Bureau AvO presenteert de AvO-bode bingo. Een eindejaarsbode met – zoals u gewend bent – 14 e-commerce nieuwtjes uit de aflopende maand. Ze staan symbool voor ontwikkelingen in heel 2021, waarover je al hebt kunnen lezen in eerdere bodes (bingo!). Het zijn trends die mee het nieuwe jaar ingaan. Veel leesplezier met dit alternatieve jaaroverzicht, en veel voorspoed in 2022!
1. Minder pakjes uit China
Nederlandse consumenten kochten in het derde kwartaal voor 8% meer aan producten online dan in hetzelfde kwartaal van 2020, leert de laatste Thuiswinkel Markt Monitor. In hetzelfde kwartaal lagen de cross-border online productaankopen 6% lager. Het belang van buitenlandse webwinkels daalt dus relatief én absoluut. China pakt nog maar 10% van de buitenlandse hap uit de taart (versus 14% van de grotere taart vorig jaar). Het wijst erop dat Nederlanders echt minder bestellen bij Chinese webwinkels na de afschaffing van de btw-vrijstelling op pakjes tot € 22,-, die ook al boven verwachting drukte op de winst van PostNL.
-> Lees ook de AvO-bode van juli: De zonnige kant
2. Maaltijdbezorgers in boodschappen (en meer)
Maaltijdenbestelplatforms storten zich een voor een op de boodschappenmarkt. Just East Takeaway.com sloot deze maand deals met de Britse ketens Asda en One Stop, om respectievelijk levensmiddelen en gemaksartikelen te gaan bezorgen, in navolging van onder andere Uber Eats en Deliveroo. In Canada opent Just Eat Takeaway komend jaar zelfs tientallen eigen dark stores om everyday essentials binnen 25 minutes te kunnen verzamelen en afleveren. DoorDash, de grote Amerikaanse concurrent van Jitse Groen c.s. die ook volop vaart maakt met bloedsnelle boodschappenbezorging (binnen 15 minuten in New York City), heeft zijn bezorgterrein nog verder verbreed: behalve voor restaurants, supermarkten en gemakswinkels rijdt het bedrijf ook orders uit voor onder andere beauty- en interieurformules. Deze maand werd warenhuisketen JC Penney als partner toegevoegd. Jumpsuit bij uw fast food?
-> Lees ook de AvO-bode van augustus: Waarom bezorgen supermarkten geen maaltijden?
3. Miljarden naar marketplace aggregators
In het oog springend is de opkomst van marketplace aggregators, partijen die succesvolle marktplaatsverkopers opkopen om deze te professionaliseren en op te stuwen in de vaart der volkeren. Tot een jaar geleden haalde dit soort partijen samen nog geen miljard dollar aan kapitaal op, dit jaar kwam daar volgens Marketplace Pulse ruim 12 miljard dollar bij, waaronder injecties voor de in Nederland gevestigde opkopers Dwarfs en Accel Club.
-> Lees ook de AvO-bode van mei: Over dwergen en gouden bergen
4. Flitsbezorging en dark stores (ook voor non-food)
Vriend en vijand bestempelen flitsbezorging als een/dé e-commerce trend van 2021. ‘Flitsen van Oss tot Katwijk’ schreef ik in de vorige AvO-bode over de expansieplannen van Flink in ons land. Behalve supermarktproducten zullen volgend jaar ook steeds meer andere artikelen binnen een uur geleverd kunnen worden. Bijvoorbeeld door Gorillas, dat nog veel sneller aan de deur staat en nadrukkelijk zoekt naar samenwerkingen in non-food. Of door koeriers van retailers zelf, of door andere last mile dienstverleners. De Utrechtse start-up Packaly deed al ervaring op met bezorging binnen 60 minuten voor Decathlon en Blokker, deze maand werd bekend dat ook Blokker-zuster Intertoys komend jaar binnen het uur speelgoed gaat afleveren vanuit zijn winkels. Ondertussen bouwt Rituals samen met StoreShippers aan een netwerk van dark stores om orders razendsnel te kunnen bezorgen.
-> Lees ook de AvO-bode van november: Food for thought
5. Betaalde loyalty
Met een online event opent JD.com’s nieuwe retailformule Ochama op 10 januari officieel de deuren in Nederland. Er is al een pilotstore open (geweest) in Leiden, ook Amsterdam, Rotterdam en Utrecht krijgen een ‘gerobotiseerde Kijkshop met boodschappen’ (©Distrifood). Voor een tientje per jaar kan de consument ‘het nieuwe winkelen’ ten volle ervaren, is de belofte. Het is een nieuw voorbeeld van een betaald voordeelprogramma, in navolging van onder andere Amazon Prime en bol.com Select. Ook Albert Heijn lanceerde dit najaar een betaald loyaliteitsprogramma: Albert Heijn Premium, dat €12,- per jaar kost. Het abonnement voorziet in koppelingen met zusterlabels als bol.com en Gall & Gall. ‘We’re even partnering up with partners outside the Ahold Delhaize ecosystem’, kondigde CEO Marit van Egmond aan op de recente Investor Day. En jawel, Premium-supermarktklanten krijgen nu ook korting bij Ziggo, Pathé, Blendle, Deezer en OneFit.
-> Lees ook de AvO-bode van oktober: Spiegeltje spiegeltje
6. Een eerlijker speelveld
Mede dankzij een actieve rol van de Nederlandse Autoriteit Consument & Markt loopt AliExpress in de pas met de regels die hier gelden voor online verkoop, schreef ik begin dit jaar. Bijvoorbeeld regels over de identiteit van de verkoper, bijkomende kosten, garanties, retouren en klachtenafhandeling. Ook Ali’s algemene voorwaarden werden lees- en herkenbaar gemaakt voor Europese klanten. Komend jaar, op 1 januari (lees: morgen) en 28 mei, treedt de Europese ‘New Deal voor consumenten’ in werking in Nederland, met regels over onder andere reviews en prijsdalingen. Wat nog volgt zijn de implementatie van de Digital Services Act en de Digital Markets Act, waar de verschillende parlementen zich komend jaar over zullen buigen. De DSA en de DMA moeten leiden tot betere consumentenbescherming en een eerlijker speelveld voor verkopers, onder andere door (nieuwe) juridische verantwoordelijkheden van marketplaces annex portwachters vast te leggen.
-> Lees ook de AvO-bode van januari: Ali aan banden, helpende handen en een tektonische verschuiving
7. Groen, groen, groen
‘Groen, groen, groen’ is AvO-bode lingo voor de duurzaamheidsinitiatieven in e-commerce. Deze maand stuurde bol.com een kartonvreter de weg op om dozen op te pikken, impactvoller is de meerderheidsovername van fietskoeriersplatform Cycloon door de Twinkle100-aanvoerder. Thuiswinkel.org maakte een samenwerking bekend met softwareleverancier BigMile, om zijn rekentool Bewust Bezorgd te voeden met actuelere en accuratere data over de CO2-impact van pakketbezorging. Was duurzaamheid lang een unique selling point, het wordt een randvoorwaarde; groen moet je doen.
7 x KORT
Wat me deze maand verder opviel, tekenend voor 2021 en van belang in 2022:
1. De opkomst van retailmedia
In de VS verviervoudigen de uitgaven aan retailmedia in vier jaar tijd, rapporteert eMarketer. Nederland loopt wat achter, duidelijk is dat er veel valt te verdienen met het vermarkten van bereik. Behalve voor een ‘reclamebureau’ als Coolblue kan de retailmediarevolutie ook voorzien in een nieuwe inkomstenstroom voor kleinere webwinkeliers.
2. Een cao voor e-commerce?
Van Picnic-voorman Michiel Muller mogen ook Albert Heijn en Jumbo zich wel aansluiten bij werkgeversvereniging E-commerce Nederland, die hij samen met flitsers Gorillas en Zapp heeft opgetuigd. En daarmee bij de ‘e-commerce cao’, waarover we komend jaar vast nog veel gaan horen. “Je wilt competitie op innovatie en businessmodel, niet op arbeidsvoorwaarden.”
3. Lokaal webwinkelen
“‘The best of both’: This holiday season, shopping in-store has gone online”, kopt USA Today. De grootste Amerikaanse krant schrijft over de comeback van fysieke winkels in coronatijd, niet ondanks, maar dankzij internet; klanten kunnen online tegenwoordig goed terecht voor aankopen en advies, in de look & feel die ze kennen van offline. Ook de toenemende populariteit van BOPIS (buy online, pickup in store) draagt daaraan bij. Niet alleen fysieke winkeliers profiteren van de digitalisering van lokaal winkelen: Amazon speelt er sinds kort op in met Amazon local selling. Verkooppartners kunnen de dienst inzetten om orders op het platform te laten afhalen of bezorgen in de buurt. Ik ben benieuwd of en hoe bol.com zijn site met winkels in de buurt nieuw leven inblaast.
4. Beursgangers
’Grillige marktomstandigheden’ brachten Blokker er begin deze maand toe om zijn voorgenomen beursgang uit te stellen. Coolblue deed dat eerder al, vanwege ‘onzekerheid op de financiële markten’, de vraag is of en wanneer de gong komend jaar gaat klinken voor deze bedrijven in Amsterdam. Ook bol.com ambieert een Euronext-notering, via een sub-IPO, Wehkamp wordt mogelijk door Apax richting beurs gedirigeerd.
5. Shopify’s opmars
Op tweede kerstdag stonden er niet minder dan 220.169 Nederlandse e-commerce sites geregistreerd bij BuiltWith, ruim zeventigduizend meer dan begin dit jaar. Opvallend is de groei van Shopify (van 10 naar 17%) en Ecwid (van 9 naar 12%), terwijl WooCommerce en Magento hun aandelen elk met drie procentpunten zagen dalen.
Amazon-chroniqueur Brad Stone beschrijft in Bloomberg Business Week hoe Shopify van ‘antibezos’ Tobi Lütke de Everywhere Store is geworden.
6. Livestream shopping
H&M is deze maand begonnen met livestream shopping in Nederland. Vanuit de flagship store aan het Rokin in Amsterdam gaf Nikkie de Jager haar visie op items uit de collectie, die direct online konden worden gekocht in de aanloop naar kerst. Elke maand volgt een nieuwe shopstream, waarmee H&M ‘online en offline services met elkaar wil verbinden’. Livestream commerce, overgewaaid uit Azië, zal volgend jaar meer voet aan Nederlandse grond krijgen. Start de show!
7. Wachten op krimp
‘Nu wordt het spannend’, kopte ik in de laatste AvO-bode van afgelopen jaar. Door de aanhoudende coronacrisis lagen de online detailhandelsverkopen in de eerste elf maanden van dit jaar zonder uitzondering hóger dan in dezelfde maanden van 2020. Ook in november, blijkt uit CBS-cijfers van vandaag (+5,2%). De krimp die je wist dat zou komen … is pas komend jaar daar.
Filmpje!
Eerder deze maand besprak ik een aantal van deze en andere trends in de studio van FRMWRK
Om naar uit te kijken in 2022:
* Goed boek!
Binnenkort verschijnt een nieuw boek over de toekomst van winkelen in Nederland, waar ik de afgelopen weken als redacteur druk mee ben geweest. Het is een vrucht van de expertgroep ‘Shopping in 2030’ van ShoppingTomorrow. Gezaghebbende strategen, onderzoekers, CEO’s en visionairs verleenden hun medewerking. Je kunt een seintje krijgen als het boek beschikbaar is.
* De 15e Webwinkel Vakdagen
Het mag niet zo zijn eind januari, de vijftiende Webwinkel Vakdagen. Hét e-commerce event van de lage landen is verschoven naar het begin van de zomer. Ik zie je graag op 29 en 30 juni in de Jaarbeurs. Ook hiervoor kun je een seintje krijgen, als de inschrijving is geopend.
Je las de laatste AvO-bode van 2021. Het archief met alle bodes vind je hier.
Tot in het nieuwe jaar, tot de volgende bode!
Arjan