leiden tot betere consumentenbescherming en een eerlijker speelveld voor verkopers, onder andere door (nieuwe) juridische verantwoordelijkheden van marketplaces annex portwachters vast te leggen.

-> Lees ook de AvO-bode van januari: Ali aan banden, helpende handen en een tektonische verschuiving

7.   Groen, groen, groen

‘Groen, groen, groen’ is AvO-bode lingo voor de duurzaamheidsinitiatieven in e-commerce. Deze maand stuurde bol.com een kartonvreter de weg op om dozen op te pikken, impactvoller is de meerderheidsovername van fietskoeriersplatform Cycloon door de Twinkle100-aanvoerder. Thuiswinkel.org maakte een samenwerking bekend met softwareleverancier BigMile, om zijn rekentool Bewust Bezorgd te voeden met actuelere en accuratere data over de CO2-impact van pakketbezorging. Was duurzaamheid lang een unique selling point, het wordt een randvoorwaarde; groen moet je doen.

7 x KORT

Wat me deze maand verder opviel, tekenend voor 2021 en van belang in 2022:

1. De opkomst van retailmedia

In de VS verviervoudigen de uitgaven aan retailmedia in vier jaar tijd, rapporteert eMarketer. Nederland loopt wat achter, duidelijk is dat er veel valt te verdienen met het vermarkten van bereik. Behalve voor een ‘reclamebureau’ als Coolblue kan de retailmediarevolutie ook voorzien in een nieuwe inkomstenstroom voor kleinere webwinkeliers.

2. Een cao voor e-commerce?
Van Picnic-voorman Michiel Muller mogen ook Albert Heijn en Jumbo zich wel aansluiten bij werkgeversvereniging E-commerce Nederland, die hij samen met flitsers Gorillas en Zapp heeft opgetuigd. En daarmee bij de ‘e-commerce cao’, waarover we komend jaar vast nog veel gaan horen. “Je wilt competitie op innovatie en businessmodel, niet op arbeidsvoorwaarden.”

3. Lokaal webwinkelen
“‘The best of both’: This holiday season, shopping in-store has gone online”, kopt USA Today. De grootste Amerikaanse krant schrijft over de comeback van fysieke winkels in coronatijd, niet ondanks, maar dankzij internet; klanten kunnen online tegenwoordig goed terecht voor aankopen en advies, in de look & feel die ze kennen van offline. Ook de toenemende populariteit van BOPIS (buy online, pickup in store) draagt daaraan bij. Niet alleen fysieke winkeliers profiteren van de digitalisering van lokaal winkelen: Amazon speelt er sinds kort op in met Amazon local selling. Verkooppartners kunnen de dienst inzetten om orders op het platform te laten afhalen of bezorgen in de buurt. Ik ben benieuwd of en hoe bol.com zijn site met winkels in de buurt nieuw leven inblaast.

4.  Beursgangers
’Grillige marktomstandigheden’ brachten Blokker er begin deze maand toe om zijn voorgenomen beursgang uit te stellen. Coolblue deed dat eerder al, vanwege ‘onzekerheid op de financiële markten’, de vraag is of en wanneer de gong komend jaar gaat klinken voor deze bedrijven in Amsterdam. Ook bol.com ambieert een Euronext-notering, via een sub-IPO, Wehkamp wordt mogelijk door Apax richting beurs gedirigeerd.

5. Shopify’s opmars

Op tweede kerstdag stonden er niet minder dan 220.169 Nederlandse e-commerce sites geregistreerd bij BuiltWith, ruim zeventigduizend meer dan begin dit jaar. Opvallend is de groei van Shopify (van 10 naar 17%) en Ecwid (van 9 naar 12%), terwijl WooCommerce en Magento hun aandelen elk met drie procentpunten zagen dalen.

Amazon-chroniqueur Brad Stone beschrijft in Bloomberg Business Week hoe Shopify van ‘antibezos’ Tobi Lütke de Everywhere Store is geworden.

6. Livestream shopping
H&M is deze maand begonnen met livestream shopping in Nederland. Vanuit de flagship store aan het Rokin in Amsterdam gaf Nikkie de Jager haar visie op items uit de collectie, die direct online konden worden gekocht in de aanloop naar kerst. Elke maand volgt een nieuwe shopstream, waarmee H&M ‘online en offline services met elkaar wil verbinden’. Livestream commerce, overgewaaid uit Azië, zal volgend jaar meer voet aan Nederlandse grond krijgen. Start de show!

7. Wachten op krimp
‘Nu wordt het spannend’, kopte ik in de laatste AvO-bode van afgelopen jaar. Door de aanhoudende coronacrisis lagen de online detailhandelsverkopen in de eerste elf maanden van dit jaar zonder uitzondering hóger dan in dezelfde maanden van 2020. Ook in november, blijkt uit CBS-cijfers van vandaag (+5,2%). De krimp die je wist dat zou komen … is pas komend jaar daar.

Filmpje!

Eerder deze maand besprak ik een aantal van deze en andere trends in de studio van FRMWRK

Om naar uit te kijken in 2022:

* Goed boek!

Binnenkort verschijnt een nieuw boek over de toekomst van winkelen in Nederland, waar ik de afgelopen weken als redacteur druk mee ben geweest. Het is een vrucht van de expertgroep ‘Shopping in 2030’ van ShoppingTomorrow. Gezaghebbende strategen, onderzoekers, CEO’s en visionairs verleenden hun medewerking. Je kunt een seintje krijgen als het boek beschikbaar is.

* De 15e Webwinkel Vakdagen

Het mag niet zo zijn eind januari, de vijftiende Webwinkel Vakdagen. Hét e-commerce event van de lage landen is verschoven naar het begin van de zomer. Ik zie je graag op 29 en 30 juni in de Jaarbeurs. Ook hiervoor kun je een seintje krijgen, als de inschrijving is geopend.

Je las de laatste AvO-bode van 2021. Het archief met alle bodes vind je hier.

Tot in het nieuwe jaar, tot de volgende bode!

Arjan

Flink heeft het op de heupen. Het Duitse bedrijf werft momenteel bezorgers en magazijnmedewerkers voor niet minder dan 54 plaatsen in ons land. Daarmee wordt boodschappenbezorging binnen tien minuten voor veel meer Nederlanders een optie. Ondertussen zoekt Thuisbezorgd een Global Director Grocery & Convenience en gaat Albert Heijn bedrijven buiten het ‘ecosysteem’ van Ahold Delhaize toelaten tot zijn nieuwe loyaliteitsprogramma. Dat en veel meer lees je in de AvO-bode van november, met veel ontwikkelingen in food, maar ook aandacht voor onder andere Amazon.nl, Klarna’s superapp en pakjes uit China. Een maand e-commerce nieuws in (pakweg) 5 minuten. Veel leesplezier!

1. Flitsen van Oss tot Katwijk

Over flitsbezorging, ook wel quick commerce genoemd, is dit jaar al veel gezegd en geschreven. De kans dat dat volgend jaar ook gebeurt is groot, want de vier in Nederland begonnen partijen willen allemaal in meer plaatsen actief worden. Het Duitse Gorillas (aanwezig in tien Nederlandse steden) zoekt riders in Enschede. Het Turkse Getir (vijf steden) wil hier zes steden toevoegen. Het Britse Zapp, actief in Amsterdam en Rotterdam, heeft (al wat oudere) vacatures uitstaan voor werk in Den Haag en Amstelveen. Flink pakt het groter aan: het bedrijf werft momenteel personeel voor 20 bestaande en 34 nieuwe Nederlandse bezorggebieden, van Oss tot Katwijk en van Schiedam tot Leeuwarden. Als het aan de Duitsers ligt, kleurt niet alleen de Randstad, maar ook de rest van Nederland roze. Flink kijkt verder dan de grote steden. Vorige week sloot het bedrijf een meerjarige sponsorovereenkomst met de Amsterdamsche Football Club Ajax, dat dan weer wel.

Nota bene: Gorillas, dat óók een voetbalsponsordeal sloot (met Paris Saint Germain), bezorgt tijdelijk producten voor Douglas in Hamburg. Waaruit maar weer eens blijkt dat A) flitsers samenwerking zoeken met retailpartners en B) zij verder kijken dan supermarkten.

2. De online ambities van Ahold Delhaize

Ahold Delhaize heeft op zijn Investor Day een aantal belangrijke online ambities gedeeld. Ik licht er zeven uit:

* Zowel bol.com als Albert Heijn mikt op een verdubbeling van de online omzet in de komende vier jaar. Ook op concernniveau moeten de net consumer online sales verdubbelen.

* Topman Frans Muller (foto) hintte er een jaar geleden al op toen ik hem interviewde: samenvoeging van online assortimenten van de verschillende labels. Duidelijk is nu dat in Zaandam wordt gewerkt aan koppelingen voor kruisverkoop. “Wie barbecuevlees bestelt bij Albert Heijn, zal tegelijk een barbecue kunnen laten leveren”, aldus Benelux-voorman Wouter Kolk op de investeerdersdag.

* Het nieuwe loyaliteitsprogramma Albert Heijn Premium – zie de vorige AvO-bode – voorzag al in koppelingen met andere labels uit de eigen stal, maar volgens AH-topvrouw Marit van Egmond is de scope breder: “We’re even partnering up with partners outside the Ahold Delhaize ecosystem.” Interesting.

* Bol punt gong: Ahold Delhaize wil bol.com apart naar de beurs brengen (Euronext), maar zelf wel de controle houden. De ‘sub-IPO’ moet in de tweede helft van 2022 zijn beslag krijgen.

* De Twinkle100-aanvoerder gaat tot 2026 zijn opslagcapaciteit verdubbelen, tot zo’n 500.000 vierkante meter. Ook het aantal Select-leden moet verdubbelen volgens de nieuwe bol.com-directeur Margaret Versteden-van Duijn. Zij is eind januari een van de keynote speakers op de Webwinkel Vakdagen.

* Ahold Delhaize (purpose: ‘Eat well. Save time. Live better’) is bezig met pilots in quick commerce en wil daar vaart mee maken. “Binnen twee uur, binnen een uur en binnen dertig minuten”, spiegelde topman Muller voor.

* Ahold Delhaize moet in 2025 onder de streep winst maken met e-commerce.

3. Ook JET ziet brood in boodschappen

Gaan straks ook de in oranje gestoken bezorgers van Thuisbezorgd.nl boodschappen bezorgen? Het heeft er alle schijn van: moederbedrijf Just Eat Takeaway (JET) wil ‘heel snel heel groot’ worden in online boodschappen, aldus topman Jitse Groen tegen Reuters. Eerder dit jaar gaf hij nog aan daar niet te veel in te willen investeren: “We doen wat tests, maar je moet niet verwachten dat we in deze sector tot het uiterste gaan.” #schoenmaker #leest

Thuisbezorgd.nl-zusje Lieferando deed inmiddels ervaring op met boodschappenbezorging in Duitsland. Dat smaakte Groen blijkbaar naar meer. Uit de vacature voor de Global Director Grocery & Convenience (@HQ Amsterdam): “Digital grocery and convenience is a fast growing market and a strategic business opportunity, and Just Eat Takeaway is making meaningful steps to become the leader in this sector.”

Ondertussen wordt eten bestellen, JET’s core business, zo goedkoop dat er thuis nauwelijks nog tegenop te koken valt, aldus logistiek expert Walther Ploos van Amstel hier op LinkedIn (n.a.v. zijn column over de toekomst van supermarkten):

4. Anderhalf jaar Amazon.nl

Precies twee weken nadat het eerste coronageval in ons land werd geconstateerd, opende Amazon de deuren van zijn Nederlandse webwarenhuis op Amazon.nl. Ruim anderhalf jaar later blikt Tweakers terug op de impact daarvan.  “Was de angst terecht?”, is de vraag boven het artikel. Antwoord: niet echt, met de kanttekening dat de online taart door corona zoveel groter is geworden dat Amazon daar best een hap uit kon nemen. Tweakers’s eigen Pricewatch-data bieden een interessant inzicht in de prijsontwikkeling van (het onder tweakers zeer populaire) Amazon en die van marktplaatsverkopers op Amazon.nl, afgezet tegen de prijzen van concurrenten. Conclusie: na een agressief begin liggen de eigen prijzen van Amazon al ongeveer een halfjaar net onder het gemiddelde van de Pricewatch. Daarmee is Amazon duurder dan MediaMarkt en bol.com, althans voor de categorieën die Tweakers in kaart brengt. Het prijsniveau van marketplace-partners ligt lager, maar loopt de laatste maanden op:

De hele longread over anderhalf jaar Amazon.nl, inclusief een interview met countrymanager Roeland Donker, kun je hier lezen (na registratie). Meer over de Nederlandse ervaringen van Amazon hoor je eind januari op het hoofdpodium van de Webwinkel Vakdagen.

5. Picnic en de e-commerce cao

Op initiatief van Picnic voeren grote Nederlandse online verkopers en brancheverenigingen gesprekken over een e-commerce cao, schrijft het FD. Ze willen een werkgeversvereniging oprichten en vervolgens met vakbonden onderhandelen over een specifiek pakket arbeidsvoorwaarden, die algemeen verbindend kunnen worden verklaard als 60% van de markt zich aansluit. Het zou betekenen dat ook buitenlandse spelers als Amazon, Alibaba en JD.com zich aan de regels moeten houden, maar daarvoor is volgens Thuiswinkel.org-directeur Marlene ten Ham nog een lange weg te gaan. Tegelijkertijd noemt ze de plannen voor een eigen cao een interessante “eerste stap naar meer”, reden waarom de belangenvereniging net als Inretail is aangehaakt bij de gesprekken. Ondertussen hoopt Picnic dat het zelf niet in de pas hoeft te lopen met de nieuwe cao voor de supermarktsector. Dat wordt volgens het FD nog een hele kluif. “We moeten afwachten wat erin staat, maar als het nodig is, zullen wij dispensatie aanvragen”, reageert Picnic-voorman Michiel Muller in de krant. “Want ons pleidooi natuurlijk dat wij een compleet andere manier van werken hebben.”

6. Beursgangers

“Wehkamp flirt met beursgang”, kopte De Telegraaf vorige week. Apax, de Britse grootaandeelhouder, zou er niet in zijn geslaagd om het webwarenhuis onderhands te slijten, door twijfels bij potentiële kopers over de post-coronatoekomst. Zo is het mogelijk dat komend jaar drie Nederlandse e-commerce iconen hun entree maken op de beurs: Wehkamp, bol.com en Coolblue, dat zijn voorgenomen beursgang dit najaar afblies.

7. Klarna’s superapp

Met de lancering van een ‘all in one shopping app’ positioneert Klarna zich als een webwinkelwalhalla: het aanbod van duizenden shops is bijeengebracht in de app, ook van ondernemers die de achteraf betaalmethode zelf niet aanbieden. Topman Sebastian Siemiatkowski spreekt van een enorme mijlpaal voor Klarna, dat nieuwe features zal introduceren “that will further bridge the gap between shopping and payments”, zoals een overkoepelend loyaliteitsprogramma, extra bespaarmogelijkheden, live shopping events en informatie over prijshistorie, reviews en lokale winkelvoorraden. “And much more.”

7 x KORT

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1.  … bedrijven uit de European Tech Alliance, waaronder Klarna, bol.com, Vinted en Zalando, bang zijn voor zó’n strenge interpretatie van de Digital Markets Act dat ze daar meer nadelen dan voordelen van gaan ondervinden.

2.  … kringloopketen Het Goed de muze is van Coolblue, aldus het FD. De kringloopwinkels verkopen gebruikt witgoed dat Coolblue bij aflevering van nieuwe apparaten inzamelt en vervolgens opknapt. “Een mooie kans, omdat Coolblue een op de vier wasmachines in Nederland verkoopt”, aldus directeur Willem van Rijn. “En exposure voor ons.”

3. … de eerste Ochama-winkel in Leiden aandoet als “gerobotiseerde Kijkshop met boodschappen”, aldus Distrifood (impressie). Ons land krijgt binnenkort meer winkels volgens het bijzondere winkelclubconcept van de Chinese webreus JD.com.com, in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.

4. … Manaw, nóg een relatief nieuwe speler op de online boodschappenmarkt, zijn bezorgterrein heeft uitgebreid. Behalve in Amsterdam en Zaandam bezorgt ‘de online super voor als uw wereldse producten’ sinds deze maand ook in twintig andere plaatsen in Noord-Holland.

5.  … het einde aan de btw-vrijstelling voor goedkope pakketjes van buiten de EU (€ 22) daadwerkelijk heeft geleid tot een daling van de pakketvolumes uit China. Die was sterker dan PostNL had voorzien en zette de winst van het bedrijf onder druk.

6. … er toch wel heel veel mis was/is met de depots van PostNL in België, waar inspectiediensten binnenvielen na een undercoverreportage. Ikea besloot de samenwerking met het bedrijf op te schorten.

7. … de online detailhandelsbestedingen ook in oktober nog hoger lagen dan in dezelfde maand vorig jaar, becijferde het CBS vanochtend. Het omzetplusje wordt wel steeds kleiner: 3,4%.

*Cadeautip*

Tot slot een tip voor in de schoen of onder de boom: het boek met de gebundelde bluepapers van ShoppingTomorrow, waarvoor ik eindredactiewerk heb verricht, is online te koop. Wie het vandaag bestelt bij bol.com, heeft het morgen in huis.

Ondertussen werk ik mee aan de totstandkoming van een boek over Shopping in 2030, ook een vrucht van ShoppingTomorrow. Wordt mooi! Je kunt een seintje krijgen als dat boek begin volgend jaar te koop komt.

Je las de AvO-bode van oktober 2021. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.