De online detailhandelsbestedingen zijn vorig jaar niet gestegen, maar gedaald. En behoorlijk ook: met 7,6%, afgaande op CBS-cijfers van vandaag. De kleinere taart wordt onder meer ondernemers verdeeld: in 2022 kwamen er 3.150 webwinkels bij. Je leest erover in de eerste AvO-bode van 2023, mijn virtuele maandkrantje over digital commerce. Met verder onder meer: het einde van kleertjes & Co, de meest gedownloade app in de VS, de opkomst van doosvrije retouren, About You, Jumbo en Gorillas. Veel leesplezier!

1. Minder omzet

Het CBS rapporteerde vanochtend over de detailhandelsbestedingen in december. Daarmee zijn ook de (voorlopige) online cijfers over heel 2022 bekend. Duidelijk was al dat de hoogtijdagen uit de coronaperiode lastig te evenaren zouden zijn voor online verkopers. Door de bestedingsafname van 11,1% in december (ten opzichte van december 2021 #lockdown), komt de min voor heel het jaar uit op 7,6%.

Het CBS publiceert geen concrete omzetcijfers, de cijfers geven wel een beeld van de omzetontwikkeling. Die was dus behoorlijk negatief in 2022, de gierende inflatie ten spijt. De afzet (het aantal verkochte producten) van webwinkeliers zal een stuk harder zijn afgenomen.

Zoals eerder gememoreerd in de AvO-bode liggen de bestedingen nog altijd (ruim) boven pre-coronaniveau, zoals de index hieronder laat zien (2015 = 100).

Toch heeft online verkopend Nederland afgelopen jaar een behoorlijke knauw te verwerken gekregen.

2. Meer webwinkeliers

Het aantal online verkopers dat de taart verdeelt is groter geworden: niet alleen zijn de afgelopen jaren steeds meer retailers uit de winkelstraat begonnen met e-commerce, ook het aantal webwinkeliers neemt nog altijd toe. Het CBS telde begin dit jaar 82.795 ‘postorderbedrijven en webwinkels’, ruim drieduizend meer dus dan een jaar eerder. Onderstaande figuur brengt de ontwikkeling van het aantal ondernemingen in beeld.

Sinds begin 2015 is het aantal ondernemingen met de handel meegegroeid en zo goed als verdriedubbeld. Afgelopen jaar nam het aantal ondernemers voor het eerst toe terwijl er geen omzetgroei tegenover stond. Integendeel.

3. Veel eenpitters: 83% werkt alleen

Laatste item dan nog over de CBS-cijfers, die een beeld geven van de stand van Nederland webwinkelland. Van de genoemde 82.795 ondernemingen tellen er 68.400 slechts één werkende persoon, leren de laatste cijfers over bedrijfstakken die het statistiekenbureau deelt (gewijzigd op 13 januari jl.). Dat is 83%.

Een snelle rekensom leert dat 99% van de bedrijven niet meer dan 5 mensen aan het werk houdt.

4. Kleertjes.com trekt stekker uit marketplace

“Kleertjes.com wil one-stop-shop voor ouders worden”, kopte ik eind 2019 boven een artikel op de website van Twinkle. Daartoe lanceerde de kinderkledingshop een partnerplatform onder de naam kleertjes & co. Het aantal externe verkopers, die een vast maandbedrag en verkoopcommissie betaalden, liep afgelopen jaar al flink terug. Nu heeft kleertjes.com, in de zomer van 2021 overgenomen door Wehkamp, de stekker uit zijn marketplace getrokken. Kleertjes & co is niet meer. Producten van voormalige partners als O’Neill, Little Dutch en Planet Happy zijn nog wel te koop op de site, maar ze worden nu door kleertjes.com zelf aangeboden. Overigens is kleertjes.com niet uniek in het sluiten van zijn marketplace. VidaXL deed een jaar geleden hetzelfde.

5. De populairste app in de VS

Drie keer raden: wat is al enige tijd de meest gedownloade app in de Verenigde Staten (over alle categorieën)? Het antwoord zal u meest waarschijnlijk niet bekend voorkomen. Het is Temu (spreek uit tie-moo), aangejaagd door welkomstkortingen, winacties en gamified referrals, maar toch. Net als TikTok en Shein, ook bekend met de hoogste regionen in de Amerikaanse downloadlijstjes (Android hier, iPhone daar), is Temu van Chinese origine: de applicatie werd – al wel vijf hele maanden geleden – gelanceerd door PPD Holdings, het bedrijf achter Pinduoduo. Ze geeft toegang tot een warenhuis vol producten van Chinese makelij. Temu concurreert onder andere met AliExpress en Wish. Het voornaamste verschil, zo legt CEOWORLD magazine uit, is dat het een c2m-model heeft omarmd. De letters staan voor customer-to-manufacturer: de aangesloten merchants produceren op basis van concrete consumentenvraag, maar dan wel heel snel. Dankzij het logistieke netwerk van zuster Pinduoduo kan Temu producten snel (binnen 7 tot 10 dagen) en adequaat leveren in de VS. Temu richt zich niet actief op de Nederlandse markt. Nog niet.

Nader kennismaken met Temu? Chinakenner Ed Sander schrijft er uitgebreid over.

6. Zo lang dus nog

“Gratis verzending: hoe lang nog?”, schreef ik boven de AvO-bode van afgelopen september.  Het antwoord volgde begin dit jaar. “Tijdperk gratis verzending door webshop voorbij”, kopte het FD immers op de voorpagina van de eerste krant van 2023.

Check! De krant baseert zich op een inventarisatie van advieskantoor Simon-Kucher, dat verschillende voorbeelden vond van bedrijven die verzend- en of retourkosten in rekening zijn gaan brengen. “Het is gemakkelijker om de verzend- en retourkosten te verhogen dan de prijs van een product. Dat accepteren consumenten sneller”, schrijft de krant op basis van een gesprek met Mark Helder, directeur bij Simon-Kucher. “Het effect is hetzelfde: margebehoud voor de webwinkel”. Een recent voorbeeld biedt About You, dat in ons land nu € 3,90 aan verzendkosten rekent op orders tot € 24,90 (tot voort kort was verzending in alle gevallen gratis).

7. Doosvrije retouren: nieuwe norm in de VS

Na Amazon en UPS vergemakkelijkt ook FedEx het retourproces voor Amerikaanse webshoppers. Voortaan kunnen ze ook aankopen bij kleine en middelgrote online verkopers afleveren voor retour zonder dat ze (terug) een doos in hoeven. Geen gedoe dus meer met formulieren en tape, een QR-code tonen bij inlevering volstaat. Het voordeel voor de verzendbedrijven is dat ze teruggekomen artikelen strakker kunnen inpakken (webshoppers gebruiken nog wel eens een doos waar vijf producten inzaten, om één artikel terug te sturen), al dan niet samen met andere retourproducten. Minder waste dus, ook goed voor het milieu.

7 keer kort

Wat me deze maand verder opviel is dat …

1. … Jumbo in 2022 tientallen miljoenen heeft omgezet via Gorillas, zo vertelde voorman Ton van Veen in de eerste week van het nieuwe jaar aan Distrifood. “We hebben inmiddels 1.600 producten die we aan Gorillas leveren. Dit betekent enkele tientallen miljoenen omzet in het afgelopen jaar.” Wat de overname van Gorillas door Getir voor Jumbo betekent was tijdens het interview nog niet duidelijk.

2. … Flink zijn boodschappen voortaan aan de man brengt via Uber Eats, in Alkmaar, Haarlem, Leiden en Rotterdam. In het oog springend is dat de Duitse flitsbezorger de maaltijdenapp niet alleen gebruikt als marketingkanaal (zoals Getir doet met Lieferando en andere internationale zustersites van Thuisbezorgd.nl); Uber Eats neemt ook de bezorging uit handen.

3. … Instagram de shop-tab komende maand verwijdert uit zijn hoofdnavigatie. De nieuwe volgorde wordt, van links naar rechts: home, zoeken, creëren, Reels en profiel. Shoppen via Instagram blijft wel mogelijk, alleen legt Meta daar voortaan minder nadruk op.

4. … HeyHo (“Huren zonder boelshit”) het niet heeft gered. Na twee jaar is de stekker uit het verhuurplatform voor gereedschap getrokken. “Helaas waren wij te vroeg voor dit concept.”

 5. … ja, de winkelleegstand is gedaald (naar “het laagste niveau in meer dan 10 jaar”), maar dat de winkelvoorraad in absolute getallen nog harder is afgenomen. Bijvoorbeeld omdat er woningen of kantoren van zijn gemaakt. Er staan dus minder winkels leeg, maar er zijn er ook minder open, zoals dit plaatje van Locatus duidelijk maakt.

6. … de markt voor logistiek vastgoed ondertussen hartstikke krap is. Het beperkte aanbod leidde vorig jaar in het hele land tot hogere huren. Gemiddeld nam de huurprijs toe met 10-15%, becijfert CBRE in zijn Nederlandse Real Estate Market Outlook 2023. Deze ontwikkeling zal volgens de vastgoedadviseurs voorlopig doorzetten.

7. … Amazon Buy with Prime vanaf vandaag beschikbaar is voor alle Amerikaanse merchants. Zij kunnen op hun eigen site duidelijk maken dat ze de verzendvoordelen van Prime bieden. Buy with Prime, volgens Amazon gemiddeld goed voor 25% meer conversie bij aangesloten partners, was tot vandaag alleen op uitnodiging te gebruiken. Ook nieuw is de mogelijkheid voor merchants om Amazon-reviews op hun eigen site te tonen.

Je las de AvO-bode van januari 203. Het archief met alle eerder verschenen AvO-bodes vind je hier.

Tot de volgende bode!